Het Paasverhaal is onderdeel van onze eigen evolutie
Disclaimer vooraf; ja, weer een tekst over Jezus in mijn onderzoek over evolutie en de plaats van de mens daarin. Als je je hier bovenmatig aan stoort, sla dit artikel dan over. Ik beloof hierna dit onderwerp in ieder geval een periode met rust te laten. Als je toch nieuwsgierig bent, lees natuurlijk gerust verder.
Deze gedachte kwam vandaag in me op; het Paasverhaal zit als een zaadje in ieder van ons. Het is afhankelijk van een groot aantal factoren of dat zaadje ook tot leven komt en uitgroeit tot een prachtige plant. De overdrachtelijke plant die wij als mens in essentie zijn, maar waar we het contact vaak mee zijn verloren.
Jezus is eigenlijk een soort Darwin, terwijl die vergelijking ook volledig mank gaat natuurlijk. Darwin gaat over het materiële deel van onze evolutie, Jezus gaat over het geestelijk deel. Beide aspecten maken de werkelijkheid van onze evolutie en de betekenis van de mens daarin compleet.
Ik was vorig najaar in het Artismuseum. Daar stond de volgende Darwinistische tekst; al het leven heeft maar 1 doel; voortplanting. De soort in standhouden. Vanuit mijn idealistische visie kwam direct in me op dat er zou moeten staan; vanuit de wetenschap gebaseerd op materialistische uitgangspunten en gebaseerd op uiterlijke zintuigen, zou je kunnen concluderen dat het leven maar 1 doel heeft, namelijk voortplanting, de soort in standhouden. Het is geen leugen, maar vanuit mijn idealistische visie die uitgaat van een materieel en een geestelijk deel van de werkelijkheid, niet compleet.
Het is een van mijn favoriete verhalen uit de Bijbel, dat staat aan het begin van hoofdstuk 3 in het Johannes evangelie. En er was een mens uit de Farizeeën; zijn naam was Nicodemus, een leider van de Joden. Deze kwam 's nachts naar Jezus en zei tegen Hem: Rabbi, wij weten dat U van God gekomen bent als leraar, want niemand kan deze tekenen doen die U doet, als God niet met hem is. Jezus antwoordde en zei tegen hem: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Als iemand niet opnieuw geboren wordt, kan hij het Koninkrijk van God niet zien. Nicodemus zei tegen Hem: Hoe kan een mens geboren worden als hij oud is? Hij kan toch niet voor de tweede keer in de buik van zijn moeder ingaan en geboren worden? Jezus antwoordde: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Als iemand niet geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk van God niet binnengaan. Wat uit het vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest. Verwonder u niet dat Ik tegen u gezegd heb: U moet opnieuw geboren worden.
In het Paasverhaal, in het lijden en de opstanding van Jezus uit zijn graf, sterft het ego en onze daaraan gekoppelde patronen van overleving en macht en worden we in onze essentie geboren. Deze door Jezus diep doorleefde transformatie maakt wezenlijk deel uit van onze evolutie en de plek die de mens hierin heeft. Als potentie, als mogelijkheid. Zoals ieder zaadje de potentie en mogelijkheid in zich draagt plant te worden en waarvan de eerste scheuten deze lente zichtbaar zijn. Niet ieder zaadje wordt een plant, zoals het ook niet nodig is dat ieder mens ‘opnieuw geboren wordt’ om tot een collectief omslagpunt te komen.
Er zijn een aantal problemen bij dit verhaal. Ten eerste dat dit zoals de baby bij een zwangerschap, verborgen is. Dat noemen ze ook wel esoterisch. Dat vind ik irritant, want dat riekt naar exclusiviteit van een bepaalde groep uitverkorenen die iets wel begrijpen en anderen niet. Wat weer kan leiden tot het volgen van een guru, waar ik allergisch voor ben.
Ten tweede is dit verhaal en de betekenis die ik eraan geef, als zou dit wezenlijk onderdeel zijn van onze evolutie, niet te staven met wetenschappelijk, kwantitatieve data. Het is niet te meten. Het is niet rationeel te begrijpen, het raakt de essentie of het hart en die vallen buiten ons wetenschappelijk kader. Voor velen reden genoeg om dit verhaal te verwerpen en te beschouwen als totale onzin. Wat ik goed begrijp. Ik koppel dit verhaal van Jezus niet aan een geloof of de oproep Jezus te volgen. Want dan ben je gered, staat op een poster bij de bushalte. Wat onze angst raakt om verloren te zijn. Groepsgeloof en angst vormen niet zelden een onlosmakelijk paar. Ik verzet me daar heftig tegen.
Vanuit mijn onderzoek naar antwoorden op de vraag; wat is evolutie en de plek van ons als mens hierin, koppel ik het Paasverhaal van Jezus aan onze evolutie. En de hypothese dat de mens in staat is tot transformatie, tot de wezenlijke structuurverandering vanuit een basis van afgescheidenheid naar een basis van eenheid en verbinding. Blijkbaar maakt dat onderdeel uit van onze evolutie. Dat is mijn vermoeden, dat is mijn hypothese. Op basis van mijn eigen ervaringen, op basis van mensen die ik heb gesproken en boeken die ik heb gelezen. Waaronder misschien wel het beste boek dat over Jezus is geschreven; Een daad van liefde van Mària Hillen. Nog wel te vinden tweedehands.
De natuur komt na een lange, donkere en natte winter tot leven. De knoppen in onze magnolia een aantal weken geleden raakten me en deden me beseffen dat de aarde zwanger is. Zwanger van een nieuw bewustzijn van eenheid en verbondenheid in plaats van ons huidige narratief van afgescheidenheid en machtsdenken. Dat laatste is niet fout of verwerpelijk, maar een noodzakelijk onderdeel van deze geboorte van een nieuw bewustzijn.
De chaos, de storm die nu gaande is in de buitenwereld en alle heilige huisjes van ons narratief omver lijkt te blazen, is als de harde schil van een ei, waar vanuit dat nieuwe geboren wordt. Hoe harder de schil, hoe makkelijker deze breekt. Dit beeld biedt mij troost in een wereld die lijkt in te storten en niet meer te redden vanuit dezelfde machtsstructuur die juist de crisis veroorzaakt. Alles lijkt te leiden tot een transitie die niet alleen materieel van aard is, maar ook geestelijk.