In de arena van Jeroen Pauw
Het debat was als een live uitvoering van de kieswijzer
Gespannen zat ik voor de buis voor Linksom of Rechtsom, het debat geleid door Jeroen Pauw tussen de linkse wolk en de rechtse modderpoel. Droge rijstwafels extra dun onder handbereik om de spanning van me af te bijten. Ik wist niet of ik na Feyenoord-Volendam nog zo’n nerve wrecker zou overleven. Meteen in het begin ging het al mis. Mijn hart sloeg een paar slagen over toen Jesse Klaver reageerde op dat vunzige VVD-campagnespotje waarin vreedzame klimaatactivisten op een lijn worden gesteld met doorgesnoven agro-hooligans. Klaver zei dat hij onder de indruk was van het orkest dat bij de A12-blokkade de Zesde Symfonie van Beethoven speelde. Ik trok de haren uit mijn hoofd. Het was de Zevende, niet de Zesde! Rutte zou hem vast gelijk knock-out slaan. Of anders misschien Edith Schippers, zijn gedroomde opvolger. Het moment passeerde onopgemerkt. De zaal joelde niet, Rutte reageerde niet en Pauw corrigeerde niet. Godzijdank is dit een land van cultuurbarbaren.
Daarna herinnerde Pauw de premier nog even aan zijn loze belofte aan Groningers een paar debatten geleden. Of het niet tijd werd voor een “functie elders”. Rutte weerde de kwinkslag behendig af. “Gelukkig ging er ook veel goed” zei hij. Sinds ik Supergaaf heb gelezen over hoe de VVD-leider taal gebruikt om zijn tegenstanders het schitterende moeras in te lokken, valt me nog meer op hoe hij met dat soort bewoordingen ieder verweer besprenkelt. Hij omzeilt de kritiek en steekt ongemerkt een lofrede op zichzelf af.
Klaver bleek in vorm. Hij danste als Mohammed Ali om zijn tegenstander met een linkse directe waar hij maar kon. De grote verassing van de avond was echter Attje Kuiken. Wat ze miste aan ervaring, het is haar eerste verkiezingsdebat in de eredivisie, maakte ze ruimschoots goed met overtuiging. Wat een pitbull. Ze zette haar tanden erin en liet niet los. “Ik ben nog niet klaar!” beet ze Rutte toe toen hij haar voor de zoveelste keer onderbrak. Julia Wouters merkte later op Twitter op dat het een kenmerk is van Rutte: vrouwen niet uit laten praten.
Wie het woord kreeg maar niet wist wat ze daarmee moest doen was Edith Schippers. Wat een deceptie. “Denk je nog steeds dat ze Rutte gaat opvolgen?” appte een collega na afloop.
Rutte probeerde de linkse wolk nog uiteen te drijven. “Jullie denken verschillend over asieldeals!” maar die trapten daar niet in. Het waren mokerslagen in het luchtledige.
Verder was het debat als een live uitvoering van de kieswijzer. De VVD verkondigde alle rechtse standpunten. Zonder enig vertoon van schaamte kregen asielzoekers de schuld van Rutte’s ruïnes. “Altijd hebben anderen het gedaan bij u,” merkte Kuiken scherp op.
Het debat zal niemand van mening hebben veranderd, behalve die van mij over Schippers dan. Maar het arena-gevecht - op tv moet immers alles amusement zijn, zelfs de toekomst - motiveert de kiezers misschien wel te gaan stemmen. Want er valt wat te kiezen.