Hoogste tijd voor een corona- en oorlogswinstbelasting

Veel bedrijven hebben de afgelopen jaren extreme winsten geboekt, niet omdat ze geleid werden door van die briljante ondernemers  maar vanwege puur geluk. Terwijl de omstandigheden anderen in de shit duwden, stroomde bij hen de poen binnen. Stel bijvoorbeeld de horeca tegenover Albert Heijn. Denk aan Shell.

Wat doet een liberale overheid? Die zegt: eigen verdienste moet beloond worden maar de maatschappij mag best een stevig percentage vragen van wat je zomaar door een crisis in de schoot is gevallen. Bij ons is dit principe voor het eerst ten uitvoer gelegd door de grote liberale staatsman Willem Treub. En wel middenin de Eerste Wereldoorlog. Als bedrijven vergeleken met het laatste vredesjaar (1913) extreme omzetten en winsten boekten, moesten ze zelf bewijzen dat dit niet het gevolg was van de oorlogsomstandigheden. Anders hief de voortreffelijke Treub een oorlogswinstbelasting, die tot 30% kon oplopen. Laten we eerlijk zijn: dit leidde tot veel discussie met de fiscus. Zoveel dat er voor het eerst belastingadviseurs aantraden.

De wet ligt nu al meer dan een eeuw klaar. Je hoeft hem alleen maar aan te passen voor de huidige omstandigheden. En de percentages een beetje op te voeren. Het is alleen maar eerlijk dat bedrijven opbrengsten die het gevolg zijn van de omstandigheden, delen met de samenleving. Zeker als diezelfde omstandigheden anderen juist naar de ondergang duwen. Aandeelhouders in energiebedrijven kunnen feestvieren, de klanten staat een schuldenval te wachten. Dat heeft niks met goed of slecht ondernemerschap te maken. Het is meer: 'De een zijn dood is de ander zijn brood'.  Een regering die een knip voor de neus waard is, zorgt dan voor evenwicht.

Helaas valt van de vakantie vierende mooiweerzeilers, zich noemende het kabinet Rutte IV op dit gebied niets te verwachten. Als ze iets doen met de geestelijke erfenis van Treub, dan is dat erop pissen. De gewone mensen zullen in de kou worden gezet zodat de autoriteiten goede sier kunnen maken met de radicale wijze waarop Nederland zijn energieverbruik heeft weten te beperken. 

Champagne! Nee, dat past niet bij de Hollandse zuinigheid. Cava dan. Of beter: een wijn met een zure afdronk.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis

cc-foto: thevince