Als ik het goed beluister uit de monden van veel BBB’ers klinkt dat zij wel degelijk beseffen dat er een probleem is met stikstof en dat daar wat aan gedaan moet worden. Dat is een niet te onderschatten grote winst. Er zijn partijen die sowieso ontkennen dat er een probleem is. Daar hoort de BBB gelukkig niet bij. Ook hoor ik uit diezelfde BBB-monden dat er wel iets opgelost moet worden met, bijvoorbeeld, het water en zo wat andere milieuvraagstukken. Tel onze zegeningen.
Tegelijk is uit de verkiezingsuitslag duidelijk geworden dat er massaal gekozen is voor maatwerk. Ja, de grote vraagstukken waar we mee geconfronteerd moeten, en kunnen opgelost worden met maatwerk; elke situatie is anders. We kunnen wel denken dat een centrale landelijke regie de voorkeur verdient, maar dat heeft de landelijke politiek al jarenlang verprutst. Daar valt dus weinig applaus mee te behalen.
Nu gaan we aan het formeren. Met deze gegevens op zak, over waar de BBB voor staat, is er wel degelijk serieus te praten met GroenLinks/PvdA, lijkt mij. Wat is er tegen maatwerk samen met een partij, dus de BBB, die erkent dat er wel degelijk een probleem is met het milieu dat tot een goed einde gebracht moet en kan worden? Ik zou zeggen, grijp je kans.
De voordelen van samenwerking met BBB zijn verder legio. Het is niet ondenkbaar dat de meeste afgevaardigden van de BBB op provincieniveau op sociaal gebied geen rechtse drammers zijn. Een coalitie met GroenLinks/ PvdA kan juist de humane componenten in BBB de kans geven om op te bloeien, wat bij CDA en VVD een moeizame weg zou zijn. Bedenk dat de BBB niet een one-issue partij wil zijn. Dus er moet in die gelederen heel wat uitgevogeld worden over waar men staat ten aanzien van veel andere vraagstukken die niet direct met het milieu te maken hebben, zoals onderwijs, gezondheidszorg, cultuur. Wees daar als GroenLinks/ PvdA bij.
Wat opvalt is dat veel stemnmers op de BBB dat deden omdat ze huidige regering incompetent vinden, wat ook zo is. Het lijkt me verstandig dat de BBB op provincieniveau niet in zee gaat met de partijen die de vaandeldragers zijn van die incompetentie, dus bespaar de BBB dat ze moet samenwerken met VVD en CDA. Dan liggen GroenLinks/PvdA, maar ook SP en D66 als coalitiepartners voor de BBB voor de hand: samen de incompetentie die het land lam legt bestrijden, en het beter doen.
Coalities tussen BBB en GroenLinks/ PvdA, en mogelijk ook met SP en D66 (dat is misschien even slikken voor deze twee partijen), zie ik al voor me: die zouden snel gesmeed kunnen worden, wat ook een winst is. Ga niet eindeloos onderhandelen over punten en komma’s. Nu nog de verantwoordelijken van die partijen in de provincies. Met maatwerk kan er iets onvermoed moois tot stand gebracht worden, met een beetje politieke moed, en vooral met het plezier dat de eigen provincie er toe doet. Ziedaar, we maken ineens mee dat de provincie als bestuurslaag relevant is (geworden).
Joost Smiers is em. hoogleraar politicologie en auteur van onder meer Zwerflawaai en ander (on)gewenst geluid. Rust, reuring, overlast