Het groeiende anti-abortusgeluid bedreigt verworven rechten

Recent richtte het feministisch platform De Bovengrondse een abortusbuddy-project op om mensen steun te bieden wanneer ze voor een abortus kiezen. Terwijl veel mensen in Nederland het idee hebben dat het in Nederland allemaal wel goed zit met het zelfbeschikkingsrecht, groeit het anti-abortus geluid gestaag binnen het maatschappelijke en politieke debat. Anti-abortus protesten vinden plaats voor de deur van de klinieken en personen die naar binnen gaan worden uitgescholden en lastiggevallen.

Nederland profileert zich graag als een progressief land. We waren het eerste land op de wereld waarin het homohuwelijk legaal werd, en ook op het gebied van educatie, emancipatie en justitie staat Nederland internationaal bekend als voortvarende en vernieuwende natie. In werkelijkheid overstijgt de progressieve reputatie van ons land de maatschappelijke realiteit. Dat werd in december nog pijnlijk onderstreept toen Nederland van plaats 27 naar 38 zakte op de ranglijst van gendergelijkheid van de WEF.

Veel Nederlanders beschouwen de rechten die we in Nederland op het gebied van emancipatie en zelfbeschikking verworven hebben als vanzelfsprekend. De meeste Nederlanders hebben op school in geschiedenisboeken de plaatjes gezien van de protesterende vrouwen met ‘Baas in eigen uik’ op hun lichaam gestift. Die generatie heeft ontzettend hard gestreden voor het recht op veilige abortus en anticonceptie, maar uit het toenemende anti-abortus sentiment blijkt dat hun verdiensten reeds in gevaar zijn.

Zo kwamen er vorig jaar maar liefst 11.000 mensen op ‘de Mars van het leven’ af, waaronder een opvallend groot aantal jongeren. Het protest is een aanval op het zelfbeschikkingsrecht, dat zich op sentimentalisme en traditioneel religieus gedachtegoed beroept. De anti-abortusbeweging vergeet voor het gemak dat de betaalbare toegang tot medische abortus een einde heeft gemaakt aan een tijdperk waarin bloederige breinaald-abortussen, ‘engeltjesmakers’ (en het weggeven van pasgeborenen) aan de orde van de dag waren. Daarnaast heeft de legalisering van abortus in 1984 ongekend veel bijgedragen aan de financiële en sociale onafhankelijkheid van vrouwen. De waarde van het recht op een veilige abortus is onmetelijk, en het proces zou zonder oordeel en op een integere manier moeten worden uitgevoerd.

Het abortusbuddy-project van De Bovengrondse is ontzettend belangrijk omdat dergelijke initiatieven een vuist maken tegen de sluimerende bedreiging van geëmancipeerd Nederland. Na de Arabische Lente van 2012 werden in Egypte een aantal belangrijke vrouwenrechten wettelijk teruggedraaid en ook in een aantal zuidelijke staten in de Verenigde Staten is het recht op abortus recentelijk geschrapt.

Het is gemakkelijk om te denken dat het in Nederland niet snel zo ver zal komen maar het populistisch geluid van politici, die zich openlijk uitspreken tegen het feminisme en een Amerikaans soort conservatisme omarmen dat ook in onze maatschappij doorsijpelt, bevestigt dat we ons bewuster moeten worden. Bewuster van het feit dat de positie van de rechten die onze voorgangers met veel pijn en moeite hebben moeten afdwingen, helemaal niet zo zeker is als vaak wordt gedacht.

Het groeiende anti-abortus geluid bewijst dat de mate van emancipatie in onze maatschappij geen vaststaand gegeven is. Het is daarom belangrijk dat we er ook in ogenschijnlijk progressieve Nederland voor waken dat we de bedreiging van onze rechten het hoofd blijven bieden… opdat we geen stap terug doen in de tijd.