Het is een schande zoals Vera Bergkamp kapot gemaakt wordt

Daar mag een mens zich als burger en kiezer grote zorgen over maken. De schreeuwers, de pesters, de bullies, de hoonlachers maken furore.

Als de ondernemingsraad het vertrouwen in je opzegt, ben je als leidinggevende  uitgeteld. Zo’n motie van wantrouwen is meestal de het laatste stadium van een veenbrand aan kritiek van binnen en buiten het bedrijf die je positie al eerder  ondermijnde. Het is ook ongeveer het eerste wat pas aangetreden OR-leden op de introductiecursus leren: als je dát doet, is het afgelopen met de directeur. Vera Bergkamp rest dan ook weinig meer dan af te treden als voorzitter van de Tweede Kamer. Khadija Arib heeft haar einddoel bereikt. Iedereen die het haar lastig heeft gemaakt is uitgeschakeld. De kans dat er nog een onderzoek naar haar functioneren wordt ingesteld, is gering. Daar brandt niemand in de politiek zijn vingers meer aan tenzij er preciezere en onaanvechtbare onthullingen komen.

Het ziet er naar uit dat Vera Bergkamp ingesmeerd met pek en veren de politiek wordt uitgejaagd. Ze is de afgelopen weken weggezet als onbekwaam, een politieke moordenares, een vuile intrigante die de heilige Khadija van haar rechtmatige zitplaats heeft verdreven.

Volgens mij is dat allemaal onterecht. Vera Bergkamp is een dame die zich moest handhaven in een rattenpaleis. Geen wonder dat zij  uiteindelijk de vlucht moest nemen.

Als het er vroeger heet aan toeging in de Tweede Kamer, dan rook je geur van wilde beesten, placht de oprichter van D66, Hans van Mierlo, te zeggen. Dat klopt: de spanning was dan te snijden. Liefhebbers van de politiek verkneukelden zich voor het optreden van grote sprekers als de communist Marcus Bakker of de Antirevolutionair Maarten Schakel. De verbale duels tussen Joop den Uijl en Hans Wiegel waren befaamd. Nooit echter kwamen Kamerleden in opstand tegen de voorzitter. Er waren geen persoonlijke bedreigingen te horen. Niemand stelde opponenten tribunalen in het vooruitzicht.

Vera Bergkamp zou er voor geknipt zijn zo’n Kamer voor te zitten. Na een studie politicologie en bestuurskunde aan de VU kwam zij via andere functies hoog in de Sociale Verzekeringsbank terecht. Tegelijkertijd was zij voorzitter van het COC. Die ervaring bracht zij mee toen zij in 2012 voor D66 in de kamerbankjes plaatsnam. Zij streefde er naar religieuze scholen wettelijk de voet dwars te zetten als zij homoseksuelen wilden discrimineren. Zij zette zich in voor legalisering van marihuana.

Vera Bergkamp – tenslotte – is de eerste openlijk homoseksuele voorzitter van de Tweede Kamer. Wat dat betreft is haar verkiezing een mijlpaal.

Ze moet snel gemerkt hebben dat in de Tweede Kamer, die zij moest voorzitten niet de geur van wilde beesten hing maar de stank van ongedierte. Ze kreeg te maken met Kamerleden die de hun geboden immuniteit voor rechtsvervolging, misbruikten voor het uitslaan van discriminerende taal, die weigerden haar aanwijzingen te volgen, die steeds de grenzen zochten van wat nog oorbaar was. Ze werd geconfronteerd met treiterkoppen die erop uit waren haar kapot te maken.

Daar kon Vera Bergkamp niet tegenop en dat pleit voor haar.

Toen er nieuwe klachten binnenkwamen over het functioneren van haar voorgangster Khadija Arib, besprak zij dat in het presidium van de Tweede Kamer. Daar viel het besluit een onderzoek te laten instellen. Toen een of andere rat dat besluit lekte naar de media voor Bergkamp kans had gezien Arib in te lichten, kwam zij voor het eerst in een kwaad daglicht te staan. Arib greep de haar geboden kans, zei dat ze weigerde aan een bevooroordeeld onderzoek mee te werken, stelde vast dat Bergkamp haar – uit jaloezie, ja waarom eigenlijk? – een mes in de rug had gestoken.

Terwijl het presidium en de voorzitster volstrekt correct en juist hadden gehandeld: als er steeds weer klachten binnen komen over het functioneren van iemand hoog in de boom, dan stel je daar een onderzoek naar in, uiteraard met het medeweten van die persoon. Zo’n lek is uitermate vervelend maar geeft geen blijk van de kwade wil aan de kant van Bergkamp.

Evenmin is dat het geval met de zogenaamde onthulling dat het onderzoek naar Arib geschiedde onder de paraplu van het hoofd personeelszaken van de Tweede Kamer, die zelf tot de klagers behoorde. Dat is misschien niet bijzonder handig. Toch zou de storm van kritiek pas gewettigd zijn als die dame meer deed dan als hoofd personeelszaken het onderzoeksbureau de opdracht toeschuiven en uitbetalen. Nergens is dat gebleken.

Inmiddels is de hele ambtelijke top van de Tweede Kamer opgestapt omdat die zich onvoldoende beschermd voelt. Ook schreven deze functionarissen in een brief dat op deze manier de klachten over Arib nooit een serieuze behandeling kunnen krijgen. Ja, dat haalt je de koekoek. Opnieuw was Vera Bergkamp de kop van jut. Ze nam om zich heen alleen maar eenzaamheid waar. Al sinds haar aantreden is van alle kanten geprobeerd haar in een onmogelijke positie te brengen, waarin ze alleen maar kon reageren en niet ageren. Welke richting Bergkamp ook koos, het werd haar kwalijk genomen. Tenslotte kon zij op de sociale media lezen hoe al die onomkoopbare keuzes op een rij werden gezet als een laaghartig plan om haar voorgangster kapot te maken: Vera Bergkamp de heks.

Nu zal in het stof bijten omdat ze zelf niet rattig genoeg is voor de Nederlandse politiek van het moment. Ze is te aardig en te beschaafd voor de biotoop van het hedendaagse Binnenhof. Het is een schande zoals Vera Bergkamp kapot gemaakt wordt.

Daar mag een mens zich als burger en kiezer grote zorgen over maken. De schreeuwers, de pesters, de bullies, de hoonlachers maken furore. Zij steken de trompet en de media registreren de ketelmuziek zonder de valse tonen op te merken.

En Vera Bergkamp met die staat van dienst ruimt het veld.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Update: het vertrouwen van de Ondernemingsraad van de Tweede Kamer in Vera Bergkamp en het presidium blijft toch bestaan, zo deelde Nu.nl maandagavond mede. Dit maakte de OR bekend na een gesprek met het presidium. OR-voorzitter Meerts is afgetreden maar blijft wel gewoon lid. Dit versterkt de positie van Vera Bergkamp. De showdown komt woensdag als er een commissievergadering plaats vindt over wat er nu moet gebeuren. Bergkamp wil het onderzoek naar Arib gewoon doorzetten, zij het onder auspiciën van twee onafhankelijke waarnemers.

Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.