In deze verkiezingsstrijd lijkt het buitenland niet meer te bestaan

 

De aanstaande verkiezingen zijn vastgemetseld in de ban van corona. Na 17 maart weten we of de aanval van verschillende coalitiepartijen en oppositie op de zittende premier Rutte geslaagd is. Of de opkomst van de PVV nog meer zetels opbrengt dan de voorspelde 23. En of Baudet van Forum voor Democratie zich kon ontworstelen aan de houdgreep van 4 zetels. Inhoudelijk beleven we gemankeerde verkiezingen, omdat zo’n beetje het enige thema corona lijkt. Alsof er voor de komende vier jaar geen andere onderwerpen zijn die ingrijpen in het leven van ons allemaal.

Er is op z’n minst één thema dat niet uit het zicht mag verdwijnen, omdat er zoveel belangen op het spel staan. Kort samengevat: onze positie op het wereldtoneel, de verdere vorming van Europa en de bevordering van het welzijn op mondiaal niveau.

De bloedige burgeroorlog in Jemen – mede aangestuurd door Saoedi-Arabië -, het verscheurde Syrië als speelbal van geopolitieke krachten, regionale conflicten in Afrika, de allesoverheersende macht van mega-ondernemingen, dat zijn slechts enkele voorbeelden waar we dagelijks mee geconfronteerd worden. Dat is geen ver-van-mijn-bed show aangezien de gevolgen voelbaar zijn in elke buurt of dorp waarin we leven. Door bijvoorbeeld ongekende vluchtelingenstromen, de moeilijke strijd tegen klimaatverandering of de ongemakkelijke vraag of we kunnen wegkijken als de wereld elders in brand staat.

Zelfs met een vergrootglas kunnen we niet ontwaren dat de grote wereld om ons heen – politiek, economisch, sociaal – een rol van betekenis speelt in deze verkiezingstijd. Maar bij het stemmen moeten we ons op z’n minst bewust zijn van onze keuzes over de toekomst en wie daarbij onze steun krijgt. Vanuit een maatschappelijk belang is het zinnig om te weten hoe partijen die zo hameren op het nationale perspectief zich de wereld van morgen voorstellen. Het gaat dan niet alleen om de anti-Europapartijen PVV en FvD, hoewel die de wereld bij voorrang het liefst zo klein mogelijk maken.

Als we hun partijprogramma’s, wat het buitenland betreft, erop nalezen dan vallen een paar zaken op. De PVV kiest voor een Nexit: een vertrek uit de Europese Unie. Bilaterale contacten krijgen de voorrang. Ontwikkelingshulp en steun aan immigratie asielzoekers worden stopgezet. FvD wil uit de eurozone en op termijn een Nexit. Het wil geen tussenkomst van de EU of andere instellingen om internationale handelsverdragen aan te gaan. Ontwikkelingssamenwerking moet worden gestopt. Voor beide programma’s geldt dat het internationale klimaatbeleid, ook in de EU, moet worden geschrapt. Echter, het je binnen Europa terugtrekken achter nationale grenzen versterkt de illusie dat gemeenschappelijk samenwerking niet hoeft om de wereldproblemen aan te pakken. Het is niet alleen een illusie, het is ook de kiezers zand in de ogen strooien.

We vergissen ons als we zouden denken dat de beperkte horizon alleen PVV en FvD parten speelt. Dat maakt deze verkiezingen zo schrijnend. Haast bij geen enkele partij wordt er een hard punt van gemaakt dat de funeste macht van mondiaal opererende mega-ondernemingen moet worden aangepakt. Of, hoe we met elkaar de enorme ongelijkheid in de wereld kunnen laten verdwijnen. Deze ongelijkheid is ontwrichtend en veroorzaakt veel leed, dichtbij en veraf.

Europa en de Europese Unie lijken nagenoeg van de politieke landkaart verdwenen, laat staan dat er een wereld bestaat waar onze toekomst van afhankelijk is. Het is niet handig verkiezingen te hebben die gedomineerd worden door corona – dat nota bene een mondiaal fenomeen is -, terwijl de grote wereld afwezig is in de aanloop naar deze verkiezingen. Dat belooft weinig goeds voor daarna, terwijl de niet te rechtvaardigen macht van mega-ondernemingen, de oorlogen en de uitholling van de democratie bij ons om de hoek en de klimaatcatastrofe van ons vragen alle zeilen bij te zetten om de wereld rechtvaardig en leefbaar te maken.