Het verschil tussen Samuel Paty en de godsdienstleraar in Leiden

Blijkens tal van steunbetuigingen heeft de rechterbenedenhoek van het Nederlandse internet een nieuwe held gevonden. Dat is de docent godsdienstonderwijs aan het het Visser ‘t Hooft Lyceum in Leiden die nu een tijdje thuis zit omdat hij een klas een wat al al te suggestieve opstelopdracht over de islam mee naar huis had gegeven. Hij wordt zelfs vergeleken met de vermoorde Franse docent Samuel Paty.

Dat is onbeschaamd en een belediging van deze martelaar voor de vrijheid van meningsuiting. Paty toonde in het kader van een lessenreeks over de vrijheid van meningsuiting in de Franse Republiek een cartoon van Mohammed uit de Charlie Hebdo. De bedoeling was dat zo een debat zou ontstaan. Paty hield van discussie, meldden verscheidene leerlingen kort nadat hij was afgeslacht.

De godsdienstleraar aan het Visser ‘t Hooft deed het omgekeerde. Hij opende geen debat maar dwong zijn leerlingen voor een door hem uitgedragen specifieke denkrichting te kiezen. Dat blijkt uit de opdracht die ze meekregen. Ze moesten een krantenartikel schrijven van 500 woorden waarin de volgende vragen aan de orde kwamen:

1. Wat betekent de vrijheid van Godsdienst voor moslims die aanslagen plegen? 2. Hoe kunnen wij ons beschermen tegen fundamentalisme? 3. Hoe komt het dat er aanslagen worden gepleegd in naam van de Islam? 4. Hoe komt het dat mensen geloven in een Godsdienst die zoveel geweld voortbrengt? 5. Waarom zijn er zoveel moslimsterroristen?

Met het antwoord op elke vraag konden twee punten worden verdiend en de schrijfopdracht als geheel telt dubbel mee voor het rapport.

Het is duidelijk dat de leerlingen door hun docent gewenste antwoorden dienen te geven en niet worden uitgenodigd om zelfstandig na te denken. De vragen sturen allemaal in dezelfde richting. Ze zijn slechts te beantwoorden op grond van één enkele ideologische overtuiging, namelijk dat de islam als zodanig terrorisme voortbrengt.

Als die docent niet zo lui was geweest, had hij een paar alinea’s van Said Qutb, de belangrijkste Egyptische ideoloog van het fundamentalisme, aan zijn klas kunnen voorleggen met de vraag: “Wat vindt Qutb over de Vrijheid van Godsdienst en wat is jouw mening daarover? Motiveer je antwoord”.

En anders snor je de beruchte “glossies” van IS op, die online overal rondzwerven. Interessant is in dit verband ook de opvatting van de Rooms Katholieke Kerk, die in de verklaring Dignitatis Humanae stelt, dat ze zelf de enige ware godsdienst belichaamt maar dat andere tradities toch eerbied verdienen. Het is tenslotte een lyceum. Je mag wat van de leerlingen verwachten.

Als je dan toch bezig bent, haal dan Miguel Servet erbij, een Spaanse tijdgenoot van Calvijn. Deze ontkende in een lijvig boek de Heilige Drie-eenheid. In plaats daarvan benadrukte hij de principiële eenheid van God, overigens net zoals islamieten dat doen. Hij werd op die gronden na een lang proces samen met zijn boek te Genève levend verbrand. Calvijn speelde daar een belangrijke rol bij, zoals blijkt uit deze samenvatting van het drama uit fundamentalistisch christelijke bron.

Zo pak je dat bijvoorbeeld aan als je, net als Samuel Paty, zelfstandig nadenken wilt bevorderen. En niet door je leerlingen in een bepaalde richting te duwen.

Daarom valt de thuiszittende docent van het Visser ‘t Hooft Lyceum op geen enkele wijze te vergelijken met Samuel Paty. Het gerucht gaat dat hij niet alleen thuis zit op bevel van de schoolleiding maar ook omdat hij aan alle kanten wordt bedreigd. Dat laatste is natuurlijk volstrekt onacceptabel. Ook van zakkenwassers voor de klas blijf je af.