Het oneerlijke spel met de Afghaanse puzzel

Afgelopen dagen zag ik veel artikelen voorbijkomen, die over mijn vaderland gingen. In de media ging het over de snel oprukkende Taliban, over het vertrek van Amerikanen en soldaten uit andere NAVO-landen. Ik zag interviews met deskundigen, veteranen en politici die hun mening over Afghanistan gaven. Maar ik zag en las bijna nergens een eerlijke analyse van de absurde Westerse bemoeienissen met dit land of enige reflectie en excuses ten aanzien van de puinhoop die het Westen daar heeft veroorzaakt.

Bij de deskundigen miste ik het volgende: “Wij moeten onze verantwoordelijkheid nemen en uitspreken dat wij voor een groot deel de bron en oorzaak zijn van alle ellende die daar nu plaatsvindt en nog gaat plaatsvinden. Jazeker, wij, gezamenlijk met andere grootmachten. En niet alleen zijn we verantwoordelijk voor de afgelopen 20 jaar, maar voor de afgelopen 40jaar. Wij, het Westen, hebben vanwege onze strategische belangen eerst in de jaren ’80 de moedjahedien tegen Sovjet-troepen geholpen, bewapend en getraind. Vervolgens hebben wij een monster gecreëerd, namelijk de moeder-organisatie voor alle terroristen en terroristische organisaties in de regio.”

Ja, inderdaad. Jullie grootnmachten hebben de afgelopen 40 jaar mijn vaderland veranderd in een groot voetbalveld waar jullie je strategische spellen uitspelen. In 1979 zijn Sovjet-troepen onder het mom van internationalistische plicht mijn vaderland binnengevallen om in werkelijkheid hun strategische doelen te bereiken. In 2001 zijn Amerikanen, onder het mom van het straffen van Osama Bin Laden, mijn vaderland binnengevallen, ook om hun strategische doelen te bereiken.

De paradox is de volgende: Bin Laden zat al die tijd, met al zijn activiteiten, in Pakistan. Pakistan de zogenaamde bondgenoot van Amerika. Pakistan dat achter de rug van Amerika om een dubbelspel speelde door de Taliban te steunen. De vraag doemt dan op: waarom zijn de Amerikanen Afghanistan binnengevallen?

Fouten en parallellen van toen en nu De huidige speeches van de Amerikaanse leiders, waarin zij er op wijzen dat de Afghanen zichzelf moeten verdedigen, doen me erg denken aan de verklaringen over dit onderwerp door de toenmalige Russische leiders van 30 jaar geleden. Laten wij kijken naar de parallel en verschillen. Het vertrek van Rode Leger uit mijn vaderland ligt nog vers in mijn geheugen. Natuurlijk is de situatie van 30 jaar geleden in Afghanistan heel anders dan de huidige situatie, maar één ding komt overeen: in beide gevallen hebben we het over de gevolgen voor het land na de terugtrekking van een groot contingent buitenlandse troepen.

Na het vertrek van de Sovjettroepen, eind maart 1989, was de situatie in Afghanistan ook gespannen. Weinig mensen in Afghanistan en andere landen geloofden dat het Kaboel-regiem het langer dan enkele maanden zou kunnen uithouden. Maar het regime viel helemaal niet. Integendeel, de situatie aan de verschillende fronten was redelijk rustig. In vergelijking met vandaag, waarbij de Taliban binnen paar weken het hele land heeft overgenomen, waren destijds grote steden relatief onder de controle van de regering in Kaboel.

Een van de belangrijkste verschillen met vandaag is dat, de Sovjetstroepen nu hun vertrek een enorme steun voor de regering achterlieten in de vorm van moderne wapens en munitie. De Afghaanse luchtmacht was indertijd een van de meest effectieve, voor oorlogsdoeleinden zelfs een van de beste, in de regio. Dit was het resultaat van de hulp en steun die de Soviet-Unie heeft gegeven en van de goede samenwerking tussen de Sovjettroepen en het Afghaanse leger.

De Luchtmacht was destijds de belangrijkste troef van het Afghaanse regeringsleger. Wie het Afghaanse landschap kent, snapt dat infanterie en artillerie veel minder effectief kunnen zijn. Een ander sterk wapen dat de Sovjet-troepen voor de Afghaanse troepen hadden achtergelaten en waar Afghaanse specialisten voor waren opgeleid, was het Scud-raketsysteem. Deze langeafstandsraketten konden veel schade aanrichten bij de vijand. Laat me een voorbeeld geven: in april 1989 vond er een grote slag plaats rond de stad Jalalabad in het oosten van Afghanistan, nabij de grens met Pakistan. Deze slag kon het verdere lot van het Kaboel-regime bepalen en een wending in de geschiedenis forceren. Echter, de regeringstroepen wonnen deze moeilijke slag. Dit, ondanks de enorme inspanningen van de Mujahideen. Bij deze en vele anderen veldslagen speelde de Afghaanse luchtmacht een doorslaggevende rol.

