Lossen we hiermee de crisis in medialand op? Welnee!
Gisteren is er een Mediapact getekend. Een nationaal mediapact nog wel. De mediasector wil namelijk internationaal concurrerend blijven. Goede zaak, zou je denken. Toen ik echter las welke doelen de ondertekenaars nastreven, sloeg de twijfel toe. Goede opleidingen wil natuurlijk iedereen, maar lossen we hiermee de crisis in medialand wel echt op? Welnee, het Mediapact is hypocriet.
Ik citeer het persbericht : ‘In de eerste plaats is het de bedoeling dat meer jongeren kiezen voor opleidingen waar de mediabedrijven behoefte aan hebben: creatieve opleidingen met veel aandacht voor techniek. Daarnaast is het van belang dat technisch opgeleide jongeren na hun opleiding behouden blijven voor de sector. Ten slotte willen de ondertekenaars dat mediaprofessionals tijdens hun loopbaan voortdurend blijven werken aan hun ontwikkeling.’
Op de website van het mediacongres lees ik dat de initiatoren eigenlijk een Hilversum Media Campus uit de grond willen stampen. Er ligt dus een eigen belang. Ook hier citeer ik even:
De partners in de Hilversum Media Campus werken in vijf concrete actielijnen aan een betere afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Het gaat onder andere om masterclasses, student challenges en toptalent trajecten. Het doel is dat meer jongeren gaan werken in de mediasector en dat werkenden en docenten zich tijdens hun loopbaan blijven ontwikkelen.
Kijk alleen al naar het medianieuws van de afgelopen week. De HOI-cijfers tonen een voortdurende krimp van printoplages (met name de te koop staande mannenbladen van Sanoma doen het slecht), terwijl de groei van de digitale abonnementen nog vooral een kwestie is van ondoorzichtig gegoochel met sterk wisselende oplagecijfers. Ondertussen ruziet NRC’s investeringsmaatschappij Egeria met de (inmiddels gewipte) mede-aandeelhouder Derk Sauer over rendement ten koste van journalistieke kwaliteit, is Sanoma al zijn IT aan het outsourcen naar India en springt een slimme partij als MediaBookers in het gat van geautomatiseerde advertentieverkoop. Al die ontwikkelingen gaan hun effect niet missen op verdere reorganisaties en ontslagrondes.
En wat zeggen de ondertekenaars van het Mediapact gisteren op het Mediapark Jaarcongres: dat ze ‘meer vakmensen nodig hebben binnen de zich snel ontwikkelende mediasector’. Tegelijk pleit de Hilversumse burgemeester Pieter Broertjes meteen even voor extra geld om ‘zijn’ Mediapark te ontdoen van dat welbekende Oostblok-imago. Alsof je met dat laatste de crisis bezweert. Sowieso kun je je afvragen waarom Hilversum niet al decennia eerder aan de slag is gegaan met het pimpen van dat Mediapark.
Jullie zijn hypocriet, ondertekenaars van het Mediapact. Die vakmensen zijn er volop, maar ze zitten massaal thuis – omdat jullie ze in grote getalen hebben ontslagen. Leuk dat jullie nu pleiten om jongeren goed technisch op te leiden, maar er komen momenteel al veel te veel studenten van media-opleidingen zonder dat er banen voor ze zijn. Waar het Mediapact nu feitelijk voor lijkt te pleiten is de vervanging van de huidige generaties journalisten. Al die ervaren vakmensen zijn voor uitgevers en productiebedrijven blijkbaar te duur, dus wil men liever jong grut dat net uit de schoolbanken komt. Goedkope krachten, die de overhead-kosten drukken.
Laat de huidige generatie mediaprofessionals niet aan zijn lot over. Daarmee vernietig je pas echt de kennis die in de markt zit. De digitalisering van media vindt in de praktijk plaats. De huidige generatie maakt die switch, veelal tegengewerkt door Raden van Bestuur die hun traditionele melkkoeien nog even leegknijpen om aandeelhouders te pleasen.
