Het coronavirus verspreidt stress onder de niet-zieken

De maatregelen die de overheid heeft genomen om de uitbraak van het coronavirus te bestrijden geven achteraf veel redenen tot een herbezinning over het nut en effect ervan in specifieke situaties. De discussies over het effect van de maatregelen in bijvoorbeeld de verzorgingstehuizen illustreren dat goed. Families van hulpbehoevende ouderen ervaren daardoor keuzestress. Veel mantelzorgers van ouderen en hun families overwegen of ze bij een tweede grootschalige uitbraak hun vader of moeder niet in hun eigen huis zullen opnemen. Ze willen zo voorkomen dat er langdurig geen of slechts sporadisch contact mogelijk zal zijn als verzorgingsinstellingen onverhoopt opnieuw gesloten zullen moeten worden op last van de overheid.

Maar ook in de zorg ervaart men keuzestress. Wat gebeurt er met de reguliere zorg als er een grootschalige uitbraak plaatsvindt? Om nog maar te zwijgen over het latente tekort aan IC-bedden voor coronapatiënten en andere spoedeisende zorg in zo’n situatie. Zorgpersoneel ervaart keuzestress. Ga ik opnieuw me vrijwillig aanmelden om hulp te bieden als dat nodig mocht zijn in de wetenschap dat niet altijd voldoende persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig waren in alle zorgsectoren? Of wil ik mijn eigen leven opnieuw in de waagschaal zetten met de wetenschap dat een groot deel van de burgers de regels ter voorkoming op besmetting gewoon aan hun laars lapt?

Ondernemers ervaren eveneens keuzestress. Hoe lang kan ik mijn bedrijf nog overeind houden als ik nu al structureel aanzienlijke omzetverliezen lijd? Heeft het aanvragen van steunmaatregelen überhaupt nog wel zin? Uitstel van belastingbetaling is voor een korte tijd wel een oplossing maar niet meer voor een langere periode. Zeker als die belasting toch ooit gewoon betaald moet worden.

Werknemers ontkomen ook niet aan keuzestress. Als ik ontslagen word en er blijkt geen werk meer te zijn in mijn sector waarin zal ik me dan gaan omscholen? Ben ik bij ontslag niet te oud om ooit nog een geschikte baan te kunnen vinden? Hoe groot is de kans voor oudere werknemers dat ze zich ooit nog passend kunnen omscholen?

Grote groepen Nederlanders lijden aan stress vanwege een uiterst onzekere situatie ten aanzien van hun inkomen. Bij ontslag of een gebrek aan omzet zal dat met zekerheid minder worden. Maar ook alle gepensioneerden moeten rekening houden met een mogelijke korting op hun pensioen.

Wetenschappers ontkomen ook niet aan keuzestress. Vanuit hun eigen disciplines weten zij vaak al snel wat er aan maatregelen niet heeft gewerkt en beter zal moeten. Maar luistert de overheid ook naar hen? Hoe kunnen ze de overheid het beste waarschuwen? Met rechtszaken of het schrijven van een brandbrief of manifest? Tot nu toe is het RIVM en het Outbreak Management Team door de overheid als enig gezaghebbend orgaan gelabeld. Ondanks evident based bewijzen over de mogelijke onjuistheid van sommige door hen gegeven adviezen.

De coronacrisis is er nog steeds. Toch wekt de overheid de indruk dat in de zomerperiode er niet zoveel zal kunnen gebeuren en rust nemen een goed medicijn is tegen een met zekerheid in alle opzichten heftig komend jaar. Echter schijn bedriegt.

Rust nemen is uit den boze zolang een crisis niet definitief is bestreden. De eerste uitkomsten van een spoedevaluatie over wat er mis is gegaan met de genomen coronamaatregelen hadden namelijk al voor het zomerreces bekend kunnen zijn.