Idealen boven macht

Het zijn mooie tijden voor de sociaaldemocratie. Je moet alleen wel weten waar je moet kijken. Het is te zien in Spanje, waar Podemos mensen op de been wist te krijgen tegen koude technocratie en verkeerde zuinigheid. En in het Verenigd Koninkrijk, waar 35.000 mensen verenigd in Momentum oplossingen aandragen voor de door de Conservatieven aangerichte rotzooi. Het wordt steeds duidelijker dat Europa genoeg heeft van rechtse prietpraat.

Dat vraagt er wel om dat de sociaaldemocratische partijen een voorbeeld nemen aan de nieuwe, strijdbare politiek. Een linkse politiek die weigert de slippendragers van Juncker en een tandeloze Europese Commissie te zijn en die zich verzet tegen neoliberaal beleid. Voor een samenleving waarin we de multinationals, farmaceuten en tech-giganten aan banden komen te liggen, en de extreem-rechtse nationalisten in Europa een stevig weerwoord krijgen.

Laten we dus werken aan een strijdbare sociaal-democratie. Om te beginnen met een Partij van de Arbeid die onverdroten kiest voor het behoud van haar idealen boven het uitzicht op bestuursmacht. Want het is eigenlijk heel simpel. Overal waar links echte verandering durft te bepleiten, ondervindt ze waardering van de kiezer. Overal waar de sociaaldemocratie angstig de middenweg zoekt, verliest ze haar elan én haar electoraat.

In Europa is dat van meer belang dan ooit. De inzet van de strijd in Europa moet zijn: wordt de Europese samenwerking gericht op het wegnemen van marktbarrières of gericht op het bieden van sociale bescherming? Sociaal-democraten moeten onverkort kiezen voor het tweede. Voor alle progressieve idealen hebben we Europese samenwerking nodig. Voor de strijd tegen multinationals die landen tegen elkaar proberen uit te spelen. Of voor maatregelen om het vliegverkeer te laten betalen voor de milieuschade die ze aanricht. Of voor maatregelen tegen farmaceuten die winst boven welzijn plaatsen. Wie mondiale machten wil aanpakken, heeft een strijdbaar Europa nodig.

Met idealen boven macht mag niet de indruk bestaan dat PvdA kabinet Rutte III wil gedogen; het is een ferm ‘Nee!’ tegen de club die 2.000.000.000 euro weggeeft aan het grootkapitaal. Evenzo moet duidelijk zijn dat aan samenwerking met christendemocraten en de liberalen niks hebben om onze idealen te verwezenlijken. Samenwerking de Groenen of nieuwe linkse bewegingen is juist interessanter. Strijdbaar is kiezen voor scherpe koers en niet voor wat schamele krenten uit de rechts-conservatieve pap. Een strijdbare PvdA richt zich meer op de dagelijkse zorgen van de Nederlander en de Europeaan dan op het volgende politieke debat. Meer op de originele initiatieven die vanuit de maatschappij opborrelen dan op de zoveelste beleidsnota. Zij kiest voor doen wat goed is, in plaats van wat goed lijkt te peilen.

Het is zonneklaar welke uitdagingen er liggen. De belangrijkste is het terugdringen van de groeiende ongelijkheid in allerlei gedaantes. Het aanpakken van de immorelen die hun vermogen verbergen in exotische oorden, met als enig doel om nog meer voor zichzelf te houden. Het terugdraaien van de flexibilisering, die leidt tot uitbuiting en onzekerheid van degene die het echte werk verricht. En het omkeren van de verschraling in de publieke sector, omdat werkelijk niemand is gebaat bij tekorten aan onderwijzers, politieagenten en verpleegkundigen. Daarnaast moet het afgelopen zijn met het afwentelen van risico’s op ziekte, arbeidsongeschiktheid of werkloosheid op mensen zelf.

We moeten een tegenmacht organiseren om het tij te keren. De ervaringen over de landsgrenzen bieden inspiratie, maar het is al te vinden om ons heen. Ons land, en Partij van de Arbeid, barst van talenten die kunnen en willen bouwen aan een rechtvaardiger Nederland. Het zijn mensen die staan te trappelen van ongeduld en enthousiasme. Het is aan ons om deze mensen samen te brengen en te ondersteunen, en de vrijheid te geven, in de beste traditie van een sociaaldemocratische arbeiderspartij.

Als het aan mij ligt worden de Europese sociaaldemocratie en de PvdA van 2018 en verder er eentje waarmee we laten zien dat onze visie voor Nederland én Europa werkt: waar iedereen welkom is en waar ieders oprechte bijdrage wordt gewaardeerd. Waar we werken aan het realiseren van onze idealen, en de zoektocht naar macht niet leidend maken. Waar we niet hopen op de kracht van één individu die de klus moet klaren, maar waar we er samen de schouders onder zetten.