Hoe kunnen positief menselijke eigenschappen tegenwicht bieden aan alle negativiteit en destructie?
Mensen zijn vaak ontevreden, ook over zaken die goed gaan. Dat bleek al aan het begin van de eeuw toen Pim Fortuyn ineens furore maakte door te wijzen op alles wat in dit land mis zou zijn. Hij kreeg in korte tijd een grote aanhang door zijn handige optredens in de media, en zijn LPF stond volgens de peilingen op grote winst. Iemand als Ad Melkert van de PvdA, die wilde aantonen dat door de twee paarse kabinetten heel wat was bereikt, liet zich verleiden om in een televisieprogramma boos te worden en werd door Fortuyn handig afgeserveerd.
Uit verschillende psychologische onderzoeken is gebleken dat bij openbare optredens maar een klein deel van het succes wordt bepaald door de inhoud van de boodschap, maar het overgrote deel is toe te schrijven aan de manier van presenteren en aan hoe iemand overkomt. Zo vertelde Klaas Dijkhoff, voormalig Tweede Kamerlid van de VVD, dat hij, toen hij winnaar van “de slimste mens” werd in 2017, zoveel voorkeurstemmen kreeg, dat hij ondanks zijn lage plaatsing op de lijst toch in de Tweede Kamer werd gekozen. Dit voorbeeld illustreert dat het belangrijker is dat mensen je kennen en sympathiek vinden, dan de inhoud van wat je te vertellen hebt. Al zou ik op dit moment blij zijn met een betrouwbare politiek leider voor de VVD als Dijkhoff.
Na de dood van Fortuyn verloor de LPF zijn charismatische leider en zakte mede door interne ruzies al snel in. Maar ik heb eerder al gezegd dat ondanks al het politieke gekrakeel en het benadrukken van tegenstellingen, er in de gewone omgang tussen mensen vaak heel mooie en samenbindende activiteiten plaatsvinden. Dit staat in schril contrast met het nieuws in de media dat ons dagelijks overspoelt en dat vooral rampspoed, ruzies en gruwelijkheden brengt. In de kleine wereld gebeuren zoveel goede dingen: een leraar die Nederlandse les geeft aan asielzoekers, een docent die dat doet voor arbeidsmigranten, een gepensioneerde docent die techniek geeft op basisscholen. Een buurman die zorgt dat ik hout heb om warm de winter door te komen. Denk ook aan de vele opa’s en oma’s die zorg dragen voor de kleinkinderen, of omgekeerd, kinderen die mantelzorg verlenen aan hun ouders. Ook zijn er in Nederland miljoenen vrijwilligers bij sportclubs en andere verenigingen, zonder wie zij niet zouden kunnen voortbestaan. Onze wereld is dus veel socialer dan men uit de berichtgeving in de media zou opmaken.
Ik heb gesprekken gehouden met een groep van 8 mensen die ik uitnodigde om ervaringen met elkaar te delen. Als het gaat om politieke standpunten wordt al gauw teruggegrepen op de bekende tegenstelling politiek links of rechts. Maar we zijn in onze eigen omgevingswereld vaak milder en minder uitgesproken dan op het politieke of het mediacommunicatie toneel. We laten ons soms te gemakkelijk door leiders sturen en manipuleren. Dat kan leiden tot perverse en gruwelijke daden; mensen die hun buren verraden, mensen die zich naar vernietigingskampen laten wegvoeren, kinderen die met zware wapens worden uitgerust om te vechten, meisjes die worden ontvoerd en verkracht, huizen die in brand worden gestoken, enz.
Hoe krijgen we grip op zulk destructief gedrag? Schuilt in ieder van ons een boos kind dat als het zijn zin niet krijgt dingen kapot gaat maken? Een boek zoals “De meeste mensen deugen” van Rutger Bregman gaat toch voorbij aan de grote invloed die het verschil in bezit, macht en succes kan hebben, waardoor het duiveltje in ons wordt gewekt. Welke omstandigheden maken dat we dit niet laten gebeuren, maar dat menselijke eigenschappen zoals compassie, samenwerking, steun en open gesprek met elkaar de overhand krijgen en houden, juist in deze tijd van onzekerheden en dreiging op het wereldtoneel? Wie denkt met me mee om nieuwe impulsen aan een positieve menswaardige omgang met elkaar de boventoon te laten voeren? Kortom, bespaar me allerlei politieke verwijten links en rechts, maar leer me de menselijke psychologie te begrijpen en als het enigszins kan positief in te zetten.
