Hulp voor Sahel: Voorkomen is goedkoper dan genezen

Het is crisis in de Sahel – alweer. In de afgelopen zeven jaar heeft de regio al vier keer een voedselcrisis meegemaakt. Dit keer bedreigt de honger 18,4 miljoen mensen – meer mensen dan in heel Nederland wonen. In alleen al Niger lopen 400.000 kinderen onder de vijf jaar kans op zware ondervoeding en mogelijk de hongerdood.

Van de 1,17 miljard euro die nodig zal zijn om de crisis het hoofd te bieden, is slechts 40% toegezegd, onder andere door Nederland. Dat is een mooi begin. Maar méér dan de helft ontbreekt nog. En de hulp moet snel ter plekke zijn.

Er is zeker al wat gebeurd om het lijden van de mensen in de Sahel te verminderen. Absoluut. Sommige donoren, zoals Duitsland en de Verenigde Staten, hebben heel snel extra middelen ingezet, de early warning systems werken beter dan ooit tevoren zodat de regeringen van de Sahel landen op tijd om hulp konden vragen. Toch maakt Oxfam Novib zich grote zorgen om de mensen in de Sahel. De hulp is lang niet genoeg en niet voldoende gericht op het versterken van de weerbaarheid van mensen tegen terugkerende droogtes. Denk hierbij aan het investeren in kleinschalige boeren en veehouders – met name middels droogte-vriendelijke methoden; het stimuleren van niet-agrarische werkgelegenheid; en het verbeteren van het functioneren van de regionale markt.

Wij vragen dus twee dingen: meer, en vooral sneller, financiële middelen en het investeren in de weerbaarheid van mensen.

‘Voorkomen is goedkoper dan genezen’ geldt ook in de noodhulp. Het kost naar schatting minder dan 1 euro per dag om een kind te beschermen van ondervoeding, en 65 euro per dag om een kind te redden dat reeds ondervoed is geraakt. De koeien en schapen van de arme boer in leven houden kost minder dan nieuwe dieren kopen als de veestapel eenmaal verhongerd is. Des te eerder het geld komt, des te verder de euro’s reiken. Daarom vragen wij donoren niet te wachten tot de crisis uitgebreid in het nieuws komt en we niet meer om de zielige filmpjes van stervende kinderen heen kunnen, maar om nù geld te geven.

Dat geld moet bovendien slim besteed worden. Nederlands geld is het effectiefst als het grotendeels ingezet wordt om de weerbaarheid van de armste mensen in de Sahel – vrouwen, kinderen en veehouders – te vergroten.

Oxfam Novib heeft ervaring met het verstrekken van tijdelijke uitkeringen aan de meest kwetsbare mensen. Zij krijgen een uitkering vóór, tijdens en na de piek van de droogte (tussen juni en augustus). In de meeste gebieden is immers nog wel voedsel op de markt, maar is het vanwege de schaarste simpelweg te duur. Door een uitkering kunnen ze eten kopen, hoeven ze zich minder diep in de schulden te steken en kunnen ze zich sneller herstellen Als daarnaast ook nog meer geld gestoken wordt in het aanleggen van voedselvoorraden en aan een droogte-vriendelijke landbouw en veeteelt die de kleine boeren en veehouders centraal stelt, kunnen de mensen in de Sahel uit die negatieve spiraal raken en een toekomst opbouwen. Mensen worden dan daadwerkelijk weerbaarder. Ook de Nederlandse regering moet snel meer geld ter beschikking stellen aan de Sahel; nu 10 miljoen euro geven moet haalbaar zijn. Als de hulp aan de Sahel slim wordt besteed hoeven we niet elke twee jaar opnieuw om noodhulp te vragen.