Idiote oproep om Samsom opnieuw lijsttrekker te maken

Wouter van Oorschot roept in de NRC van 10 mei op om Samsom in 2017 weer opnieuw lijsttrekker van de PvdA te maken. Een idiote oproep. Wellicht is hij bevriend met Rutte, die schijnt het tegenwoordig quasi-liefkozend over het ‘PvdA-tje van Diederik’ te hebben.

Tijdens de afgelopen drie verkiezingen hebben wij als PvdA zware nederlagen geleden. Sinds maart van dit jaar staat mijn partij zelfs op een historisch dieptepunt van nog maar acht zetels in de peiling, de 7 e partij van het land, en een verlies van bijna 80% ten opzichte van 2012. De PvdA heeft een ernstig probleem als het gaat om de geloofwaardigheid, betrouwbaarheid en herkenbaarheid. Niettemin meent van Oorschot dat alle critici van Samsom ‘ondermaatse leden en/of volksvertegenwoordigers’ zijn. Kennelijk raakt de kritiek hout.

Volgens van Oorschot toont Samsom politieke moed om door te gaan met het verdedigen van wat dezelfde Samsom nog ‘rechts rot-beleid’ noemde in de campagne van 2012. Dat laatste was de reden van de onverwachte zege in 2012, tezamen met zijn belofte van ‘het eerlijke verhaal’. In werkelijkheid kon hij zich nauwelijks bedwingen om direct bij Rutte in bed te kruipen. De beloftes aan de kiezers maakten plaats voor beloftes aan ‘Mark’, en de PvdA-achterban moest tandenknarsend idiote uitruil van dossiers aanvaarden. Het eerlijke verhaal van Samsom bleek kleine lettertjes te bevatten – hij had toch altijd een voorbehoud gemaakt, zo klinkt het nu als Samsom hierop wordt aangesproken. Het is als bedrogen kopers bij malafide verkopers.

Van Oorschot stelt dat er weliswaar kanttekeningen te plaatsen zijn bij het door Rutte II gevoerde beleid ‘die knagen aan het hart van iedere sociaal-democraat’ – welke dat zijn wordt overigens in zijn betoog niet duidelijk. Maar, zo gaat hij verder: ‘wie beweert dat de PvdA de afgelopen vier jaar slechts naar de pijpen van de VVD heeft gedanst, is een onwaardig demagoog.’ Tja, de pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet. Hij roemt bijvoorbeeld de regeling voor het kinderpardon. In werkelijkheid wordt 92% (!) van de kinderen die hierop een beroep doen afgewezen, ondanks dat ze al tenminste 5 jaar hier verblijven, en moet er nog steeds opnieuw bij iedere uitzetting lokaal actie gevoerd worden en verkeert het gros van deze kinderen in gekmakende onzekerheid.

Van Oorschot gaat verder met het benoemen van de zegeningen van Rutte-II: over dalende werkloosheid en groeiende economie. Ja, het gaat gelukkig eindelijk iets beter met de economie. Maar dit is niet te danken is aan het kabinetsbeleid. Integendeel, de crisis heeft juist langer geduurd en heeft zich meer verdiept dan nodig was. In plaats van investeren in duurzame groei en werkgelegenheid (die mijn PvdA nog beloofde in de campagne van 2012), heeft het kabinet de groei afgeknepen door onnodige en averechts werkende enorme bezuinigingen, alleen al in de zorg verdwenen 65.000 banen. De banen die er bij komen zijn bovendien vooral slecht-betaalde flexbanen, payroll-constructies en dergelijke.

Van Oorschot gaat niet in op de nog steeds toenemende ongelijkheid – zowel exorbitante rijkdom als steeds diepere en langdurige armoede groeit in ons land, en de scholen verergeren eerder de segregatie dan dat ze perspectief op verheffing bieden. Dankzij het beleid van twee kabinetten-Rutte wordt de kans dat iemand die als dubbeltje geboren is ooit een kwartje kan worden, steeds kleiner.

