'Hey dikkerd, ga je schamen!'

Een week nadat we in Nederland Koningsdag vierden publiceerde het Belgische Blik Magazine een cover met daarop een grote foto van prinses Amalia. In vette letters eronder stond tussen aanhalingstekens “Dik, lelijk & papperig.” In kleinere letters mompelden ze met “Arme Amalia!”, daarmee zogenaamd de uitspraak veroordelend. Maar dat media en de kracht van suggestie anders werken, weten ze bij Blik dondersgoed.

Je zou toch denken dat wanneer het een kind betreft (dat sowieso al sinds haar eerste jeugdfoto’s te kampen heeft met commentaar uit de krochten van sneue Twitter-accountjes) een tijdschrift de strengst ethische standaarden zou handhaven. 

Degene die denkt dat dit een ongelukkig incidentje is bij het Belgische blad komt bedrogen uit.

Het blijkt dat ze een heuse obsessie met gewicht hebben. “Hoe je er altijd slank uitziet? Zoek een BFF! (Best Fat Friend)” , schertst het blad deze week. Op de glanzende pagina zien we foto’s van celebrities zoals Chrissy Teigen en Paris Jackson die ieder kletsend met een vriendin over straat lopen. Het ziet er gezellig uit. Ik moest dan ook een beetje kokhalzen toen ik las: “Chrissy haalt opgelucht adem, zij zal zeker de slankste zijn op deze foto.” Ik dacht altijd dat alleen oude mensen dit zeiden tegen kleinkinderen die kattenkwaad uitvroten, maar: schaam je!

Dit soort fratsen doen me denken aan de jaren negentig, toen bladen nog schaamteloos wegkwamen met dit soort duister leedvermaak ten koste van anderen. Of dat nou zwarte rappers waren die met een grijns werden weggezet als “ghetto”, of oudere vrouwelijke celebrities waarbij altijd sprake was van “vergane glorie” of actrices die meer dan 65 kilo wogen en zich dus “weer eens lekker lieten gaan” als ze toevallig een keer etend op de foto stonden.

Oude mensen mogen zeggen over mijn generatie wat ze willen, maar ze kunnen niet ontkennen dat we – voor een groot deel met dank aan sociale media – ijzersterk zijn in mensen en corporaties ter verantwoording roepen. De meeste grote bladen zijn dit soort expliciet ridiculiseren dan ook ontgroeid. 

Hoe komt een blad als Blik hier dan in 2018 nog mee weg? En hoe komt het dat adverteerders kennelijk geen problemen hebben met zulke pest-tactieken?

Het eerste antwoord is denk ik vrij saai: mensen die geneigd zijn te steigeren bij dit soort onzin lezen het dus niet. Er ontstaat dus een vreemd bubbeltje waarin dit soort bladen kunnen schrijven zonder veel kritiek te krijgen. (Enter: mijn Instagram @Zeikschrift ).

De tweede vraag is lastiger en stel ik liever direct aan de adverteerders en stakeholders. En als je je afvraagt wie dat zijn: kinderpretpark Plopsaland, jeugdzender Ketnet, de Belgische Q-Music en nog een reeks adverteerders. En de uitgeverij? De Persgroep, die ook de Volkskrant en Trouw uitgeeft.

Nou ben ik een groot voorstander van vrijheid van meningsuiting, maar ik ben ook een groot voorstander van sociale druk die zich manifesteert in een financiële boycot die zich omzet in de val van tijdschriften die 14-jarige meisjes op hun cover omschrijven als “dik, lelijk & papperig”

. En voor de bladenmakers die bij deze uitgelichte artikelen dachten ‘jeetje wat walgelijk dit’: weinig van jullie gaan zelf vrijuit.

Vergis je niet, deze bodyshaming en obsessie met het uiterlijk van vrouwen is op andere – zij het subtielere – manier verweven in het gros van de Nederlandse bladen. Of dat nou vermomd is onder de noemer “summer body” of schuilgaat in de systematisch symmetrische gezichten en glanzende rondingen op de juiste plaatsen van de modellen. Dat ze te subtiel zijn om een woedend opiniestuk over te schrijven betekent niet dat ze niet bijdragen aan schaamtegevoelens bij degenen die niet voldoen aan het plaatje.