Het coronavirus legt de burnout van de samenleving bloot

Iedereen kent ze ondertussen wel. De foto’s van uitgestorven pleinen en straten in steden die op datzelfde tijdstip vaak overbevolkt zijn. Overvol met mensen, overvol met voertuigen, of overvol met voertuigen overvol met mensen. De NS had op maandagochtend de rustigste ochtendspits ooit. Nog nooit eerder zagen zij een daling van 85 procent in het openbaar vervoer. Tevens waren de snelwegen zowaar filevrij. Wanneer de machine tot stilstand komt, hoor je eigenlijk pas écht goed hoeveel kabaal deze aan het maken was.

We waren er eigenlijk al min of meer aan gewend geraakt. Het leven zoals het is, en stukje bij beetje sluipt de burnout van de samenleving binnen. Dat doen burnouts namelijk, je merkt het pas als het veel te laat is. Die machine kwam dus tot stilstand, maar de productie moest doorgaan. Massaal gaven mensen gehoor (of waren hiertoe genoodzaakt) aan de oproep om thuis te werken waar mogelijk. Waar mogelijk dus. Er blijkt dus heel veel mogelijk op dat gebied, tientallen foto’s kwamen er voorbij met thuiswerkende mensen. Of thuiswerkende studenten.

Hier liggen mogelijkheden om niet alleen het coronavirus, maar ook gelijk een burnout het hoofd te bieden. Is dit het moment dat bedrijven gaan inzien dat niet alle werknemers 40 uur aanwezig hoeven te zijn op de vloer? Laten we eens inzoomen op een aantal van de belangrijkste voordelen die dat voor bedrijf en omgeving met zich meebrengt.

Minder reistijd Minder reistijd is fijn voor werknemers, het scheelt ze vaak tijd waarin ze anders niet werden betaald en dus blijven er uren over voor andere dingen. Minder reistijd betekent ook minder fileleed. Minder fileleed – en minder verkeer in het algemeen – betekent minder uitstoot en minder rijbanen. Kunnen we straks al die fancy recyclebare verkeersborden weer omsmelten naar 130. Minder reistijd betekent ook minder stress. De helft minder rennen voor de trein en mocht je toch onverhoopt moeten rennen voor de trein, dan kun je daarna tenminste lekker zitten, want: ruimte. Minder reistijd betekent natuurlijk ook minder reiskostenvergoeding, minder kilometers, minder leasebakken en minder bijtelling, meer winst.

Minder benodigde ruimte Dat grotere kantoorpand is helemaal niet nodig als werknemers thuiswerken. Grotere kantoorpanden zijn duur en moeten dikwijls nieuw worden gebouwd. Dat levert op z’n beurt weer een hoop stikstof op. Willen we niet. Hoeft ook niet. Daarnaast kunnen we op die plek ook een flexe wolkenkrabber neerzetten waarmee we dan weer een beetje meer afscheid nemen van het woningtekort.

Minder geforceerde contacten Johan en Betsie zullen het over het algemeen best goed met elkaar kunnen vinden. Maar ik denk dat Johan na een uurtje of tien wel genoeg heeft van de kinderverhalen van Betsie. Liever werkt Johan snel z’n administratie en email weg, en praat ie in z’n vrije tijd lekker met z’n beste maat Wilco over voetbal.

Natuurlijk geldt dit niet voor iedere functie, en natuurlijk zal er vergaderd moeten worden. Maar stel nou eens dat er toegewerkt kan worden naar een 60/40-verhouding. Drie dagen op kantoor, twee dagen thuis. Waar mogelijk zelfs meer. Bedrijven worden door de coronacrisis nu verplicht om efficiënt na te gaan denken over de indeling van hun arbeidskrachten, want, zoals 7,6 miljoen Nederlanders gisteren hoorden van premier Rutte: “De realiteit is dat het coronavirus onder ons is en voorlopig ook onder ons zal blijven.”

Thuislessen Tevens kunnen zouden we dat efficiënt werken ook kunnen doortrekken in het onderwijs. Hoorcolleges en lessen kunnen via video worden worden opgenomen, waardoor er in de klas meer ruimte is voor persoonlijke behandeling van leerlingen. Er lijkt me dat hier mogelijkheden zitten voor het lerarentekort (lessen die normaal some wel vier of vijf keer worden gegeven kunnen in één keer).

Onze samenleving is uitgekleed en ligt momenteel bloot op tafel voor onderzoek. Het coronavirus gebiedt ons te zoeken naar creatieve, efficiënte en nieuwe manieren voor alles. Dit is geen probleem maar een oplossing. Ik reken op u.