Praat mee
Reacties (13)
Ja, Klaas Dijkhof kreeg voorkeursstemmen van de VVD kiezers.
In ieder geval positieve benadering , mee eens.
De voorbeelden uit de praktijk ook.
Dat is eigenlijk waar ik op hoop.
Niet langer een hele beroepsgroep als daders aanwijzen, maar de postieve uitzoderingen benoemen!
En uiteraard het gedegen onderzoek.
Niet het onderzoek van bedenkelijke opzet, maar het gewenste resultaat als bewijs aanvoeren.
Bij je vorige artikel heb ik je gewezen op de begrenzing van medemenselijkheid. In een tijdperk van grootschalige natuurlijke selectie heeft men gemiddeld genomen weinig ruimte voor de medemens. Als je de bedreigingen niet aanpakt, kan medemenselijkheid een averechts effect hebben op het gevoel van veiligheid. Om maar eens een dwarsstraat te noemen: Immigratie van grote groepen niet-Westerse asielzoekers is hartstikke medemenselijk, maar zal de boosheid in de samenleving geen goed doen. "In de kleine wereld" voelt men zich nog enigszins veilig, dus is het logisch dat daar meer ruimte is voor empathie.
als het vermeende vreemde het probleem is dan is het wel zaak om de feiten onder ogen te zien van wie haalt deze mensen hierheen en wie gaat het vuile werk dan voor zijn rekening nemen
Maar ik blijf op zoek naar positieve impulsen
zo zie ik serveersters van niet Nederlandse afkomst binnen 2 maanden Nederlands leren terwijl in studenten steden hood opgeleide na 3 jaar nog geen Nederlands dpreken
De kop van Column staat me al jaren voor mijn ogen. Maar als een klein kind, in een kinderwagen, vaker een telefoon te zien krijgt , dan de kop van de moeder of vader, dan hebben we een groot euvel. De buren worden niet meer gezien, laat staan geholpen, journalistiek is sensatie geworden, want dat verkoopt goed, we kennen onze eigen tekortkomingen niet meer, we wijzen naar die ander. We weten niet meer wat we moeten geloven, wat ons voorgeschoteld wordt enz. enz. Gewoon kortom, we verliezen de menselijkheid, door de grotere krachten, door de grotere principes, van menselijkheid in te ruilen voor macht, geld en geloof
De buren?
Steeds sneller plaatsmakende bewoners die elkaar niet meer leren kennen?
Wat een verschrikkelijk gelul weer van jou kant, man doe eens gewoon normaal en spreek die buren dan eens aan. Ik denk dan , dat ze met jou geen contact willen hebben en dat zou ik begrijpelijk vinden. Een normaal mens, kan toch wel zien of iemand hulp of een gesprekje nodig heeft en sta daar dan voor open en verder geen gezeik.
In het geval van Melkert en Fortuyn, ging het niet alleen om presentatie, maar relatie. Melkert had geen verband met de mensen buiten zijn vergagerings circuit gedrag. Een afkeurende dominee. Daarmee serveerde hij zichzelf. Dat hoefde Fortuyn niet voor hem te doen. Fortuyn had dat wel, een relatie met de mensen. Hij was was een communicator.
. .
Op de vraag hoe krijg je grip op gedrag, daar is het antwoord op Bildung. Individueel is dat een kwestie veelal van geluk en toeval en rol. Of je moet denken dat iedereen rijk of president zou kunnen worden. Dan projecteer je de kleine wereld op de grote zonder te merken wat de sociale oorzaken zijn van gedrag. Maar dat sommige mense dit of dat geloven is iets anders dan wat is.
. .
Maar in het algemeen? Mensen beginnen met dezelfde beginsellen. Wil je verdeling ongelijkheid, sociaal conflict en de autoriteit van opinie boven rede? Dan steun je het neoliberaal bestel en de te grote vrije markt buiten de controle van het electoraat. Dat ja dat netjes zonder kwaadheid doet maakt de uitkomst niet beter in het aggregaat. Wil je meer harmonie, balans, gelijkheid en minder exploitatie? Dan moet je het liberaal bestel terug brengen naar sociale democratie op menselijke maat.
