Historische doorbraak: meeste Nederlanders geloven niet meer in een god

De helft van de inwoners in Nederland is nu atheïst (er is geen god) of agnost (je kunt niet weten of er een god is). Dat stelt het SCP vast op basis van langlopend onderzoek. Dat is vermoedelijk voor het eerst in de geschiedenis het geval en gaat gepaard met grote veelal positieve maatschappelijke veranderingen.

De NOS meldt: “Religie en religieuze gemeenschappen verliezen steeds meer terrein als invloedrijke maatschappelijke spelers, concludeert het onderzoeksbureau, dat verder meldt dat de secularisering positieve gevolgen heeft gehad, bijvoorbeeld voor de persoonlijke vrijheid en voor hoe er in de samenleving wordt gedacht over seksuele diversiteit.”

Het aantal mensen dat geen geloof meer hecht aan het bestaan van een opperwezen is ongeveer verdubbeld sinds de jaren zeventig. Die ontwikkeling viel samen met de ontkerkelijking en het verlies aan macht van de kerk. Er is ook niet een ander geloof voor in de plaats gekomen. De aanhang voor ideeën gebaseerd op spiritualiteit lijkt volgens het SCP eerder af dan toe te nemen.

Onder Nederlandse moslims is nog geen soortgelijke trend waar te nemen. Het SCP signaleert wel wat afname in gelovigheid onder moslims met een Turkse achtergrond maar die staat in geen verhouding tot de algemene trend. Onder groepen Nederlanders met een Marokkaanse of Somalische achtergrond ziet het SCP eerder een tegenovergesteld trend. "Nederlandse moslims slagen er veel beter dan christenen in hun geloof aan de volgende generatie door te geven." Ook het stijgen van het opleidingsniveau, dat onder christenen gepaard gaat met secularisatie, heeft vooralsnog geen effect. Nederlanders overschatten overigens stelselmatig de omvang en groei van het aantal moslims in Nederland. Gedacht wordt dat het om 20 procent gaat, terwijl het in werkelijkheid tussen de 5 en 7 procent is. Ook de toename wordt met een factor drie tot vier overdreven.

Het SCP concludeert:

Meer dan de helft van de Neder- landse bevolking is inmiddels te kenschetsen als volledig seculier, dat wil zeggen niet- religieus, niet-spiritueel én niet kerkelijk. Daarnaast is 15% een traditioneel kerklid3, 13% is ongebonden spiritueel (dat wil zeggen niet-religieus, geen kerklid maar wel spiritueel) en 8% is een spiritueel kerklid (dat wil zeggen religieus, kerklid én spiritueel). We houden dan nog drie kleinere levensbeschouwelijke segmenten over: 5% is ongebonden religieus (dat wil zeggen religieus, maar niet-spiritueel en geen kerklid) en ook 5% is weliswaar kerklid maar niet religieus noch spiritueel. Ten slotte is er een groep van 1% die niet-religieus, wel spiritueel en ook kerklid is. Zoals verwacht is deze groep erg klein omdat diegenen die zich- zelf als spiritueel én niet-religieus definiëren doorgaans weinig op hebben met institutionele religie.

De laatste groep valt vermoedelijk onder de vreemde kostgangers van de Heer.

cc-foto: Jussi Tovianen