In Oekraïne vindt nu geen genocide plaats

Totale oorlog en war is hell zijn eerder van toepassing op wat zich in Oekraïne afspeelt. Zeker nu Aleksander Dornikov, de slager van Aleppo, door Poetin met het oppercommando is bekleed.

Russische soldaten plunderen, vernielen, verkrachten en moorden. Ook doen de strijdkrachten van Poetin weinig moeite de burgerbevolking te ontzien. We moeten denken aan  generaal William T. Sherman, die tijdens de Amerikaanse burgeroorlog de zuidelijke staat Georgia over een breedte van zestig mijl systematisch verwoestte. Making Georgia Howl noemde hij dat.

Van hem is ook de uitspraak “War is hell.” Die maakt deel uit van een langer citaat:

“War is hell. You cannot qualify war in harsher terms than I will. War is cruelty, and you cannot refine it. Those who brought war into our country deserve all the curses and maledictions a people can pour out”.

Ook komt ons het begrip Der totale Krieg  (totale oorlog) voor de geest. Veel mensen denken dat dit verzonnen is door dr. Joseph Goebbels voor zijn beruchte rede na de val van Stalingrad. Hij riep toen met groot succes het Duitse volk op tot een uiterste krachtsinspanning. Goebbels had het echter niet van zichzelf. Hij verwees  indirect naar een boek van generaal Erich Ludendorff, hoofdrolspeler tijdens de Eerste Wereldoorlog en een tijdje bondgenoot van Hitler. Ludendorff betoogt daarin dat de moderne oorlog geen zaak is van strijdkrachten alléén maar van het hele volk. Titel: Der totale Krieg.

Totale oorlog en war is hell zijn zonder meer van toepassing op wat zich in Oekraïne afspeelt. Zeker nu Aleksander Dornikov, de slager van Aleppo, door Poetin met het oppercommando is bekleed.

Van genocide is echter tot nog toe geen sprake. Er worden aan de lopende band oorlogsmisdaden bedreven maar géén volkerenmoord. Het executeren van zesduizend mannen in Bosnië gecombineerd met het wegjagen van hun vrouwen en kinderen, dát is volkerenmoord. Of de Holocaust. Of de uitroeiingscampagnes tegen de Armeniërs tijdens de Eerste Wereldoorlog. Of het massaal afslachten van de Tutsi in Rwanda. Of de terreur tegen de Rohingya in Myanmar. Dat allemaal wél.

Genocide betekent het systematisch uitroeien van grote groepen mensen vanwege  hun etnische afstamming of hun levensbeschouwelijke overtuigingen terwijl mogelijke overlevenden van huis en haard worden verdreven. De miljoenen Oekraïense vluchtelingen in Europa proberen aan de gevaren van de oorlog te ontkomen. Zij worden niet om hun afkomst ten dode vervolgd. Er zijn redenen om de  geallieerde bombardementen op Duitse steden tijdens de Tweede Wereldoorlog als oorlogsmisdaad aan te merken maar genocide was het niet. De geallieerden wilden het Duitse volk immers niet liquideren. Het moest capituleren en zo lang het dat niet deed maakte het kennis met wat Sherman al War is hell noemde.

De Oekraïners krijgen een vergelijkbare behandeling. Er vallen duizenden slachtoffers. Je mag dat met gerust hart misdadig noemen maar volkerenmoord is het niet.

Daarom is het contraproductief Poetin en de Russen van genocide te beschuldigen. Zo  hol je een belangrijk begrip inhoudelijk uit. Je reduceert het tot een term die te pas en te onpas wordt gebruikt om de vijand verder te demoniseren. Je brengt het terug tot een scheldwoord.

Zo wordt het mogelijk échte genocide te bagatelliseren. In een wereld met volkerenmoord is dat een gevaarlijke ontwikkeling.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.