In de politieke arena waarin elke partij zijn intenties scherp neerzet, lijkt het CDA opnieuw een act te opvoeren: die van de “onderwijspartij”. Maar laten we niet vergeten dat deze zelfbenoemde rol meer theater dan realiteit is. Dit is dezelfde partij die in de recente geschiedenis samen met de VVD structurele bezuinigingen van maar liefst 1,5 miljard euro op onderwijs heeft doorgevoerd tijdens Rutte I. Een budgettaire kaalslag waar voormalig ministers Verhagen en Van Bijsterveldt meesterlijk aan hebben meegewerkt. Dat doet de vraag rijzen: hoe geloofwaardig is het CDA eigenlijk als hoeder van het onderwijs?
Nu positioneert het CDA zich als leider van een monsterverbond van oppositiepartijen dat zogenaamd 1,3 miljard euro aan geplande bezuinigingen weet terug te draaien. Maar zelfs met dit “succes” wordt er nog steeds 700 miljoen op onderwijs gekort. Als dit een overwinning is, wil ik de nederlaag liever niet zien.
Mythe van herstel
De pogingen van CDA-opiniemakers zoals Pieter Gerrit Kroeger om hun partij als vernieuwd en pro-onderwijs neer te zetten, zijn op zijn zachtst gezegd dubieus. De feiten uit de CPB-analyse spreken boekdelen: het CDA is de enige partij in dit monsterverbond die expliciet heeft vastgelegd om bijna 1 miljard structureel op onderwijs te bezuinigen, zo blijkt uit de meest recente economische analyse van verkiezingsprogramma’s van het CPB, 'Keuzes in Kaart 2025-2028'. Terwijl andere partijen in dit blok in iedere geval op papier meer in het onderwijs willen investeren, blijft het CDA klaarblijkelijk vasthouden aan de rol van anti-onderwijskampioen.
D66: een gemiste kans
Wat misschien nog schrijnender is, is de rol van D66. In plaats van zich duidelijk te positioneren tegen deze plannen net als Volt, GL-PvdA of andere linkse partijen, lijkt de partij zich te laten meeslepen door CDA-spin en belooft zij “constructieve oppositie”. Als je het verhaal niet kunt winnen, waarom zou je het dan versterken? Juist in tijden van maatschappelijke onrust en een kabinet dat op losse schroeven staat, is dit het moment om keihard tegen te spreken in plaats van naar compromissen te zoeken die nergens toe leiden.
Geschiedenis als leraar
Voor iedereen die twijfelt aan de ernst van dit probleem: de CPB-doorrekening van de verkiezingsprogramma’s is kraakhelder. Dit beleid doet weinig om het onderwijs structureel te versterken. De retoriek van herstel is een lege huls, en de geschiedenis leert ons dat het CDA eerder geneigd is om te snijden dan te zaaien.
De huidige onderwijsbegroting is in zijn imperfectie nog altijd beter dan de alternatieven. De vraag blijft: wie heeft de moed om dat hardop te zeggen? We mogen ons niet laten misleiden door pogingen om oude wijn in nieuwe zakken te verkopen. Als het CDA werkelijk om onderwijs gaf, dan zouden hun daden door de decennia heen een ander verhaal vertellen. Het is aan progressieve partijen om die leegte op te vullen, niet om zich erdoor te laten vangen.