Laat die ervaren generatie journalisten de nieuwe garde bij de hand nemen en klaarstomen voor het echte werk. Goed onderwijs is prima, maar onderschat niet de waarde die er al lang in de markt aanwezig is. Kijk eens wat langer naar de menselijke maat, in plaats van louter naar rendementen onder de streep. Daar plukken we op termijn allemáál de vruchten van, niet alleen de ondertekenaars van het Mediapact.
Media gericht op markt is sowieso een gotspe. Het neigt tot het bevestigen van de algemene opinie ten koste van actuele informatie die haar tegenspreekt.
Jeroen Mirck slaat de spijker op de kop. Ik erger me al enige tijd aan het wegkijken van het journalistenleed door de eigen beroepsgroep. Constateer hoeveel journalisten en redacteuren door Wegener de laan zijn uitgestuurd. Wegbezuinigd. De rondwandelende expertise is plots over datum. Nieuwe talent! Lees goedkope krachten maar dat mogen we niet zeggen.
Zal ik de Godwin er in gooien? Daar is ie: het neo-liberalisme. Het bizarre is dat journalisten tegenwoordig zich als hippe zzp'ers héél onafhankelijk willen voelen maar in wezen slachtoffer worden van hun onderlinge concurrentie en gebrek aan groepsgevoel. Ze komen niet meer in vaste dienst. Ze leven op aangeleverde interessante stukkies. Scoren ze niet dan worden ze niet meer gepubliceerd. Door concurrentie komst het beste talent boven? Ik geloof er niet in. Expertise komt door jarenlang in dienst van een krant verslaggeving te doen. Of door een specifieke (wetenschappelijke) studie.
Het freelance bestaan behoudt zijn bestaansrecht zolang een groot van de bevolking wél in vaste dienst blijft en wél lid blijft van een vakbond. Zij houden het salaris, de pensioenpremies en de arbeidsrechten overeind. Zij zorgen er voor dat pensioenpotten vol blijven. Freelancers hebben niet de tijd en kennis om goed beslagen ten ijs te komen. En de meesten hebben hun pensioen niet goed geregeld. Geloof daarom wat minder goedgelovig in dat liberale denken. Aan het eind van de rit wint de opdrachtgever en trekken de in overtal zijnde freelancers aan het kortste eind zeg ik u.
'Kijk eens wat langer naar de menselijke maat, in plaats van louter naar rendementen onder de streep. Daar plukken we op termijn allemáál de vruchten van, niet alleen de ondertekenaars van het Mediapact.'
Precies Jeroen. Dit geldt voor alles.
Misschien kan Jeroen Mirck schrijven, maar lezen kan hij niet.
Ja, de ouderwetse media zijn op hun retour, maar de informatie-explosie gaat onverminderd door. Zodat we minder behoefte hebben aan ouderwetse journalisten, maar veel meer aan de multimedia-experts waar het "Mediapact" op doelt.
Beetje armoedig, Frits, om iemand met een andere mening af te schilderen als iemand 'die niet kan lezen'. Jouw aanname dat alle werkloze journalisten allemaal 'ouderwetse' journalisten zijn is net zo gemakzuchtig als stellen dat alle werkloze verpleegkundigen geen verstand zouden hebben van de hedendaagse gezondheidszorg. Met zulke simplistische generaliseringen gaan we de crisis al helemaal niet oplossen.
Waar ik op doel (zoals je kunt lezen) is dat de hedendaagse generaties journalisten steeds beter in staat zijn om multimediaal te denken en werken. Het Mediapact staart zich blind op het werven van whizkids die het allemaal beter zouden weten, maar dat is te makkelijk. Journalistiek is meer dan een website programmeren; het vereist ook schrijftalent en kritisch vermogen. Daar heb je die oude garde juist voor nodig.
Zie het als een voetbalteam: naast een dartele jonge hond als Memphis Depay heb je ook een oude rot als Dirk Kuyt nodig. Die combinatie van ervaring en jeugdig enthousiasme leidt vaak tot de beste resultaten. Die wijsheid mis ik in het Mediapact.