Het racismedebat als ramptoerisme

Het was misschien onvermijdelijk, na de (intelligente) lockdown; de boer was los. En niet alleen de boeren, links en rechts lieten zich luid horen, gingen de straat op en vulden de talkshows en sociale media. In modern Nederlandse stijl: in debat over het debat, over het debat.

Het waren niet de minst belangrijke kwesties die op de agenda geplaatst werden: racisme en discriminatie in Nederland, onze omgang met de agrarische sector (in vergelijking ook tot andere sectoren, als het vervoer of de multinationals) en de omgang met corona zelf; de crisis en de aanpak, viruswaanzin of niet. Links en rechts excelleerden als vanouds in wederzijds bedreigen, in wederzijdse scheldpartijen en in bagatelliseren van de fatsoensoverschrijdingen vanuit de eigen achterban. Parmantig werd door leden van beide zijden screenshots van scheldkanonades aan het eigen adres gepubliceerd en werden doodsbedreigingen (een vast element inmiddels in elke Nederlandse discussie) opgevoerd ten bewijze van de fundamentele ondeugd van de ander.

Het lijkt een nationale hobby. Om voormalig GroenLinks Kamerlid Zihni Özdil te citeren: Nederland heeft geen debatcultuur.

Meest in het oog sprong en springt evengoed de antiracisme-beweging, die het meest van alle bewegingen slaagde de toch al ontwrichte samenleving verder te polariseren. Vanuit een meer dan nobel doel: het agenderen van ongelijkheid. Wat men van de ingezette middelen ook vinden kan – en ik vind er iets van- : het onderwerp is van wezenlijk belang. Gesprek is van belang. Te vaak wordt uit gemak gezwegen. Gesprek in de vorm van dialoog en van debat is van belang. Gesprek waarin ieder zijn stem moet kunnen laten horen en herkennen.

De racisme thema-dag die de NPO samen met alle publieke omroepen zondag organiseren zal, had vooral dat doel, zo leek het, maar eindigt bij voorbaat in een Hilversums succes: uitschieters in kijkcijfers, maar om de verkeerde redenen.  Het Racismedebat van AVRO/TROS, gepresenteerd door vast debatleider Jort Kelder , voorop: een debat met de bijna retorische (vraag)stelling “Het huidige racismedebat drijft Nederland uiteen”.

Een onderwerp dat het bespreken waard is. Een broodnodig debat over het debat dat voorafgegaan wordt door boycots en reuring. Van een werkelijk gesprek zal opnieuw weinig komen. Hilversum is goed in herhalingen. Nederland ook. Veel doet denken aan de rel en laatste uitzending rond en van Veronica Inside.

Het racismedebat als Ramptoerisme. Keer op keer.

Hoe diep kunnen wij zinken.