In Nederland zal nooit een serieuze conservatieve beweging ontstaan

Eén van de redenen dat er in Nederland nooit een serieuze conservatieve beweging van de grond zal komen is dat wij in dit land fundamenteel anders staan tegenover het fenomeen vrijheid van godsdienst dan bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Toen de Pilgrim Fathers Leiden inruilden voor de Nieuwe Wereld was dat omdat ze ons goddeloos vonden. En hoewel de Nederlandse identiteit ooit werd gekoppeld aan godsdienstvrijheid – de vrijheid om Protestants te zijn in een door Katholieken gedomineerde wereld- wordt vrijheid van godsdienst in deze regionen hoe langer hoe meer uitgelegd als de Vrijheid om van Godsdienst verschoond te blijven.

Te machtig In essentie zijn Hollanders een vrijgevochten volkje dat niet van betutteling houdt (al zou het soms goed voor ze zijn). De Spanjaarden gooiden we er slechts ten dele uit vanwege het geloof. Te hoge belastingen waren minstens zo doorslaggevend. Ergernis over bemoeienis is onze meest constante constante, veel meer dan de behoefte om een andere God dan de buurman te mogen vereren. Zodra een politicus – Oranje of niet – te machtig werd kon ie vertrekken. Hoewel we wel degelijk inspiratie putten uit de Bijbel, en hoewel we zeker de meerwaarde onderkennen van een sterke overheid als er gemeenschappelijke problemen moeten worden opgelost, dulden we de Kerk en de Staat niet in onze slaapkamer. We hebben dus weliswaar Christendemocratische en Sociaaldemocratische wortels, maar we hebben tevens een sterke Libertijnse inslag.

De afgelopen decennia hebben we miljoenen Nederlanders rechtser zien worden. Maar dat was geen verschuiving richting de SGP. Zo godsdienst al een overweging was, waren het zorgen over de opkomst van de Islam, die de verworvenheden van de secularisatie in gevaar leek te brengen. Verder was de verrechtsing vooral een reactie op de houding van (ex-)rooie ambtenaren die, beroofd van hun rooie boekjes, op goedkope managementlectuur overstapten en eigenlijk iedereen, doch vooral de eigen achterban tegen zich in het harnas joegen. Veel mensen die een generatie terug de PvdA nog zouden hebben gesteund hebben inmiddels besloten dat ze liever géén overheid hebben dan deze. Ze geloven nog steeds in de linkse idealen, maar niet meer in de maakbare samenleving. Althans niet onder leiding van de huidige elite.

Dat maakt dat ze in hun anti-overheids sentiment wellicht een tijdje gemeenschappelijk konden optrekken met ethisch-conservatieven die zich door de overheid bedreigd voelen in hun vrijheid om homo’s en geëmancipeerde vrouwen te haten, maar al snel zal de libertijnse conservatief zich in dat gezelschap ongemakkelijk voelen.

Er was de afgelopen decennia bij uitstek één politicus die geloofwaardig zijn kritiek op de linkse struisvogelpolitiek ten aanzien van de Islam kon uiten: Pim Fortuyn. Zijn kritiek was simpel: je kunt niet én homoseksuelen en vrouwen emanciperen en tegelijkertijd homofobe en vrouwen hatende Islamieten. Je zult moeten kiezen. Maar een sterker punt dan dat is uit die beweging nooit voortgekomen. Evenmin als een geloofwaardige opvolger voor Pim zelf overigens. Om die reden is het nu dan ook opmerkelijk stil in de kringen waar wordt gevochten om zijn mantel.

Pim begreep dat de Nederlandse cultuur vrijgevochten is, dat het langharige, rokende, neukende, zuipende Nederlands elftal van de generatie Cruijff ons meer vertegenwoordigde dan Kardinaal Simonis of Henk Binnendijk. Hij begreep ook dat veel Nederlanders schijt hebben aan moralistische betweters die vanuit de grachtengordel roepen dat je bepaalde dingen niet mag vinden. Maar die Nederlanders hebben een nog vollere broek voor moralistische betweters die onze homo’s willen komen genezen en onze lekkere brainbabes weer aan het aanrecht willen ketenen.

Geen bedreiging De enige reden dat we meer over de Islam klaagden dan over fundamentalistische Christenen was dat die laatste groep geen bedreiging meer leek te vormen. Iemand als Richard Dawkins wekte in Nederland vooral ergernis omdat het geloof dat hij wenste te bestrijden al jaren dooier dan dood was. Of beter gezegd: leek. Zo’n Nashville-verklaring maakt duidelijk dat ze er nog steeds zijn, die Zeloten.

Ik ben zelf al enige tijd van mening dat de Nederlandse cultuur beschermd mag worden. Maar de vraag ‘waar tegen precies?’ splijt de conservatieve beweging in een ethisch-conservatief en een libertijns-conservatief kamp. In Nederland is dat libertijnse sentiment al die tijd de hoofdmotor geweest van de linkse exodus. Het laatste waar diegenen die de linkse partijen verlieten vanwege hun softe Islam-beleid nu op zitten te wachten is een conservatieve beweging die precies de zelfde dingen roept als Erdogan of de Ayatollahs.

In Amerika bestaat nog een grote groep die ‘Freedom’ ziet als de vrijheid om de Protestantse God te mogen vereren. Dat land is groot genoeg voor zeer uiteenlopende politieke subculturen. Maar in Nederland verstaan we onder vrijheid eerder het recht om niet door een dominee of pastoor te worden betutteld. In onze ‘Biblebelt’ leven, getuige de animo voor de Nashville-verklaring, wel degelijk ook opvattingen zoals in de VS, maar buiten die regio’s zijn ze marginaal. De ene conservatief zie je hand in hand lopen met zijn partijgenoot uit solidariteit met een slachtoffer van homohaat, de andere conservatief tekent de Nashville-verklaring. De conservatieve beweging kampt met hetzelfde dilemma waar Fortuyn links mee confronteerde : je kunt geen twee heren dienen, je zult moeten kiezen.

Cc-foto: Klikjunk