Het droeve lot van de atoombom

Het begon allemaal zo vrolijk en voortvarend met het kernwapen. Amerikanen vonden het ding uit, wierpen twee exemplaren op Japan, waarop de Japanners pardoes hun vijandelijkheden staakten. De Tweede Wereldoorlog was ten einde, de Zevenenzeventigjarige Vrede brak aan, van 1945 tot de Russische invasie van Oekraïne in 2022.

Doordat meer landen na 1945 de allesverwoestende atoombom verwierven, ontstond een schijnbaar machtsevenwicht in de wereld. ‘Niemand voert nog oorlog, de wapens zijn te sterk’, was een veelgehoorde paradoxale juichkreet. Met de kennis van nu – ik schrijf dit in 2030 – vragen we ons af of de lange periode van stabiliteit werkelijk door wederzijdse nucleaire afschrikking veroorzaakt werd.

Tegenwoordig wijzen historici op Amerika’s economische en politieke macht als reden voor de afgebakende toestand sinds ‘45. Veel meer dan Rusland, de andere grote overwinnaar van de Tweede Wereldoorlog, zetten de VS zaken naar hun hand. Denk bijvoorbeeld aan de sterke positie van de dollar en het hoofdkantoor van de Verenigde Naties in New York.

Na de millenniumwisseling verspeelde Amerika in rap tempo zijn gezag. Honderdduizenden Irakezen vonden de dood na een illegale operatie waartoe president Bush begin 2003 besloot. Ondertussen werkte in Rusland een nieuwe sterke man aan de toekomst. Vladimir Poetin stabiliseerde de economie, om zijn land vervolgens een prominente plek op het wereldtoneel te bezorgen.

In 2022 stortte de bestaande orde definitief in, verrassend genoeg betekende dit het einde van de machtspositie van de kernbom. Terwijl zijn grondsoldaten op Oekraïense bodem vochten, dreigde Poetin om de haverklap met een nucleaire knock-out. Telkens bleken dit loze woorden, waardoor een ernstige inflatie van atoom-afschrikking optrad.

Experts op het gebied van internationale betrekkingen noemden het de Poetin-paradox: afschrikking die zelfs voor de afschrikker te afschrikwekkend was. Mentaal bleek de drempel onoverkomelijk hoog toen het erop aankwam, de mensheid voerde vervolgens een opvallend traditionele Derde Wereldoorlog.