De zorg heeft ondertussen een complete kaalslag ondergaan, waarin de bureaucratie van de rijksoverheid heeft plaatsgemaakt voor perfide marktwerking en zo mogelijk nog gekker makende bureaucratie van de gemeenten. In plaats van naast de mensen te gaan staan die in de problemen zijn gekomen door dit boegbeeld van Samsom’s beleid is de stelselwijziging het nieuwe dogmatische gedachtengoed van de neoliberale elite in mijn partij.

In de woningbouw wordt het schrijnend tekort aan sociale woningen maar niet opgelost. De idiote verhuurdersheffing maakt het onmogelijk om voldoende te investeren. Pas toen de vluchtelingenstroom uit Syrië echt op stoom kwam, kwam er een plan – waarvan overigens nog bedroevend weinig is uitgevoerd – de containerwoningen blijken niet zo snel leverbaar.

Wel werd gesuggereerd, ook en vooral door Samsom, dat de vluchtelingen een bedreiging waren voor onze verzorgingsstaat, onze banen en onze woningen. De werkelijkheid is dat de tekorten op al deze terreinen veroorzaakt zijn door falend beleid, waarvoor Samsom voluit verantwoordelijkheid draagt. Even leek Samsom echt iets te willen doen: er zou een luchtbrug moeten komen waarmee voorlopig 400 vluchtelingen per dag uit Turkije naar Nederland zouden moeten komen. Maar de dag (3 maart jl.) was nog niet voorbij of hij moest het plan al inslikken. Uiteindelijk kwam er wel een plan-Samsom, maar dat bestaat vooral uit het terugsturen van vluchtelingen naar het zogenaamd veilige Turkije. Ondertussen zijn er nauwelijks vluchtelingen naar Europa gevlogen – voor Nederland staat de teller op 34.

Samsom heeft vanaf het moment dat de verkiezingen in 2012 voorbij waren laten zien dat hij een man zonder ruggengraat en zonder principes is. Onder Wouter Bos was de partij de weg al helemaal kwijt geraakt. In de neoliberale mix van bezuinigen, privatisering en marktwerking wist Bos bij zijn campagne al niet meer te formuleren waar de partij voor stond. De neoliberale ‘Bende van Bos’ is ook verantwoordelijk voor de formatie van dit kabinet en daarmee van de teloorgang van mijn partij. Diederik Samsom is vooral de ingenieur van dit kabinet, en de overleving ervan staat centraal. De PvdA van Samsom heeft nergens een rode lijn, over alles valt een pragmatisch compromis te sluiten. .

Ik ben het overigens eens met Van Oorschot dat alleen een leiderschapswissel niet genoeg is. Er is zoveel kapot gemaakt in onze partij dat daar inmiddels veel meer voor nodig is. En dat de crisis ook breder is dan bij de PvdA, want GL en SP profiteren electoraal daar maar zeer magertjes van – de PVV is ongeveer net zo groot als deze drie partijen samen! Maar bij de PvdA is de crisis wel het diepst, en de partijtop is de enige die dat nog hardnekkig blijft ontkennen en relativeren. Misschien moeten we bij het komende partijcongres ook met T-shirts rondlopen waarin op het vertrek van onze partijleider wordt aangedrongen – in Oostenrijk leidde dit deze week tot succes.

Er zijn zoveel partijprominenten die ik achter de coulissen hoor mopperen, maar iemand moet het wel gaan doen! Er is een groeiende beweging van leden die het anders wil binnen onze partij, maar de Nederlandse Jeremy Corbyn of Bernie Sanders is helaas nog niet opgestaan. Volgens van Oorschot moet de PvdA na de verloren verkiezingen van 2017 onder leiding van Samsom in eendracht zijn wonden likken. Eendracht krijg je echter niet door critici als demagogen weg te zetten, en als Samsom leider blijft, dan is de patiënt straks overleden en heeft wonden likken niet zoveel zin meer. Ik wens Samsom toe dat hij dat nu ook zelf eindelijk inziet en een pijnlijke confrontatie in het najaar en/of een nog pijnlijker nederlaag in maart 2017 kan uitblijven.