Hof van Justitie: Polen schendt Europese wetten en brengt rechtsstaat in gevaar

De regerende Poolse PiS-partij heeft met zijn hervorming van de rechterlijke macht in 2019 het EU-recht geschonden. Zo oordeelt het Europees Hof van Justitie, meldt ANP. Die hervorming is volgens het Hof een achteruitgang wat de rechtsstaat betreft.

De uitspraak is het resultaat van een zaak die de Europese Commissie (EC) in april 2021 bij het EU-hof in Luxemburg aanspande. Volgens de commissie zijn door de hervormingen de onafhankelijkheid van rechters en daarmee de eerbiediging van de rechtsstaat in het geding. De EC heeft er bij de Poolse regering voortdurend op aangedrongen de hervormingen te herzien. Polen bleef weigeren en dus stapte de commissie naar het hof.

Het Hof oordeelt nu onder meer dat het online publiceren van verklaringen over het lidmaatschap van rechters van verenigingen, stichtingen of politieke partijen hun recht op privacy schendt en kan worden gebruikt om hen te beïnvloeden.

In 2021 had het Hof de Poolse regering al opgedragen de hervormingen te bevriezen, in afwachting van een definitieve uitspraak over de kwestie. Ook dat weigerde de extreemrechtse PiS-partij, waarna het Hof eind 2021 de regering al een dwangsom oplegde van een miljoen euro voor elke dag dat het bleef weigeren.

In april van dit jaar werd dat bedrag gehalveerd omdat de regering een aantal wetsaanpassingen heeft ingevoerd die de goede kant op gaan. Inmiddels is Warschau al 563 miljoen euro kwijt door de dwangsommen, die door de commissie zijn ingehouden op subsidies. De tijdelijke boetes lopen maandag af. Voor nieuwe dwangsommen zou weer een nieuwe procedure moeten worden ingesteld.

De Poolse minister Zbigniew Ziobro van Justitie hekelt de uitspraak van het hof. Hij is van mening dat het vonnis niet afkomstig is van Europese rechters, maar van EU-politici. Ook noemt Ziobro de hoogste rechtbank van de EU “corrupt”.

Afgelopen weekend gingen in Polen honderdduizenden mensen de straat op om te demonstreren tegen de regering van de PiS-partij. De demonstranten beschuldigen de partij van corruptie en het ondermijnen van de rechtsstaat. Eind van het jaar staan er in Polen nieuwe verkiezingen op de agenda. De demonstranten vrezen dat die niet eerlijk zullen verlopen.