Je staat niet machteloos is een (neo)liberaal stelsel, want je kunt "stemmen met de voeten", een zeer directe vorm van democratie. De "tucht" van de markt is genadeloos.
Hilarisch hoe je het onderwerp van ontevredenheid onder mensen zoals zich dat vertaald ziet in de politiek zo eenzijdig weet te framen naar Pim Fortuijn en rechts meer in het algemeen en daar in een voorbeeld nota bene Ad Melkert tegenover te zetten als positivo. Al sinds heug en meug is zuurheid vooral een links politieke eigenschap met als een van de meest navrante voorbeelden gepersonifieerd door Ad Melkert. Het was juist de snaakse Pim Fortuijn die hem met duivels genoegen afserveerde in al zijn zuurheid. Meer algemeen geldt dat humor en een gewoonlijke vrolijkheid rechts tegenover het boze, verongelijkte links laat zien.
Puck
En, niet om het een of ander, maar is wat u hier doet dan niets anders dan "hilasrisch" links framen als "zuur, verongelijkt en boos"? En framet u rechts als "positief"?
.
U kunt natuurlijk menen dat stellen dat "wij" zo veel beter zijn dan wij geen boosheid tot gevolg heeft, als die hier naar toe komen. Dat het positief is dat wij hier loon naar werken krijgen, ben je rijk maar vooral ben je arm.
.
Mutatulli wist het al zo negatief links te verbeelden met zijn zure verongelijkt chagrijn:
Een vader en zijn zoontje wandelden. Ze zagen een vogel die zijn jongen in het nest voerde met een worm. Luid kwetterden de vogeltjes in het nest: "Kijk", zei de vader, "zo heeft god de wereld geschapen en hoor eens hoe die volgeltjes zijn eer zingen". Waarop het jongetje vroeg: "Vader, zingt dat wormpje ook mee?"
Daar verschillen we dan van mening. Fortuijn had makkelijk praten omdat hij nergens voor verantwoordelijk was en er nog geen stem op hem uitgebracht had. Melkert, geen flamboyante man, was in mijn beleving ijzersterk maar werd overbluft. En hem uitlachen heeft geleid tot de toestand waar we nu in terecht gekomen zijn.
@Zandb Er is geen sprake van dat ik enig framen nodig heb dat links zich maar al te vaak zuur betoont. Dat doen teveel linkse mensen zelf. Het is ook helemaal niet dat ik er behoefte aan heb maar vermakelijk is het vaak wel. Want serieus nemen dat doet vrijwel niemand dat zure gezemel. Het veel meer voorkomende rechtse vrolijkheid die desondanks niet zonder een serieusheid samengaat waar dat nodig is, en nog meer, met een wanneer nodig stevige inspanning zaken te bereiken die men wenst. Dat in tegenstelling van het bij veel linkse mensen vertoonde slachtofferschap en doemdenken wat belangrijkste reden is van hun zuurheid. Zich vereenzelvigen met een worm in reactie wanneer men een vogel hoort zingen is toch diepdroevig?
"sinds heug en meug" wat bedoelt u hier precies mee?
Overigens ben ik het helemaal eens met de schrijver van het artikel. Uit ervaring weet ik dat de dialoog opzoeken het beste werkt om vermeende tegenstellingen te ontkrachten. Links en rechts zegt mij niets, behalve dan in het verkeer. Er is zelfs een woord uitgevonden om het creëren van tegenstellingen te definiëren, namelijk "framing". Politici maken daar gretig gebruik van om zich zonder argumentering te kunnen "onderscheiden". "Narratief" is ook zo'n vreselijk woord dat wordt gebruikt om mensen te hersenspoelen met bedenkelijke "feiten" of zelfs leugens.
Weet lego eigenlijk wel wat "snaaks" betekent? Of vond hij het wel "leuk" staan in zijn woordenbrei. Overigens: "snaaks" icm fortuyn is iets wat op de lachspieren werkt. Want ruziezoeker fortuyn kon je veel noemen maar "snaaks"?
Het tweede 'wij' moet natuurlijk 'zij' zijn.
.
.
Pahan
.
