Hoe we onszelf kunnen beschermen tegen de angst die op ons geprojecteerd wordt

Geert Wilders is een van de meest polariserende politieke figuren in Nederland. Zijn uitgesproken standpunten over immigratie, islam en nationale identiteit hebben hem zowel fervente aanhangers als felle tegenstanders opgeleverd. Achter zijn scherpe uitspraken schuilt een minder zichtbare realiteit: Wilders leeft al jaren onder constante dreiging, wat ongetwijfeld invloed heeft op zijn gedrag en politieke boodschap. De vraag is niet alleen hoe deze dreiging zijn persoonlijke psyche beïnvloedt, maar vooral hoe wij als samenleving onszelf kunnen beschermen tegen het internaliseren van de angst die hij (onbedoeld) projecteert.

Sinds de moord op Theo van Gogh (2004) leeft Wilders onder zware beveiliging. Hij kan niet vrij bewegen zoals de meeste politici. Zijn leven speelt zich grotendeels af binnen de muren van beveiligde locaties. Deze permanente isolatie en de wetenschap dat hij doelwit is van extremisten, hebben naar alle waarschijnlijkheid hun tol geëist. Wanneer iemand zo intensief wordt blootgesteld aan bedreiging, kan het moeilijk zijn om die persoonlijke gevoelens niet te projecteren op bredere maatschappelijke kwesties. Het is dan te begrijpen dat Wilders de wereld ziet door een lens van dreiging en gevaar, wat zijn felle, onwrikbare politieke stijl kan verklaren.

Psychologen beschrijven dit fenomeen als projectie: een psychologisch mechanisme waarbij iemand interne emoties, zoals angst of onzekerheid, projecteert op de buitenwereld. In Wilders' geval zou dit betekenen dat zijn persoonlijke ervaring van voortdurende dreiging en gevaar invloed heeft op zijn politieke uitspraken, waardoor hij deze gevoelens ‘externaliseert’ door de samenleving te waarschuwen voor gevaren die hij zelf acuut ervaart.

Dit kan de nadrukkelijkheid verklaren waarmee Wilders wijst op wat hij beschouwt als de gevaren van immigratie en islamisering. Zijn scherpe, dualistische taal -wij versus zij, goed versus kwaad- kan een weerspiegeling zijn van de voortdurende vecht- of vluchtreactie die zijn leven domineert. Maar hoe beïnvloedt dit ons als samenleving? En hoe kunnen we voorkomen dat wij deze angst overnemen?

Het begint met helder denken. In een tijd waarin informatie overal beschikbaar is, maar niet altijd betrouwbaar, is het van groot belang dat we leren om politieke boodschappen en media-inhoud helder te analyseren. Media-geletterdheid is het vermogen om feiten te onderscheiden van meningen en om te herkennen wanneer informatie emotioneel geladen is met als doel angst te zaaien. Dit stelt ons in staat om irrationele angsten te herkennen en te weerstaan.

Daarnaast moeten we werken aan onze emotionele weerbaarheid om kalm te blijven na het lezen of horen van angstaanjagende berichten. Door onze emoties beter te begrijpen en te beheersen, kunnen we voorkomen dat externe projecties ons eigen innerlijke leven gaan beheersen.

Een andere belangrijke verdediging tegen het internaliseren van angst is het versterken van onze sociale netwerken. Het contact met mensen buiten onze eigen bubbel kan een krachtig tegenwicht bieden tegen de isolatie en onzekerheid die door angstige uitlatingen kunnen ontstaan. Positieve sociale interacties kunnen helpen om een gevoel van veiligheid en verbondenheid te creëren, wat ons minder kwetsbaar maakt voor angst.

Het ontwikkelen van empathie is hierbij essentieel. Door ons in te leven in anderen en hun perspectieven te begrijpen, kunnen we vooroordelen verminderen en de neiging om anderen als bedreiging te zien, tegenwerken. Dit helpt niet alleen om angst te verminderen, maar draagt ook bij aan een samenleving met meer begrip voor elkaar.

Naast emotionele en sociale strategieën is het van belang om een realistisch beeld te hebben van de risico's waarmee we worden geconfronteerd. Politieke boodschappen kunnen soms dreigingen uitvergroten, waardoor ze groter lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Door feiten en statistieken te gebruiken, en door op de wetenschap (de best beschikbare kennis die we hebben) te vertrouwen, kunnen we een nuchter perspectief behouden en voorkomen dat we in een spiraal van angst terechtkomen.

Tenslotte is het goed om te focussen op positiviteit en persoonlijke veerkracht. Het helpt om een positief zelfbeeld te ontwikkelen, los van de angst en stress die van buitenaf wordt opgelegd. Door onszelf te concentreren op onze eigen kracht en mogelijkheden, kunnen we een stabiel en mentaal gezond leven blijven leiden, ongeacht de onzekerheden in de wereld om ons heen.

In een wereld waarin angst en dreiging worden uitvergroot, moeten we onszelf beschermen tegen negatieve emoties van anderen. Of het nu gaat om de projecties van politieke leiders zoals Geert Wilders, of om de bredere angsten die in de samenleving heersen, we moeten leren om helder te blijven denken, ons niet laten meeslepen door emoties die niet van ons zijn, en op een respectvolle manier met elkaar in contact blijven. Als we ons deze vaardigheden eigen maken, kunnen we niet alleen de uitdagingen van het moderne leven beter het hoofd bieden, maar ook bijdragen aan een sterkere, meer veerkrachtige samenleving. We kunnen leren om ons eigen pad te volgen, met vertrouwen en rust, en zonder overweldigd te worden door de angsten van anderen.