Het is vreselijk moeilijk om gewoon gezond te leven, hoe kan dat?

Noem het voortschrijdend inzicht maar al een tijdje verbaas ik me er over hoeveel druk er op ons wordt uitgeoefend om ongezond te leven. Sander Schimmelpenninck postte er eerder deze week een veelzeggend plaatje over, welke merken er het meest omgezet worden in de supermarkt. De hele top 10 bestaat uit louter rotzooi. 

Iemand probeerde in de reply's tegen te werpen dat groente en fruit nu eenmaal geen merken zijn maar dat is slechts zeer ten dele waar. Chiquita kent iedereen maar ook tomaten komen wel degelijk van bedrijven.

Je kunt het zelf constateren. Stap gewoon een supermarkt in. De groente- en fruitafdeling kan nog als gezond worden gekenmerkt maar daarbuiten is het alleen maar kommer en kwel. Als het de koopwaar niet al regelrecht ongezond is dan op z’n minst schadelijk voor het milieu. Het zijn in die zin instituten die de ondergang bespoedigen.

Ja, je kunt je zelf eten gaan kopen bij de groentewinkels maar afgezien van het feit dat die winkels extreem schaars aan het worden zijn, is het ook onterecht om grote maatschappelijke problemen op het bord van individuele consumenten te deponeren. In dit geval bijna letterlijk.

Het probleem beperkt zich niet tot supermarkten. In NRC werd een anekdote gepubliceerd over een bruine kroeg. "Het principe van een goed bruin café zonder poespas, gewoon zoals een bruine kroeg moet zijn. Ze vertrouwde me toe: „Vorige week bestelde iemand een alcoholvrije gin-tonic met komkommer. Die heb ik dus meteen de deur gewezen!” Nou weet je bij de Ikjes nooit of ze echt gebeurd zijn maar de boodschap is dat wel. Je begrijpt, ik ben een liefhebber van alcoholvrije dranken.

Het deed me er aan denken dat de bruine kroegen eerder ook al zo protesteerden tegen het rookverbod. Je kunt redeneren dat de kroegbazen ondernemers zijn die hun klanten met liefde de dood injagen maar dat is te hard en te gemakkelijk. Ook zij zijn producten van het kapitalistische systeem dat dit aanjaagt.

Op instagram werd door een Amerikaanse podcasthoster opvallend goed uitgelegd hoe geraffineerd het allemaal in elkaar steekt. Zij ziet hoe mensen in bijvoorbeeld in Italië leven en realiseert zich hoe het Amerikaanse systeem de eigen bevolking ziek maakt. Dat is geen toeval maar een bewuste methode om winst te maken. En om de burgers nog eens extra te pakken is de gezondheidszorg onbetaalbaar. Wat is dat voor een wrede gekte?

Dat is natuurlijk Amerika en hoewel dat vooral ter rechterzijde dat wordt gezien als een nastrevenswaardig voorbeeld, is het hier -  nog - niet zo ver.

Maar ook hier is gezond leven inmiddels een uitdaging geworden. Ja, dat lees je goed. Het is moeilijk om gezond te leven. Niet alleen als het om eten gaat. Een groot deel van de bevolking doet zittend werk en beweegt amper. Daar is alles ook op afgestemd. Parkeerplaatsen voor de deur, liften in gebouwen, koffieautomaten op iedere verdieping. Alles is er op gericht medewerkers zo min mogelijk te laten bewegen?

Wil je wel bewegen? Neem dan een abonnement op de sportschool, net als in Amerika. Dan kun je een half uur fietsen zonder vooruit te komen. Ook ik moet dat doen. Mochten er ooit buitenaardse wezens op onze planeet landen dan weet ik niet hoe ik ze dergelijk gedrag moet uitleggen.

Ondertussen zijn de stijgende kosten van de gezondheidszorg een enorm probleem. De politiek heeft geen idee wat ertegen moet gebeuren. Want stel je eens voor dat de mensen denken dat je hen wilt betuttelen. Althans dat wordt door bijvoorbeeld de premier als verklaring gegeven. Maar je kunt dat excuus ook zien als een frame om de winsten op te voeren. Ten koste van burgers en samenleving. Want dat is het ook. Het is kortom niet alleen het eten of het gebrek aan beweging dat ongezond is. Het is het systeem. En dat valt te veranderen, zelfs makkelijker dan het individuele gedrag van miljoenen burgers.

cc-foto: Mike Mozart