Ik ben het vaak met u oneens maar regelmatig verwoordt u veel beter dat, wat ik zou willen zeggen, had ik dat bedacht.
Ik vermoed dat Melkert grappig probeerde te zijn op zijn manier, door heel schoolmeesterachtig te vragen "ik dacht dat ik aan het woord was?" Maar Fortuyn speelde het spel niet mee, allicht.
Leer me de menselijke psychologie begrijpen?
Dat is me nogal een verzoek. Was dat maar zo makkelijk. Ik heb wat boeken in de kast staan maar daar staat het antwoord niet in. Of misschien ook wel, maar dan kan ik het niet vinden.
Er zijn een paar algemeenheden die richting geven, maar meer ook niet. En wat oude uitdrukkingen, spreekwoorden en gezegden. Misschien zit daar wat in?
'Alles waar te voor staat is niet goed, behalve tevreden'
Fortuijn toonde aan dat mensen die dezelfde mening hebben, één stel hersenen moeten delen. Is dat wat?
pahan
Ik vind van wel:
"Fortuijn toonde aan dat mensen die dezelfde mening hebben, één stel hersenen moeten delen. Is dat wat?"
Dank.
Twee opmerkingen:
Het wezen van een politieke beweging wordt niet door het programma gemaakt, maar door sfeer en karakter van die beweging, waardoor zij voor de buitenstaander aantrekkelijk wordt.
Met dank voor deze uitspraak aan Mr. H.Willemse, fractievoorzitter van de SDAP Rotterdam in 1946.
-
De mens heeft nog steeds niet bewezen recht te hebben op het bestaan.
HW
Ik denk dan zelf aan een rustige man, een leider wel omdat leiders invloed kunnen hebben, die een boodschap van hoop geeft.
Wat heeft Nederland nodig ? Zo begint hij.
En vervolgd met het woord huizen, en hij vertelt hoe hij dat gaat doen en dat huizen de grootste prioriteit gaat worden in de 4 jaar dat hij zal regeren, huizen en netverzwaring én zorghuizen met kwalitatief personeel. Iedere keer als we hem zien of horen, neemt hij of zij of hen ons mee in het plan, wat lukt er al, wat kan er al getoond worden.
-
Ik zie de toenemende ontevredenheid als kleuter dynamiek. Je kunt kleuters die op dat moment negatief gedrag vertonen, het best afleiden en hun focus op iets anders zetten.
-
Racisten en zij die het nazi verleden weer willen overdoen zullen er altijd blijven, en eens in de zoveel tijd komt er een persoon die daar op inspeelt. We hebben nu zo'n facistenkabinet. En 2.5 miljoen mensen zijn verleid door deze negatieve retoriek.
-
Maar we leven met 18 miljoen , en ik geloof dat de meeste Nederlanders een positieve opbouw willen, een toekomst met elkaar waar we opbouwen, waar we wonen als een mensenrecht gaan zien, waar we oudere mensen ook een veilige huis willen bieden.
-
Stem dus op mij en de Gajes partij.
:)
Ik denk dat pedagogisch wel wat te winnen valt. Stimuleer het gebruik van het voorstellingsvermogen meer om het inlevingsvermogen te verbeteren. Stimuleer kritisch denken om je eigen en het denken van anderen te verbeteren.
Alle zaken die u opnoemt zijn zaken die de mensen doen voor elkaar omdat zij, in tegenstelling tot onze politici, mensen zijn met medemenselijkheid. Veel van die zaken zijn zelfs het gevolg van politiek falen.
Dat zijn geen dingen die goed gaan.
Dat is van alle tijden.
Anna
Medemenselijkheid is iets van alle tijden, maar ik denk dat de stimulans om te helpen ietwat veranderd is. Toen was medemenselijkheid vaak noodzaak, zoals ik bv in India slums heb gezien, je helpt elkaar omdat je elkaar nodig hebt. De een heeft wat plastic zeil over en legt dat ook over het dak vd buurman, de buurvrouw let op de kinderen zodat de plastic zeil eigenaar naar zijn werk kan.
Vrijwilligerswerk is een onafhankelijke keuze.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Ik ben het wel afgeleerd mijn nek nog eens uit te steken voor andere mensen. Dat wil niet zeggen dat ik minder medemenselijk ben, integendeel.