Slachtoffers van seksueel geweld kunnen nooit winnen

27 procent van de Europeanen denkt dat er omstandigheden zijn waarin het te rechtvaardigen is dat je seks hebt met een vrouw tegen haar wil. Oftewel, meer dan een kwart van de Europeanen vindt verkrachting onder bepaalde omstandigheden niet verkeerd. Dat blijkt uit een onderzoek onder 27.000 Europeanen van Eurobarometer. Tegelijkertijd zegt meer dan 90 procent van de ondervraagden seksueel geweld tegen vrouwen altijd te veroordelen. Hoe kan dat?

Consensus Het antwoord is even simpel als verontrustend, er bestaat nog steeds geen consensus over wat seksueel geweld en verkrachting nu precies is.

Zelfs in Nederland , waar er graag en veel over seks gesproken en geschreven wordt, gaan de gesprekken maar zelden over de grenzen van seksueel genot. Meisjes krijgen van hun ouders nog weleens de instructie dat ze duidelijk moeten aangeven als ze iets niet willen, maar gesprekken met jongens over consent en grensoverschrijdend gedrag worden nog veel te weinig gevoerd.

Aandachtshoeren Ook tegen een publiek debat over seksueel geweld bestaat grote weerstand. Vrouwen die open zijn over hun eigen ervaringen met seksueel geweld, wat een op de drie ervaart, worden niet zelden weggezet als ‘aandachtshoeren’, zoals na #zeghet. Hun motieven en ervaringen worden in twijfel getrokken of men zal het er wel zelf naar hebben gemaakt. En die argwaan en victim blaming komt bij vrouwen net zo goed voor als bij mannen. Die reflex speelt dan ook een grote rol bij de lage bereidheid van vrouwen om aangifte te doen. Ze zullen niet de eerste zijn die niet wordt geloofd door de politie, met desastreuze gevolgen. En zelfs al word je geloofd, dan biedt dat nog geen garantie dat jouw verkrachter gestraft wordt. Want als hij jouw herhaaldelijke “nee” schreeuwen niet gelooft, dan is het niet zijn schuld dat hij je verkracht heeft, aldus deze rechter , en deze.

We kunnen dus wel heel geschokt zijn over de verwerpelijke opvattingen van de 27 procent die durft toe te geven wat hij denkt, maar de bereidheid om er echt iets aan te doen lijkt nog altijd ver te zoeken. Ook bij mezelf overigens. Toen ik vorig jaar naar aanleiding van #zeghet gevraagd werd om bij Pauw te vertellen over een aanranding in mijn tienertijd heb ik direct nee gezegd. Ik had geen zin in die emmers social media bagger die dappere vrouwen als Anke, Anousha en Stella wel durfden te trotseren. Ik wilde geen slachtoffer zijn. Heb altijd geweigerd mezelf door negatieve ervaringen te laten beïnvloeden, alles van me af gezet, maar daardoor heeft de dader ook nooit de consequenties van zijn handelen ervaren.

Catch 22 Dat is de Catch 22 die het hele zieke systeem in stand houdt. Treed naar buiten met je verhaal en weet dat je zelf verdacht, bespot en opnieuw vernederd zult worden. Houd je mond en geef iemand een vrijbrief om het nog een keer te doen. Je kunt als slachtoffer niet winnen. Dat maakt de aanname dat vrouwen massaal liegen of overdrijven over hetgeen hen is overkomen ook zo onbegrijpelijk. Er valt voor mensen helemaal niets te winnen met slachtofferschap.

Kijk maar naar de vrouwen die het lef hadden om een boekje open te doen over Trump. Zij hebben zich kwetsbaar opgesteld en leven nu in angst voor wat komen gaat. Sinds Trump is verkozen, heeft niemand meer een vraag over zijn seksuele wandaden durven stellen. Want de eerste die dat doet weet dat hij of zij daarmee de slachtoffers in een onmogelijke positie plaatst ten opzichte van de machtigste man in Amerika.

En zo leert een nieuwe generatie meisjes dat je nog steeds maar beter je mond kunt houden.

Lees ook op Joop: Seksueel geweld tegen vrouwen ‘doodnormaal’