Hugo de Jonge probeert eigen app-berichten uit coronaperiode angstvallig geheim te houden

Minister Hugo de Jonge (CDA) wil dat zijn sms- en appberichten uit de coronaperiode geheim blijven. Dat meldt de Volkskrant, De Jonge – tegenwoordig minister van Volkshuisvesting – heeft er bij zijn oude ministerie van Volksgezondheid op aangedrongen het openbaarmaken van de berichten tegen te houden.

De krant heeft een brief van De Jonge in handen die hij op 10 november 2022 aan het ministerie van Volksgezondheid (VWS) stuurde. Daarin schreef hij dat VWS naar zijn mening veel te ruimhartig was met het voornemen om whatsappberichten van tijdens de coronacrisis openbaar te maken. Volgens De Jonge is er geen noodzaak dat de inhoud van zijn berichten aan andere kabinetsleden of aan Kamerleden bekend wordt. De krant had via een beroep op de Wet open overheid (Woo, eerder Wob) om het berichtenverkeer gevraagd.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) had eind augustus al een waarschuwing afgegeven aan VWS dat correspondentie tussen bewindspersonen niet openbaar gemaakt mocht worden. VWS leek dat in eerste instantie wel van plan te zijn, maar draaide na de brief van De Jonge – bijgestaan door zijn topambtenaar – dat besluit alsnog terug. Volgens het ministerie zou met het openbaren “de eenheid van kabinetsbeleid” in gevaar zijn. Ook de geplande openbaarmaking van het berichtenverkeer tussen De Jonges politiek assistent en Kamerleden werd teruggedraaid.

Toen het huidige kabinet-Rutte aantrad, werd een nieuwe bestuurscultuur beloofd, waarin de bewindspersonen meer inzage zouden geven in hun werkwijze. Dat veranderde toen bleek dat premier Rutte zelf maling had aan het bewaren van zijn berichten en deze naar eigen inzicht wiste. Nadat de Volkskrant vervolgens probeerde om via andere bewindspersonen alsnog inzage te krijgen in de berichten van Rutte, was het Hugo de Jonge die als eerste verklaarde dat “voortaan al het chatverkeer tussen ministers geheim was”.

Volgens hoogleraar staatsrecht Wim Voermans is het kabinetsbeleid om de onderlinge communicatie strikt geheim te houden, onhoudbaar. Eerder al noemde hij het verborgen houden van de berichten ‘in strijd met zowat alle openbaarheids- en archiefregels die we hebben.’ Ook de topambtenaar van De Jonge erkent dat het verbod op openbaarmaking kan sneuvelen bij de rechter, zo blijkt uit een memo. De Jonge gaf eerder zelf wel inzicht in berichten nadat bleek dat hij een rol had gespeeld in de mondkapjesdeal met pandemieprofiteur Sywert van Lienden, nadat hij daar eerst over had gelogen. Het alsnog vrijgeven van een deel van zijn berichten, was volgens De Jonge “een uitzondering”.