In de huidige hiphopscène is iedereen een goede rapper

De kwaliteit van Nederlandse hiphop holt achteruit. Wie snijdt nog maatschappijkritische onderwerpen aan, zoals Fresku? Wie timmert nummers nog dicht met vernuftige, poëtische tekst, zoals Typhoon en Ares? Wie rapt nog uit het hart en niet uit winstoogmerk, zoals Sticks, Winne en Jiggy Djé deden. Hiphop verwierf ooit respect omdat het bewustzijn creëerde, sociale misstanden aankaartte en politiek was geëngageerd. Nu is het een middel om snel geld te verdienen.

Toen ik zag dat vlogster Famke Louise zich tegenwoordig profileert als rapper, en daar ook nog succesvol mee is, moest ik even op de bank liggen met een nat washandje op mijn voorhoofd. ‘Waar is het misgegaan’, bonkte door mijn hoofd terwijl een sliertje kwijl langs mijn wang droop. Die vraag is makkelijk te beantwoorden: Veel (nieuwe) hiphopliefhebbers maken geen onderscheid meer in kwaliteit. Ze pareren kritiek op rappers met: ‘De ene rapper is niet slechter dan de ander, ze verschillen gewoon van stijl. Hiphop evolueert’. Of een andere dooddoener: ‘Dit is wat mensen anno 2018 leuk vinden, straks is het weer iets anders. Cultuur is constant in beweging.’

Maar het één sluit het ander niet uit. Cultuur beweegt, hiphop evolueert, en tegelijkertijd kan het inboeten aan kwaliteit. Dat is een constatering die veel hiphopluisteraars liever in het verdomhoekje schuiven. Want iets waar zoveel mensen naar luisteren, dat kan toch niet slecht zijn? Dus besluiten we dat Boef niet ‘slechter’, maar ‘anders’ is dan Fresku. Met die logica kun je Famke Louise ook niet als slechter bestempelen dan Boef. Ze is anders. Voor je het weet creëren we een hiphopscène waar geen slechte rappers meer bestaan. Enkel verschillende stijlen.

Hiphop verdient meer dan dat. Het gros van de nieuwe generatie rappers, zoals Broederliefde, Lil Kleine en Boef, houdt zich tekstueel gezien op de vlakte. Hun doelgroep moet niet in de war raken van complexe rijmschema’s, maatschappijkritische onderwerpen of verhalen gespekt met metaforen. De nadruk ligt niet op een harde verse, maar een aanstekelijk refrein. Voeg daar autotune, wat onverstaanbaar gemompel en een groot aantal online volgers aan toe en het commercieel succes volgt. Daar is niets mis mee, maar hiphopliefhebbers die deze rappers op dezelfde hoop gooien als rappers die wel kwaliteit leveren, kan ik niet serieus nemen.

Het genre heeft een verkeerde afslag genomen. We kunnen wachten tot het zich te pletter rijdt, of proberen zoveel mogelijk bij te sturen. Er zijn onafhankelijke poortwachters nodig die rappers becommentariëren. Zoals recensenten boeken en gedichtenbundels beoordelen. En dan verwijs ik niet naar de Edisonjury, die de plaat ‘Rémi’ van Ronnie Flex een ‘modern meesterwerk’ noemde. Het ophemelen van beperkte rappers zette de deur op een kier voor Vlograppers als Famke Louise. Nu is het tijd die deur voor eens en altijd dicht te smijten.