Homoseksualiteit in Europa: Polen

In het eerste deel van ‘Homoseksualiteit in Europa’ besprak ik Roemenië en Bulgarije. Twee landen waar je als homoseksueel maar beter kunt zwijgen over je geaardheid. Toch gaat de situatie daar met kleine stapjes vooruit. In Polen is dat vooralsnog niet het geval, in tegendeel. Het land, dat notabene grenst aan het ‘tolerante’ westen, heeft de steun van de Europese Unie al langer in de pocket. De economie zit in de lift en daarmee lijkt de EU vooralsnog genoeg te nemen. Homoseksueel kun je er maar beter niet zijn. Europa-correspondent Jeroen Akkermans schreef niet voor niets: ‘Je kunt in Polen nog beter een Duitser zijn dan een homo.’

Zelfs het hoofd van de Poolse politie is het daarmee eens. Een jongeman werd onlangs in elkaar geslagen vanwege zijn seksualiteit. In Nederland kijken we vreemd op als er niet minimaal drie prominenten uit de politiek opstaan om hun woede te uiten én medeleven met het slachtoffer te tonen. In Polen ligt dat anders. De politie greep niet in toen de jongen werd aangevallen door een bus voetbalsupporters. “We zijn er alleen om te escorteren”, was de reactie van de agenten. Het hoofd van de Poolse politie voegt daar aan toe: “Homoseksuelen hoeven ook niet te koop te lopen met hun geaardheid.” 

Door onlangs een aantal schrijnende zaken te seponeren, maakte de rechtbank duidelijk dat het aanzetten tot haat tegen homoseksuelen niet strafbaar is. De extreemrechtse splinterpartij NOP (Nationale Wedergeboorte Polen) maakt gretig gebruik van de coulance van de Poolse rechtstaat.

NOP-leider Adam Gmurczyk : “Iemand kan met een afwijking worden geboren. Je hebt tenslotte ook koeien met twee koppen. Dat wil alleen niet zeggen dat we die afwijking ook als norm moeten accepteren.”

Deze uitspraak was nog niet genoeg voor Gmurczyk. Niet veel later kwam zijn partij met de Zakaz Pedalowania (Flikkers Verboden) campagne. Om zijn standpunt kracht bij te zetten liet hij zelfs een speciaal logo ontwerpen. De campagne sloeg vooral aan bij de gevreesde Poolse voetbalsupporters. Tijdens de voetbalwedstrijd Standard Luik – Wisła Kraków was de tribune van de uitclub verandert in een artistieke reclamezuil met maar één boodschap: Flikkers Verboden. 

Nu is de NOP maar een kleine partij in Polen, qua grote vergelijkbaar met de SGP. Toch laat 94% van de Polen in een opiniepeiling uit 2004 weten een felle tegenstander van homoseksualiteit te zijn. Rond de 90% van de Polen is Rooms-katholiek en meer dan de helft van de Polen orthodox. Toch mag een positieve noot niet ontbreken: een recentere peiling uit 2010 leert dat 45% van de Polen wel een oogje dicht wil knijpen als het aankomt op geregistreerd partnerschap van gelijke sekse. Nu alleen nog een draagvlak daarvoor vinden, dan kan ook Polen weer een stapje vooruit.