Dat er veel oneerlijkheid is in onze wereld, is niemand onopgemerkt gebleken. Ik heb het nu over onze basale constructies waarin de gewone burger de Sjaak is, maar de machthebber gespaard blijft. Terwijl een bijstandsvrouw beboet wordt omdat ze de boodschappen van haar moeder accepteerde, zien wij dat frauderen, jokken en bedriegen van onze politici niet tot een straf of tot afkeuring leidt. Integendeel.
U weet het al.
Ik wil hier niet herhalen of samenvatten wat u allemaal al weet. U, die mijn artikel leest, u bent een betrokken en bewuste burger. Anders was u hier niet.
Wellicht bent u ook van een van de generaties wier leesvaardigheid best hoog was. Anno 2023 dreigt een kwart van onze 15-jarige pubers de school te verlaten als laaggeletterd. Onze leesvaardigheid zakt al jaren verder en verder. Plezier in het lezen hebben onze kinderen niet (meer). “Over 10 jaar of 20 jaar wordt onze samenleving ingericht en bestuurd met welke kennis en vaardigheden?”, vraag ik me dan af.
Wie niet leest, mist behoorlijk wat (belangrijke) informatie. Hoe gaan we voortaan onze mening vormen zonder juiste, gecheckte informatie? Wat voor een wereldbeeld zullen mijn kleinkinderen hebben als de leesvaardigheid onder scholieren nog verder afneemt? In wat voor een wereld zullen mijn kleinkinderen en die van u leven als hun, ook niet lezende leeftijdsgenoten ons land gaan besturen?
Onze toekomst ziet er niet rooskleurig uit, vindt u niet?
Mogelijk bent u, net als ik, boven de vijftig en bent u, net als ik, voornamelijk gefocust op ons heden. Wellicht maakt u zich ook zorgen over ons heden, omdat u zelf nog wel (veel) leest. U weet het al en u ziet het en u hebt het al gezien, al die wantoestanden en al die integriteitskwesties in onze politiek. Wie de koploper in deze is hoef ik u ook niet te vertellen. U weet het. U leest, u volgt. U, de bewuste, betrokken burger.
Grip op uw leven is u, net als bij mij, ontnomen. Dat stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in een nieuw rapport vast. “Mensen moeten meer het gevoel krijgen dat zij hun leven kunnen inrichten zoals ze zelf willen…”
Hoe? Hoe vind ik de drijfveer om me aan al die (fatsoens)regels en normen te houden als de machthebbers dat niet hoeven te doen? Hoe vertrouw ik een politicus die me zou vertegenwoordigen als hij of zij een lak heeft aan al die regels en onze (morele) afspraken? Hoe vertrouw ik een systeem dat voor mij een harde regel toepast, maar voor een politicus niet? Een politicus nota bene die ook mijn premier zegt te willen worden.
Ik ben een geschoolde maatschappelijk werkster. Voor een baan binnen Justitie of Jeugdzorg waren mijn diploma’s of mijn andere, deskundige skills zeker doorslaggevend, maar een echte entree werd altijd bepaald door een afgegeven VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) en/of een antecedentenonderzoek.
Toen ik, kort geleden, een cultuur-horecaondernemer werd, moest ik aan de zware BIBOB-eisen voldoen. De eisen en de voorwaarden die mogelijke misstanden zullen voorkomen. Denk aan ondermijnende criminaliteit, witwassen, noem het maar op.
Het morele kompas, dat de PvdA strikt opvolgt. Iedere keer dat ik me als kandidaat voor de (lokale) politiek bij de PvdA heb aangemeld, moest ik ook een VOG inleveren bij de kandidatencommissie. Mocht mijn verleden haaks staan op de waarden en normen van mijn partij, mochten de vlekjes uit mijn verleden de universeel aanvaarde ethiek in geding of gevaar brengen, dan kwam ik niet op de lijst van de PvdA. En een kandidaat-bestuurder al helemaal niet.
De VOG. Zonder kan je vele banen niet uitoefenen. Maar wel premier van Nederland worden? Ook als je ooit, kort geleden nota bene, veroordeeld bent?
De VOG, oftewel de Verklaring Omtrent Gedrag wordt afgegeven door de minister van Justitie. Zij of hij kan het weigeren. Maar zij of hij kan er ook lak aan hebben, en een veroordeling van een premierskandidaat gewoon negeren en vervolgens vrolijk met hem in gesprek (blijven) gaan en zijn misdaad gedogen, ten behoeve van een formatie.
Hoe krijg je grip op je leven als het systeem zelf geen grip, maar wel lak heeft aan zijn eigen regels?
Pfff.
Lezen is nooit zo belangrijk geweest als anno 2023.