Laten we de genoemde situatie vergelijken met de huidige situatie. De afgelopen dagen was de Afghaanse luchtmacht te zwak om tijdig de regeringstroepen te steunen. Dit was bekend bij de soldaten en bij hun commandanten. Op sociale media kwamen filmpjes voorbij, waar soldaten vertelden dat ze wel weerstand boden tegen de Taliban, maar niet de gevraagde steun kregen van Kaboel of van hun legerbasis. Daardoor was het de moreel van het leger te laag.

Een ander punt van aandacht van destijds is dat de Sovjets al hun legerbases in goed overleg en met doelmatige en zinnige adviezen hadden overgedragen aan de Afghaanse regeringstroepen. Recent speelt dat de Amerikaanse troepen de Afghaanse basis Bagram halsoverkop hebben verlaten, zonder zelfs hun Afghaanse bondgenoot hierover in te lichten. Dat was niet alleen onverwacht maar ook vernederend voor de Afghaanse regering. Regeringstroepen ontdekten pas veel later dat er niemand meer op de basis was. Dit ondanks het feit dat daar nog 5.000 Talibanstrijders vastzaten en deze basis een van de essentiële knooppunten is voor voor de veiligheid van het land.

Door dit soort vernederende feiten steeg het wantrouwen en nam het moreel van de Afghaanse regeringstroepen af. Weinig soldaten geloofden er nog in dat ze passende hulp van Amerikaanse bondgenoten zouden krijgen. Het lage moreel van het leger en hun wantrouwen ten opzichte van Afghaanse leiders en Amerikaanse bondgenoten speelden een cruciale rol in de laatste dagen.

Een analoge gebeurtenis vond plaats in 1991. Een delegatie van de Moedjahedien onder leiding van Burhanuddin Rabbani bezocht toen Moskou. Waarschijnlijk heeft de nieuwe Russische regering (Jeltsin c.s.) destijds besloten om het spel met andere Afghaanse politieke krachten voort te zetten. In 1992 heeft Rusland vervolgens zijn steun aan Kaboel-regime volledig ingetrokken. Het Kaboel-regime werd in de steek gelaten door zijn Russische bondgenoten. Veel Russische politiek-strategische deskundigen zijn ervan overtuigd dat als destijds hun land de Afghaanse bondgenoten niet zou hebben verraden, wij vandaag de dag geen moslimextremistische en terroristische groeperingen in deze regio, en misschien in de hele wereld, zouden hebben.

Begin 2020 maakten de Amerikanen onder leiding van Trump bijna dezelfde fout die de Russen ooit maakten. Namelijk dat degenen die 20 jaar geleden de Taliban hebben verjaagd met diezelfde Taliban een overeenkomst tekenden. Dat hebben ze gedaan zonder deelname van de Afghaanse regering, de feitelijke bondgenoot van Amerika. Waarschijnlijk hebben de Amerkannen toen, net als de Russen in 1992, besloten om hun strategisch spel met een nieuwe pion voort te zetten. Opmerkelijk is dat niet alle details van deze overeenkomst bekend zijn, op een paar na. De inhoud gaat alleen om belangen van Amerika en die van de Taliban. Paradoxaal bij deze overeenkomst is dat, voor zover bekend, er op geen enkele punt de belangen van het Afghaanse volk worden behartigd, zoals bijvoorbeeld vrouwenrechten of de rechten van minderheden.

Natuurlijk zullen de Amerikanen hun oneerlijke spel in Afghanistan voortzetten, onder het mom van strategische belangen. Maar, kan ik met alle zekerheid zeggen, ze hebben de oorlog verloren. Een twintig jaar durende absurde oorlog, met oorlogspropaganda en leugens. Duizenden militairen zijn gesneuveld, meer dan 100.000 Afghanen gedood, miljoenen zijn op de vlucht geraakt in een strijd die 2000 miljard dollar kostte, geld dat door de Westerse en Amerikaanse belastingbetalers is betaald. Ze hebben in 2001 mensen in Afghanistan aan de macht gebracht die voor een groot deel al bloed aan hun handen hadden. Die de afgelopen 20 jaar hun kans niet pakten om met hulp van het Westen het land weer op te bouwen. Ze waren in plaats daarvan de hele tijd bezig met een machtsstrijd onder elkaar en met het leegroven van de internationale hulpfondsen. Het hulpgeld belandde voor een groot deel in de zakken van deze Afghaanse machtshebbers en hun corrupte ambtenaren.

En nu is de Taliban weer aan de macht gekomen. De toekomst van Afghanistan is heel somber. Mijn vaderland is heel rijk aan diverse grondstoffen, zoals goud, ijzer, kobalt, lithium en dergelijke die door de diverse oorlogen bijna onaangeraakt in de bodem zijn blijven zitten. Alleen al vanwege deze grondstoffen denk ik dat de grootmachten noch de regionale machten hun belangen in Afghanistan opgeven. Sterker, ze zullen elkaar bestrijden. Het arme Afghaanse volk zal als gedupeerde van dit oneerlijke spel achter blijven.