Het messcherpe kindergelijk
Is er iets lekkerder dan champagne en gerookte amandelen? Is er iets belangrijkers dan de toekomst van onze jeugd? Is er iets mooiers dan een kind en zijn pop? Lekkerder? Belangrijker? Mooier? Drie keer overduidelijk NEE dus!
Met deze drie zekerheden op een rij zou een mens zich rijk kunnen rekenen en het leven kunnen leven zoals dat op hem afkomt. Waarom is de werkelijkheid dan zo flagrant anders en stellen wij allerlei vergankelijk materieel gewin voor als ideaal? Zijn wij werkelijk niet in staat duidelijk om ons heen te zien en onze kernwaarden te bepalen?
Ik bedoel dan uiteraard niet bovenstaande, infantiele champagne-overdrijving. Met dit begrip hoop ik uw aandacht te hebben gegrepen. Het woord ‘infantiele’ duidt ergens op en verwijst tegelijk naar het ‘kinderlijke’ dat schijnbaar belachelijk en inferieur is. Een grove misvatting.
Ons volwassen-Lekker-Belangrijk en Mooi is natuurlijk volstrekt arbitrair. Vanuit het oogpunt van een kind gelden immers geheel andere waarden, en zijn die dan inferieur aan de onze? Geenszins! Wij hebben echter de vermogens van fantasie en verlangen verdrongen en ingeruild voor nieuwe, meestal materiële waarden. Hoe zou de maatschappij zijn gevormd konden wij die kinderlijke blik bewaren?
De tekstschrijver Rob Chrispijn dichtte:“Hoeveel tijd heeft een kind, om zelf te ontdekken, voor iets uit word gelegd of voor wordt gekauwd? En wie het niet slikt heet moeilijk opvoedbaar en krijgt het op school behoorlijk benauwd..”.
Dat liedje begint met het gelijk van een meisje dat de wereld in kijkt en het grote volwassengelijk niet begrijpt. Logisch natuurlijk. Die ‘volwassene’ heeft net zo min de wijsheid in pacht als zij maar de conventie gebied nu eenmaal dat volwassenen altijd gelijk hebben, de weg wijzen en zelf die doodlopende weg ook gaan. “..Wie droomt niet van vrijheid aan de lopende band, waar je als je geen werk hebt toch terug naar verlangt..”. Vanuit pedagogisch oogpunt ook geen onredelijke zienswijze, echter voor een opgroeiend kind alleen maar frustrerend en remmend. Waarom zou ik, hoewel veel jonger dan jij, ook niet een valide mening hebben, een mening die telt? Daar komt de onredelijkheid van het volwassengelijk om de hoek. Kinderen die een discussie aan gaan met volwassenen verliezen het, los van recht en rede, bij voorbaat.
Vroeger, en opmerkelijk genoeg, nog steeds. Vreemd toch dat we sinds de vrijmaking van ons aller rol, in sociaal-maatschappelijke zin, geen stap verder zijn gekomen dan die klassieke rolverdeling; Ouder-Kind.
De Man/Vrouw-relatie en vooral de gelijkschakeling is sinds de zestiger jaren continu onderwerp van discussie. Progressie en de nodige terugval houden die discussie in beweging maar waarom blijft die kind/volwassene-relatie dan zo statisch? Natuurlijk heeft de vooruitgang een steeds vroeger-volwassene in de hand gewerkt zodat de jeugd een steeds kortere tijdsduur betreft, maar die ‘vooruitgang’ zegt nog steeds niets over de wijze zoals wij tegen kinderen aan kijken. Kinderen zijn ‘onrijp’, ‘moeten nog veel leren’ zijn ‘groen’ en dienen beschermd en opgevoed. Allemaal waar, toch vertederen zij ons dagelijks met hun open kinder-zienswijze op de wereld en niet zelden door de in hun eenvoudige woorden besloten glasheldere waarheid.
“..Het leven wordt langzaam verdeeld en beperkt. Het éen heet vakantie, het andere werk”; Een waarheid waar wij slechts machteloos bij kunnen glimlachen, in het volle bewustzijn van ons vereelte volwassen-ongelijk. Sommigen van ons herinneren zich ongetwijfeld hun eigen tijd aan die onuitstaanbare grens van het net-nog-niet-meetellen tijdperk.
Door kinderogen bezien ziet de wereld der volwassenen er volkomen belachelijk en gecompliceerd uit. Dat zouden zij, eenmaal volwassen, gaan veranderen. De grauwe realiteit laat zien dat dat generatie op generatie niet lukt. Waarom wint toch die genadeloze, compromisloze toekomst het telkens van onze oorspronkelijke hoop en verlangens?
Een schrale troost ligt wellicht in deze waarheid; de jeugd heeft de toekomst omdat die jeugd de toekomst ís.