Hoewel mensenhandel hoog op de politieke agenda staat, vallen er toch slachtoffers buiten de boot

Eind van het jaar wordt er gevraagd om de slachtoffers die bij ons terecht zijn gekomen te melden bij CoMensha, het Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel. In 2021 hadden we 17 slachtoffer mogen begeleiden. Het afgelopen jaar hebben we 12 slachtoffers kunnen helpen. Helaas moet ik daarbij gelijk vermelden dat het er 20 had kunnen zijn, maar 8 slachtoffers zijn we uit het oog verloren. Simpelweg doordat er geen of langzame financiering op gang kwam.

Het is al vanaf 2018 bekend, nadat het onderzoek naar buiten kwam, dat 80 procent van de slachtoffers van seksuele uitbuiting niet direct geholpen werden. Dat kwam door of verkeerde diagnose of de lange wachttijden. 80 procent. Hoe eenzaam is dat. 

Dat was de reden dat we de foundation oprichtten. We leiden ervaringsdeskundigen op zodat zij samen met mij de slachtoffers kunnen coachen in de hulpvraag die ze zelf hebben. Ik deed dit vanaf 2017 in mijn eentje maar dat hield ik niet vol in de vele aanvragen die ik kreeg. Mooi werk en zeker effectief als je ziet hoe we als kleine foundation in een korte tijd 29 slachtoffers hebben kunnen helpen. Toch wil ik jullie meenemen naar een paar voorbeelden van de acht slachtoffers die we uit het oog zijn verloren. Ook al hebben we ons best gedaan om in contact te blijven. 

Een jong meisje meldt zich via het speciale app-nummer op de site. Ze had alle organisaties benaderd uit haar provincie en die hadden bijna allemaal een wachttijd van een half jaar tot een jaar. Slachtofferhulp Nederland had haar geadviseerd om contact op te nemen met onze foundation. “Merel helpt je wel’’, was haar beloofd. Dat deed ik natuurlijk ook. Ik keek met haar mee en verwees haar naar de contactpersonen van CoMensha, de zorgcoördinator en haar gemeente. Daar was ze blij mee en ze ging hen benaderen. Na een week vroeg ik haar hoe de lijntjes liepen. ‘’Niet’’, zei ze. ‘’Ik vind dat als ik hulp nodig heb niet zelf overal achteraan moet gaan. Kan jij me gewoon niet helpen?’’

Daar had ze natuurlijk een punt. Hoe raar is het dat je al je energie moet stoppen in hulp vragen? Maar zonder dat iemand onze financiering regelt voor haar, kunnen en mogen we ook niets doen. Maar slachtofferhulp heeft gelijk, ook zonder financiering zal ik altijd proberen te helpen. Ik bleef in contact met haar om te zorgen dat er tenminste een luisterend oor voor haar was. Helaas verbrak ze na vier weken het contact. ‘’Het lukt me niet vol te houden om uit het circuit te blijven. Ik ben moe. Het is voor mij veel rustiger om terug te gaan. Daar weet ik hoe het is, ook al wil ik niet meer.’’ Ze bedankte me voor de moeite. Een reactie geven kon ik niet meer, ze had me geblokkeerd.

Een ander meisje van nog geen 13 jaar vertelde dat ze hulp nodig had. Ze was gegroomd via internet en door deze man seksueel misbruikt in een park. De man eiste een vervolgafspraak, maar dat wilde ze niet. Ze moest wel gaan, want ze kon niemand om hulp vragen. De relatie met haar ouders was zo slecht dat ze het nooit mochten weten. Ze zou dan uit huis geplaatst worden. Maar welke instantie ze ook om hulp zou vragen, de lijn naar haar ouders zou altijd gemaakt worden, volgens haar. Ze wilde graag met ons praten, zonder dat iemand het wist. Ook hier konden we niet veel meer doen dan af en toe te vragen hoe het met haar gaat en wie ze wel in vertrouwen zou kunnen nemen buiten haar ouders om.  Ze wil heel graag met iemand praten die haar begrijpt en herkent wat haar is overkomen en haar dingen niet verwijt. Want dat doet ze zelf al. Ook hier kunnen we geen financiering aanvragen om haar te begeleiden, omdat via de instanties het altijd terugkomt bij haar ouders. Ze heeft met mijn hulp iemand gevonden die haar geholpen heeft. Ze heeft geen last meer van die man en er is een melding gemaakt bij politie. Ze wil nog steeds heel graag met iemand praten die haar echt begrijpt, geeft ze aan. Ik hoop dat voor ons een potje wordt geschonken om deze meisjes ook te kunnen helpen.

Twee minderjarige meisjes uit verschillende gesloten jeugdzorginstellingen willen graag begeleid worden door onze opgeleide ervaringscoaches. De instellingen en voogden zijn akkoord; de financiering schuift iedereen van zich af. De instellingen zien het niet als hun verantwoordelijkheid. Het gevolg: deze meisjes wachten al zes maanden op hulp die ze graag willen. 

Een voogd en een moeder melden zich met een hulpvraag bij onze coaches. Omdat niemand van de organisaties met de juiste expertise per direct hulp kan bieden, hopen ze dat onze ervaringsdeskundigen in contact kunnen blijven met deze twee meisjes om ze niet te verliezen tijdens het wachten op de wachtlijsten van organisaties.

Twee jonge vrouwen van begin 20 willen graag gecoacht worden vanuit de Persoonsgebonden budget (PGB). Slachtoffers moeten soms wel met vier verschillende afdelingen praten en hun verhaal vertellen, voordat ze een PGB krijgen. Vier keer je verhaal waar schaamte en angst de hoofdrol heeft delen met wildvreemden alsof je een sensatie hit bent. Eénmaal bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) stuiten ze op moeilijk in te vullen overeenkomsten en duurt het 3 tot 6 maanden voordat het e.e.a. in orde is. De foundation heeft hierover bij de politiek de noodklok geluid. Met als resultaat één terugbelactie door een beleidsmedewerker. Helaas zijn er geen goede veranderingen voor het slachtoffer doorgevoerd wat het voor hen makkelijker maakt direct de hulp te kunnen krijgen die ze zelf graag willen.

Dan heb ik het nog niet eens over de B9-regeling die buitenlandse slachtoffers ruimte biedt om na te denken of ze aangiften willen doen terwijl ze verblijven op een veilige plaats. Als Nederlandse slachtoffer krijg je deze ruimte niet. 

Als slachtoffer van seksuele uitbuiting is het dus lastig de hulp te krijgen die jij graag wilt, terwijl mensenhandel zo hoog op de agenda van onze politiek staat. Dat blijkt maar weer uit deze voorbeelden.

Natuurlijk help ik waar ik kan de slachtoffers ook zonder financiën, net zoals slachtofferhulp eerder aan een van hen adviseerde. Maar hoe lang ga ik het nog volhouden als ik niet samen met onze ervaringsdeskundigen kan gaan werken, omdat er geen landelijke financiering is en zij niet netjes betaald kunnen worden voor hun coaching, waar we zo hard voor geïnvesteerd hebben door hen zo veel mogelijk kennis mee te gegeven tijdens onze opleiding?

Wie staat er net zoals mij op voor deze slachtoffers die door de mazen van het net glippen?

Denk maar aan het meisje uit het park, het zou je dochter maar zijn. Sterker nog, jij zal het maar zijn.