Houd de Groningers niet langer voor de gek

Houd de Groningers niet lager voor de gek als een kind dat onschuldig naar een vlammetje op een torentje aan het kijken is.

Op mijn zolderkamertje bij mij ouders had ik eind jaren 80 zicht op een stalen toren. Als een kaars brandde op de toren een op het oog onschuldig vlammetje. Zo af en toe zag ik de hemel rood opgloeien. Het vlammetje ontwaakte tot een ware vuurzee. Als kind kijk je gefascineerd, vol bewondering naar het spektakel. Je kijkt onbezorgd, onwetend wat er aan de hand is. Later begreep ik dat het ging om het affakkelen van de Groningse gasproductielocatie Amsweer, een klein gehucht in de buurt van Delfzijl.

Affakkelen is noodzakelijk om de veiligheid van de gaswinning te kunnen waarborgen. De druk stijgt soms zo veel dat gas moet kunnen ontsnappen. Voor het milieu is het zeer belastend om gas onverbrand in de atmosfeer te blazen. Affakkelen is minder belastend, maar zorgt wel voor veel CO2-uitstoot.

Als kind kijk je naar een vlammenzee zonder bewust te zijn van de betekenis. Je schrikt als je jaren later leest dat 30% van het totale gasverbruik van Europa jarenlang wereldwijd is afgefakkeld. Je schrikt als je nu in The Guardian leest dat het CO2-gehalte in de atmosfeer hoger is dan 4,1 miljoen jaar geleden, het moment waarop de mens rechtop ging lopen. Je schrikt nog erger als je leest dat het CO2-gehalte niet snel genoeg naar beneden gaat om een catastrofe te voorkomen.

Als kind weet je niets over het productieproces en over het effect op de natuur. Je weet ook niets over de economische krachten, niets over veiligheid en niets over de inzet van gas als geopolitiek instrument. Gelukkig kan een kind nog leren, nieuwsgierig naar informatie, nieuwsgierig naar het ontdekken van de wereld groeit zijn bewustzijn. De informatie moet wel beschikbaar zijn. Zo niet, dan houd je het kind onwetend en is het kind zich van geen kwaad bewust.

Als een kind is ook jarenlang de Gronings bevolking onwetend gehouden. Wat krijg je als je informatie achterhoudt bij volwassenen? Wat krijg je als je later via journalisten als Wendelmoet Boersema (Gronings Goud), Margriet Brandsma (De gaskolonie) en Louis Stiller (Gasland) het hele verhaal hoort? Wat krijg je als je te weten komt dat veiligheid onder het tapijt is geschoven? Wat krijg je als deals over de verkoopstrategie een onduidelijk onderonsje zijn gebleken tussen Shell, Exxon & Gazprom? Wat krijg je niet te weten krijgt hoe de nog beschikbare gasreserve wordt geplaatst in de korte en lange termijn energiepolitiek?

Juist: gefrustreerde Groningers, achterdocht, wantrouwen richting bestuurder, scepsis en bovenal angst voor gevaar, nieuwe bevingen. Maar de Groninger hoeft niet te wachten op de kop van vandaag in De Telegraaf: ‘Gasveld moet opnieuw open’. De Groningers zijn dankzij Boersma, Brandsma en Stiller niet meer onwetend. De gaskraan gaat open.

Hoop voor de Groningers is dat de parlementaire enquête de afweging van alle betrokken partijen aangaande economie, veiligheid, milieu en geopolitiek boven tafel krijgt. Vervolgens is het de taak aan de commissie om op basis van de achterhaalde gemaakte keuzen van de betrokken partijen, de partijen ter verantwoording te roepen. Hoop is dat de aanbevelingen van de enquête commissie een toekomst perspectief bieden voor Groningen. Op voorhand is mijn aanbeveling: ‘Houd de Groningers niet lager voor de gek als een kind dat onschuldig naar een vlammetje op een torentje aan het kijken is.’

cc-foto: Joshua Doubek