Het nieuwe PBL-rapport dient vooral de politiek en industrie, niet het klimaat

Klimaat- en energievraagstuk consistent, eenzijdig belicht vanuit economischemodellen, niet vanuit ecologisch perspectief

Vandaag komt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) met een nieuw rapport. Conclusie is volgens PBL dat het ''voor Nederland (net) haalbaar is om de uitstoot van broeikasgassen met 90 procent terug te dringen in 2040." Maar Comite Schone Lucht is niet enthousiast over dit PBL-rapport. De suggestie wordt gewekt dat het Nederlandse klimaatbeleid effectiever wordt als het ook rechtvaardig is omdat er ‘dan minder weerstand tegen is’, aldus het PBL vandaag. Maar dat is precies wat er ontbreekt. Er is geen sprake van rechtvaardigheid noch draagvlak voor dit Nederlandse klimaat- en energiebeleid. Niet vanuit de wetenschap en zeker niet vanuit de samenleving als het gaat om biomassa. En daar wordt groot op ingezet, opnieuw. Alsof er niets is gebeurd in de wereld in de afgelopen vijf jaar.

Volgens PBL moeten we blijven inzetten op technologieën zoals "een combinatie van bio(massa)-energie met afvang en opslag van CO2 (het zogenaamde BECCS)''. Ofwel biomassa met beccs. Deze zogeheten ‘beccs’ wordt dus aangeprezen als nieuwe klimaatmaatoplossing. Hetwordt zelfs, door PBL, geadviseerd als dé techniek voor schone lucht. Engeland investeert er fors in, Europa nam het op in het klimaatbeleid en Nederland overweegt momenteel, onder leiding van Rob Jetten, serieus hierin mee te gaan. In werkelijkheid is het klimaat er volgens Comite Schone Lucht slechter mee af.

In het door PBL gepubliceerde rapport ‘in opmaat naar een duurzaamheidskader biomassa’ (2020) zou volgens toenmalige minister Wiebes een ‘antwoord worden gegeven op alle vragen over biomassa.’ Maar ook toen bleken er tal van hiaten in het rapport. Zo ontbraken diverse peerreviewed prakijkrapportages over verwoesting en kaalkap in Estland, veroorzaakt door degesubsidieerde houthonger vanuit Europa.

In een reactie, op vragen van Comite Schone Lucht daags na publicatie, gaf Bart Strengers (hoofdonderzoeker PBL) aan ‘geen financiële armslag meer te hebben voor onderzoek in de Baltische Staten’ (een van de kerngebieden waar kaalkap plaatsvindt voor biomassa) en ‘kaalkap’ af te doen met ‘slechts anekdotisch bewijs’.

Dat was opmerkelijk, omdat kabinet-Rutte3 haar biomassakoers volledig bepaalde op basis van dit rapport waarbij biomassaverbranding ‘noodzakelijk werd geacht voor het behalen van de klimaatdoelen’. Het PBL leverde dus feitelijk vooraf gedicteerde conclusies vanuit politiek en industrie. Ook nu, met dit rapport, lijkt dit dus het geval.

In zowel het PBL-rapport toen (2020), als nu, wordt het klimaat- en energievraagstuk consistent eenzijdig belicht vanuit economische en bedrijfskundige modellen, nauwelijks of niet vanuit ecologisch perspectief (biologen, ornithologen etc.).

Bijvoorbeeld het nog altijd aanwezige plan van Vattenfall voor de bouw van de grootste biomassacentrale van Nederland in Diemen en de dit jaar bekend geworden, nieuwe plannen vande RWE.

Vragen die al jaren gesteld worden door wetenschap en samenleving blijven onbeantwoord. Gaat bijvoorbeeld de bouw van Vattenfalls biomassacentrale nog door of niet? Die subsidie van 395 miljoen heeft de minister opnieuw toegekend. Dit terwijl de vergunning om hiervoor in aanmerking te komen, afgelopen zomer door de hoogste rechter werd afgeschoten. En RWE, de grootste energieproducent in Nederland en Europa, wil de kolencentrales ombouwen naar volledige biomassacentrales. Als de aangevraagde vergunningen worden afgegeven, zal RWE van nu 3,5 miljoen ton per jaar - 7,5 miljoen ton hout mogen gaan verbranden.

Als je dit PBL-rapport leest, dan kunnen ze daar gewoon mee doorgaan. Is dat rechtvaardig, minister?

Het is aan het kabinet om de aanpak voor Nederland te bepalen, de EU-kaders te implementeren en de regie te nemen. Hierbij roepen we de Klimaatminister, Rob Jetten, op - alle - betrokken partijen te betrekken. Dus ook de wetenschap, ecologen en bosbeschermingsgroepen uit Nederland,de Baltische Staten en de VS.