Het complot van D66

Vanochtend stonden de kranten vol gespeelde verontwaardiging van fractieleiders, waarvan de meesten met boter op hun hoofd. Wat zijn ze allemaal blij dat Rutte in het stof moet bijten. De arrogantie van die glibberige praatjesmaker eindelijk blootgelegd. En hoe meer we heibel maken over dat éne zinnetje, hoe minder de aandacht voor alles wat er nog meer in de honderden pagina’s notities, notulen en to do-lijstjes staat. Weinig aandacht voor de andere onthullingen in het achterkamertjesgedoe. En dan gaat het nog maar over de eerste paar dagen. Jammer dat Ollongren of een andere formateur niet wat later in de formatie haar of zijn ‘vergissing’ heeft begaan.

Ik ben de laatste tijd (dankzij Trump-aanhangers en corona-ontkenners) niet meer zo’n complotdenker. Vroeger wel, als het ging om een prins die steekpenningen in zijn zak stak, wat niemand wilde geloven. Of zeven oliemaatschappijen die een oliecrisis bedachten om de olieprijs op te drijven, wat een onmogelijkheid leek. Toch heeft deze ‘functie elders’ affaire alles van een complot in zich.

Rutte, moe van de verkiezingen en crisis brabbelt een beetje met twee goede bekenden in een verkennend gesprek. Hij wordt door Ollongren uitgelokt om wat over een lastig Kamerlid te zeggen. Rutte suggereert dat Omtzigt misschien minister zou kunnen worden. Vooralsnog een reuze slecht idee als je geen stront aan de knikker wilt hebben in je toekomstige kabinet, lijkt mij.

Ik zie al voor me hoe Omtzigt zijn eigenwijze, progressieve ideeën omzet in wetsvoorstellen als minister van Sociale Zaken. Gratis kinderopvang. Basisinkomen. Afschaffen van de regelzucht bij ministeries en gemeentelijke diensten. Of als minister van Volksgezondheid. Dan hebben we binnen de kortste keren genoeg vaccins om niet alleen Nederland maar ook een paar kernlanden uit de ontwikkelingssamenwerking te vaccineren. Dan staan de Jonge en Rutte definitief verschrikkelijk voor paal. Uiteraard zakt Rutte die dit soort sociale initiatieven liever niet ziet, dan langzaam weg in de polls. Minister Omtzigt. Wat een rare suggestie. Nee, die zou ik ook meteen zijn vergeten als ik Rutte was. “Heb ik dat gezegd? Ik geloof er niets van.”

Maar nu degene die dat – eerst in de conceptnotulen en toen definitief uitgetikt – heeft vertaald in de inmiddels berucht geworden vier woorden “Positie Omtzigt, functie elders”. Als je in mijn complot gelooft is dat een D66-ambtenaar geweest. Die heeft bovendien Ollongren in haar jas geholpen en de papieren goed zichtbaar onder haar arm geduwd en na zijn handen te hebben gewassen (in onschuld en vanwege de corona) vervolgens naar Sigrid Kaag geappt: “Haha positie Rutte, functie ruk”. Want deze hele affaire heeft natuurlijk met name de positie van Kaag enorm versterkt. Er werd al gesproken over haar als minister-president, (heb ik via via vernomen, nee ik kan mijn bron niet prijsgeven).

Blijft natuurlijk de vraag waarom Rutte zich niet heeft verweerd met feit dat hij verkeerd is geciteerd? Waarom hij niet heeft uitgebuit dat hij Omtzigt juist een kans wil geven om zijn ideeën te verwezenlijken als minister? En waarom gaan we voorbij aan alle andere pijnlijke opmerkingen van fractieleiders – van bijvoorbeeld Klaver – die zijn belangrijkste principes wil inruilen voor een ‘functie elders’ (in het kabinet natuurlijk). Laat hem maar Landbouw doen, kunnen we echt lachen wat er van zijn partijprogramma overblijft.

We dachten dat we erop vooruit waren gegaan sinds Koning Wil Alex geen rol meer speelt in de formatie. Het theatrale koningsdrama zijn we er niet door kwijtgeraakt. Nederland schiet er inderdaad geen ‘ruk’ mee op behalve dan als het gaat over de verhoging van de politieke amusementswaarde.

Een minuut voor twaalf: tijd voor een zakenkabinet.