Het is een grote domheid Russische media in Europa het zwijgen op te leggen

De lidstaten van de NAVO en de Europese Unie onthouden zich van militair geweld tegen de Russische Federatie en haar bondgenoot Belarus maar voor het overige steunen zij Oekraïne op elke mogelijke manier. Ze leveren wapens en weldra ongetwijfeld ook de eerste levensbehoeften. Ze openen hun grenzen voor vluchtelingen. Ze leggen de werving van soldaten voor de Oekraïense kant geen strobreed in de weg, ook nu er een internationale brigade in de maak is. Met sancties die steeds meer beginnen te lijken op een embargo, proberen zij de economie van Rusland te ondermijnen. De beste manier om dat te omschrijven is non-belligerentie: een niet (hete) oorlog voeren.

In het kader van die non-belligerentie heeft de Europese Commissie een grote fout gemaakt. Ursula von der Leyen kondigde op zondag aan dat Europa voor Russische media gesloten zal worden. Zij noemde bij name het internationale Engelstalige tv-kanaal RT en het persbureau Sputnik. Reden: ze verspreiden leugens en desinformatie. Daar moet het Europese publiek tegen beschermd worden.

Al kort na de Nederlandse capitulatie in 1940 kondigde de bezetter een verbod af om naar geallieerde en neutrale zenders te luisteren met ongeveer dezelfde motivatie. In Londen deed Winston Churchill dat nooit. De Britten konden vrijelijk naar Engelstalige propaganda-uitzendingen uit Berlijn luisteren. Aanvankelijk genoot de commentator William Joyce, Ier van origine, een zekere populariteit. De Daily Express voorzag hem van de bijnaam Lord Haw Haw, wat de Berlijnse omroep weldra overnam. Terwijl de nazi’s probeerden met stoorzenders het luisteren naar ongewenste radio onmogelijk te maken, bouwden de Britten aan een gigantisch zenderpark zodat ze niet alleen in hun eigen Verenigd Koninkrijk maar overal hun verhaal konden vertellen. En wel in bijna alle talen die ter wereld gesproken werden. De Verenigde Staten volgden dit voorbeeld.

Zo doen democratieën dat. Zij hebben geen censuur nodig. Zij vertrouwen op het gezonde verstand van hun burgers. Zij geven wél antwoord. Zij steken hun energie niet in het controleren van de inhouden op het internet maar zorgen ervoor dat Poetins pogingen om het Russische publiek af te snijden van andere informatiebronnen dan de zijne mislukken. Waar het nu om gaat is het doorbreken van het informatiemonopolie van de Kremlinkliek in Rusland zelf. Dan hebben we het druk genoeg. De Europese Commissie hoeft niet te controleren wat U en ik via de ether, de  satellietschotel en het internet binnenhalen. Anders gaan U en ik nog denken dat ze iets te verbergen heeft.

Dit besluit is een daad van grote domheid. Het is een strategische fout van formaat. Het betekent schieten in de eigen voet in plaats van in die van Poetin. Blijf van RT en Sputnik af. Zorg dat de Rússen alternatieven hebben. Wij hier rooien het zelf wel. En dan dit: zo liet Nieuwsuur zondagavond zien hoe analisten, verbonden aan een NGO de sociale media afgraasden en beelden over de oorlog met slimme technieken op echtheid controleerden. Onthoud daarbij: in elke oorlog is de waarheid het eerste slachtoffer. Daarom moet je de berichtgeving van elke partij zeer kritisch benaderen. Daarbij hebben we geen behoefte aan voorselectie door de staat.

Het informeren van de burgers  in het rijk van Poetin is trouwens niet alleen een taak van overheden maar ook van media, bloggers en hackers voor zover zij aan de goede kant staan.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.