Hou hoop, het is nooit te laat voor klimaatactie

En weer is de grens van 1,5 graad opwarming dichterbij gekomen. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) zei vorige week dat de kans nóg groter is geworden dat we in de komende 5 jaar al over de grens van 1,5 graad opwarming heen zullen gaan. Het is de zoveelste alarmbel van experts in een oneindig lange rij.

Het is wanneer ik dit soort berichten lees dat ik me soms hardop afvraag: als de situatie zo hopeloos lijkt, hoe houd je dan toch hoop?

Als ik dit soort nieuwsberichten lees kan ik me eerlijk gezegd soms best hopeloos voelen. Ik voel verdriet voor de miljoenen mensen die nu al hun levens hebben verloren aan de gevolgen van de klimaatcrisis door hongersnood, luchtvervuiling, hittegolven, overstromingen en extreem weer. Ik voel verdriet voor iedereen die in de toekomst hun leven hieraan gaat verliezen. Ik voel angst voor de toekomst die ons en de generaties na ons te wachten staat. En ik voel pijn bij elk nieuwsbericht dat ik lees waaruit steeds maar weer blijkt: de crisis wordt steeds erger, en er wordt nog steeds veel te weinig gedaan om het tij te keren.

Ik weet dat ik niet de enige ben die dit voelt. Al deze gevoelens zijn vaak heel zwaar, en dat mogen we ook best erkennen. De klimaatcrisis is heel heftig. Het is oké (en ik zou zelfs zeggen normaal) dat als dat besef echt tot je doordringt, je daar angstig van wordt.

Tegelijk put ik uit deze emoties ook kracht. Kracht om me in te zetten voor verandering. Als ik die hopeloosheid voel opkomen probeer ik mezelf altijd één ding te vertellen: het is nooit te laat om iets te veranderen. Klimaatactie blijft nodig, en juist nu is het belangrijker dan ooit.

De 1,5 graad was geen alles-of-niets grens. Elk klein beetje opwarming heeft gevolgen: hoe warmer de aarde wordt, hoe heviger de gevolgen van de klimaatcrisis zullen worden. Neem als voorbeeld het verschil tussen anderhalve graad en twee graden opwarming. Bij 1,5 graad zal in veel gebieden de hoeveelheid drinkwater met 10 procent afnemen. Bij 2 graden zal dat twee keer zo veel zijn: een vijfde van al het drinkwater zal in enorme gebieden verdwijnen. De zeespiegel zal harder stijgen waardoor miljoenen extra mensen hun huizen zullen verliezen. Veel insecten zullen nog veel sneller sterven, wat problemen zoals voedselvoorziening alleen maar erger maakt. En natuurlijk leidt het tot meer hittegolven - en dus ook tot meer bosbranden.

Dat allemaal al bij twee graden opwarming. En bedenk je dan dat zelfs met alle huidige klimaatafspraken bij elkaar de aarde nog steeds met dik 2,5 graad kan opwarmen, en dat zelfs die afspraken al massaal niet worden nageleefd. Ook Nederland stelt veel te lage doelen en haalt zelfs die al niet. Op dit moment overlijden al miljoenen mensen per jaar door luchtvervuiling, hittegolven en hongersnood. Hoe warmer de aarde wordt, hoe meer slachtoffers er in de toekomst zullen vallen.

Daarom moeten we nooit de hoop verliezen, hoe somber de feiten ook stemmen. De toekomst gaat zwaar worden, maar de keuzes die we nu maken gaan bepalen hoe zwaar. De keuzes die we nu maken bepalen wat wij en alle andere mensen in de toekomst zullen moeten doorstaan. En als we het leed willen beperken, dan blijft actie nodig. Wat er ook gebeurt: we moeten maximaal blijven inzetten op het nodige klimaatbeleid om de gevolgen van de klimaatcrisis zo veel mogelijk beperken.

En dat nodige beleid kan er nog steeds komen. De geschiedenis leert dat als genoeg mensen in actie komen, grote veranderingen plots heel snel kunnen gaan. Dat kan nu ook weer gebeuren.

De angst voor de toekomst geeft me juist ook kracht om te strijden. Ik wil deze ramp niet stilzwijgend laten gebeuren. Ik kan dat niet. Ik wil mezelf later in de ogen kunnen kijken en kunnen zeggen dat ik alles heb gedaan wat ik kon. Not in my name. Daarom kom ik in actie. Daarom ga ik naar protesten, probeer ik mee te helpen achter de schermen wanneer dat gaat en spreek ik me keer op keer uit.

Uit deze inzet put ik hoop. De acties en bewegingen in Nederland – en overal ter wereld – geven mij hoop. Niet alleen omdat ze gehoord worden en impact hebben, maar ook omdat ze laten zien dat je niet alleen bent. Wat je ook voelt, wat je ook doet, en hoe je ook bijdraagt of kunt bijdragen: er staan talloze mensen achter je, en steeds meer mensen doen mee. Het is nooit te laat voor verandering. You are not alone.

Vrijdag organiseert een grote groep jongeren-klimaatbewegingen een landelijke klimaatstaking in Utrecht, en zaterdag voert Extinction Rebellion weer actie op en naast de A12. Duizenden mensen zullen zaterdag de weg blokkeren om een einde aan fossiele subsidies te eisen, en nog veel meer mensen zullen hen steunen vanaf de zijkant in de supportdemo. Ik ben er ook bij. Nerveus, maar vastberaden. Zie ik jou daar ook?