Halloween is de aangewezen dag om je een voorstelling te maken van de verwrongen geesten in dit kabinet van hun wraakzucht en naargeestigheid. Maar ook van het stompzinnige dat zoveel van hun maatregelen kenmerkt.
Deze regering ziet Nederland als een benauwde veste, omringd door vreemd volk dat hier binnen wil dringen en bedreigd door machtige vijanden met baarden en tulbanden. Je zou dan zeggen: bestudeer de wereld. Leer de talen die er gesproken worden zodat je zonder tolken zelf kunt verstaan wat er gezegd wordt. Doorgrond de culturen. Dan weet je tenminste wat je te wachten staat.
Al bijna vierhonderd jaar worden in Nederland de talen en de culturen van het Midden-Oosten bestudeerd. Datzelfde geldt voor die van Azië. En die kennis kwam op het Ministerie van Buitenlandse Zaken goed van pas. Bij Economische Zaken ook trouwens.
Maar volgens de verwrongen geesten die in het Catshuis vergaderen, kan dat allemaal wel weg. Hun bezuinigingen op het wetenschappelijk onderwijs treffen de faculteiten van Geesteswetenschappen onevenredig hard. Daar wordt voorgesteld hele studierichtingen te schrappen of zo erg in elkaar te schuiven dat er slechts een onherkenbaar soepje van overblijft.
Terwijl Iran een steeds grotere rol op het wereldtoneel voor zichzelf opeist en het Midden-Oosten op de rand balanceert van een grote oorlog, waarvan het beginstadium ons nu al raakt, juist nu denkt de universiteit Leiden er over afscheid nemen van Perzisch, Turks, Hebreeuws, Islamstudies en studies van het Moderne Midden-Oosten. Ook de bacheloropleidingen Afrika- en Latijns-Amerika studies worden opgeheven: wegens gebrek aan belangstelling.
De universiteits- en faculteitsleiding meent blijkbaar dat het in Azië toch allemaal maar één pot nat is. Daarom overweegt het – zij het met tegenzin - China Studies, Korean Studies, Japan South East Asia Studies en South Asia Studies (India etc.) samen te voegen tot Azië-studies. En als ze dan toch bezig zijn, dan gaan Duits, Italiaans en Frans ook de gehaktmolen in. De bal die eruit komt heet Europese Talen en Culturen.
Dat is nog niet eens het hele panorama. Een aantal researchmasters op deze gebieden worden zwaar bedreigd.
Ook aan de Universiteit van Utrecht is een danse macabre gaande. In 2030 zullen dan Duits, Frans, Islam, Arabisch, Italiaans, religiewetenschappen en Keltisch de laatste adem hebben uitgeblazen. Zo weinig studenten, zegt de universiteit, niet rendabel meer.
Een kabinet dat de strategische belangen van Nederland serieus neemt, de echte , niet de eigen idee fixes en angsten, zo'n kabinet signaleert dat onmiddellijk. Het begrijpt dat speciale maatregelen moeten worden genomen om deze studierichtingen en onderzoeksgroepen overeind te houden. Waarom? Omdat hun betekenis als centra en bron van oude en nieuwe kennis platte rendementseisen verre overstijgt.
Duitsland en Frankrijk zijn nog steeds onze belangrijkste handelspartners. Het is essentieel dat wij in Nederland een goede en actuele kennis hebben van hun talen en culturen want het zijn klanten, leveranciers. In EU en NAVO zijn het politieke partners en militaire bondgenoten. Veel zakenlieden zijn nu al gereduceerd tot brabbelaars in het Engels aan Berlijnse of Parijse onderhandelingstafels. Deze onkunde komt ons op veel terreinen duur te staan. Letterlijk.
Even belangrijk is eigen kennis van talen en culturen uit gebieden waar op verschillend gebied bedreigingen komen voor onze manier van leven. Vaak genoeg zijn die tot overmaat van ramp veroorzaakt door ons eigen handelen omdat we wegens gebrek aan zulke expertise situaties verkeerd inschatten. Een goed voorbeeld daarvan zijn de Westerse invallen in Afghanistan en Irak. Iedereen herinnert zich nog de reactie van Saddam Hoesseins minister van informatie Tariq Ali. "Bagdad ingenomen? Bagdad is helemaal niet ingenomen", zei hij. Hij wordt er nog steeds om uit gelachen maar Westerse ambassades en ministeries zitten in de hoofdstad van Irak in een zwaar bewaakte wijk. Twintig jaar na de uitspraak van deze zo belachelijke minister. Anders overleven zij het niet. Onlangs nog schepte de commandant van de Nederlandse strijdkrachten Onno Eijgelsheim op over de driehonderdvijftig Nederlandse militairen die op de achtergrond steun gaven aan de strijd tegen ISIS, dat blijkbaar nog steeds niet verslagen is.
Je hoort bij de kletsende klasse in de brasserieën van de Zuidas en Den Haag veel dom gelul over de boze Chinezen die hun elektrische auto's op onze markten dumpen en andere streken uithalen die bedreigen wat wij in het Westen een gelijk speelveld noemen. Vooral minimaliseren hoor, die studierichtingen die zich speciaal met de zeer zelfbewuste en succesvolle landen in Azië bezig houden. Ze geven ons het nakijken maar toch weten we het in onze eigen bekrompenheid allemaal beter. "Hun zijn niet anders als ons, hun zijn niet eerlijk". Verder hoeven we de talen en culturen uit deze powerhouses niet te doorgronden.
Dit alles zou een kabinet met verantwoordelijkheidsgevoel terdege beseffen. Het zou tegen de verwaten zelfvoldaanheid ingaan en een speciaal fonds inrichten tot behoud van wat ten onrechte ¨kleine studierichtingen¨ heet.
Omdat ons overleven ervan af kan hangen. Omdat je van het Amsterdamse Centraal Station het Damrak oplopend aan je linkerhand aan het water een nephistorisch gebouw ziet met daarop: ¨De Cost gaat voor de Baet uit¨. Omdat dat zo ontzettend wáár is.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten niet dicht blijken. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.
Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de politieke macht van magnaten