Het groene kabinet kan er zo komen

Na meer dan 75 dagen ‘rondjes om de kerk’ is er een patstelling ontstaan die alle reden geeft de formatie over een andere boeg te gooien. Hoogste tijd om het “Pamflet van een optimist” uit 2008 van Mark Rutte eindelijk uit de kast te laten komen, waarin hij schreef dat een ‘Groen Rechtse koers’ zijn grootste ambitie was.

Alleen het overstijgend belang kan de impasse te doorbreken. Een kansrijke inspiratie daarvoor kan gevonden kunnen worden in onconventioneel en onconfessioneel denken. Het seculiere Kabinet Pierson (1897-1902) dat geheel uit liberalen bestond, stond bekend als het ‘kabinet van de sociale rechtvaardigheid’. Een liberaal kabinet dat onder meer zorgde voor diverse Kinderwetten en de voorbereiding voor het Algemeen Kiesrecht, inclusief het vrouwenkiesrecht dat dit jaar haar eeuwfeest viert. Het was geen kabinet van louter partijgenoten. Het steunde op de Oude- of Vrije Liberalen, de Partijloze Liberaal Cort van der Linden, de Liberale Unie van onder meer Pierson en Goeman Borgesius.

Wat ons betreft is dit een mooie inspiratiebron voor een nieuw kabinet. De SP heeft de VVD weliswaar uitgesloten, maar zal zeker open moeten staan voor een heroverweging, wanneer sociale rechtvaardigheid en groen beleid het uitgangspunt vormen. De wens van Alexander Pechtold om een kabinet te formeren dat van links naar rechts op steun kan rekenen, komt daarmee ook in beeld.

VVD, D66, GroenLinks, SP en Partij voor de Dieren zijn bij elkaar goed voor 85 zetels in de Tweede Kamer en 38 in de Eerste Kamer, nog afgezien van mogelijke steun van 50Plus en PvdA. Zo geformeerd, kan het groen-rechtse beleid vorm krijgen zonder dat de VVD voortdurend over de rechterschouder hoeft te kijken naar de klimaatontkenners, die niet van vluchtelingen houden, maar tegelijk wel de grootste vluchtelingenstroom uit de geschiedenis mee-veroorzaken.

De VVD stemde al in met mijn wetsvoorstel om het onverdoofd slachten te verbieden, geen liberaal voelt voor een zwaar gesubsidieerde veehouderij, die bijna 50% van het EU budget opslokt, conservatieven zoals de onlangs overleden Roger Moore verfoeien het zonder nut of noodzaak doodschieten van dieren door hobbyjagers, rechts liberalen als Arnold – I’ll be back – Schwartzenegger pleiten voor drastische beperking van de vleesconsumptie in het belang van het klimaat, en last but not least kunnen we de groenrechtse idealen waar Mark Rutte al bijna 10 jaar van droomt waarmaken. Gesteund door zowel VNO-NCW als de vakbonden en VVD prominenten als Frank de Grave en Ed Nijpels. En geheel in lijn met de uitgangspunten van het Terlouw-manifest dat werd ondertekend door de voorzitters van alle politieke jongerenorganisaties, van SGP tot SP, inclusief de JOVD.

Het formeren van zo’n kabinet hoeft geen 75 dagen te duren. Een wijs, kundig, ervaren en behendig man als de heer Tjeenk Willink zal naar onze verwachting niet kiezen voor een herhaling van zetten, omdat daarvan geen andere uitkomst te verwachten is dan van de eerdere formatiegesprekken die niet tot een akkoord hebben geleid. Op zijn persconferentie erkende hij in niet mis te verstane bewoordingen de urgente opdracht voor het toekomstig kabinet om het klimaatprobleem ambitieus aan te pakken: We staan voor een enorme opgave, zegt de nieuwe informateur. “De uitvoering van het klimaatakkoord van Parijs zullen ingrijpende gevolgen hebben voor het hele stelsel van productie, distributie en consumptie. Het niet of tijdig uitvoeren leidt echter tot natuurcatastrofes.”

Het kan anders, alle lichten staan op groen.