Hoe je de zwarte kanten van een monument tot zijn recht laat komen

Er begint in Nederland een discussie te ontstaan over wat je moet doen met beelden en iconische gebouwen, die bij nader inzien niet alleen de gouden maar ook de zwarte kanten van de Nederlandse geschiedenis in herinnering brengen. Hoe ga je daarmee om? Hoe maak je dat zichtbaar? In de Verenigde Staten wordt al langer met dit bijltje gehakt. Dat heeft te maken met het feit dat de slavernijgeschiedenis van dat land zich bij wijze van spreken op de stoep afspeelde en niet zoals bij ons het geval is, aan de andere kant van de wereld.

Neem bijvoorbeeld Mount Vernon, het landgoed van George Washington, de eerste president van de Verenigde Staten. Dat is uiteraard een museum geworden maar het is al lang geen plek meer waar de voornaamste founding father en de overwinnaar van de Engelse onderdrukker als een heilige wordt vereerd. Er wordt veel aan gedaan om de slaven van de president een gezicht te geven. Daarvoor worden onder andere acteurs ingezet die knappe prestaties leveren. In de video onderaan dit artikel speelt Brenda Parker de rol van huisslavin Caroline Branham. Zij beantwoordt vragen van hedendaagse geïnteresseerden.

Over de echte Caroline Branham is uit verschillende bronnen genoeg bekend om haar op een geloofwaardige manier door een actrice te laten portretteren. Het is duidelijk dat Brenda Parker zich voor haar rol diepgaande kennis heeft eigen gemaakt over het leven van de slaven op het landgoed van Washington en hun manier van denken. Zo ontstaat steeds opnieuw een eerbetoon aan de hard werkende Caroline Branham en haar medeslaven zonder wie de familie Washington het geen week had volgehouden.

Dit is een mooi voorbeeld van hoe je nieuw en verbreed inzicht toevoegt aan een monument om zo dichter bij de historische werkelijkheid te komen. Nederlandse tentoonstellingmakers kunnen er wat van leren.