Het Binnenhof gaat dicht, maar verder blijft alles bij het oude

De Tweede Kamer vergadert donderdag voorlopig voor het laatst op de huidige locatie, want het Binnenhof moet een grootscheepse verbouwing ondergaan. Het gebouwencomplex, dat deels nog uit de Middeleeuwen stamt, verkeert in een zo slechte staat van onderhoud dat renovatie onontkoombaar is. De Kamer huist de komende jaren (ná het zomerreces vanzelfsprekend) in het pand waar tot niet zo lang geleden het ministerie van Buitenlandse Zaken was gevestigd. Ook de senaat, het departement van Algemene Zaken en de Raad van State wijken uit naar een ander Haags adres. Het is de bedoeling dat de opknapbeurt 5,5 jaar gaat duren, maar het zou mij verbazen als die termijn wordt gehaald. Verbouwingen duren bijna altijd langer dan gepland. Soms véél langer. Ook de kosten van de operatie, volgens de raming ruim een half miljard euro, zullen wel flink overschreden worden. Maar goed, als het om de democratie gaat mag je niet op een cent kijken.

Je kunt je afvragen of er door de tijdelijke verhuizing nog meer verandert. Ik denk (vrees) dat dat nauwelijks het geval zal zijn. Kamerdebatten bestaan ongetwijfeld ook straks weer uit gemillimeter over punten en komma’s, afgewisseld met schreeuw- en scheldpartijen tussen coalitie en oppositie, en ze zullen eindeloos duren. Met bijna twintig fracties is dat laatste onvermijdelijk. Weliswaar zal tijdens de renovatie minimaal één Kamerverkiezing plaatsvinden (twee of drie lijkt mij lang niet onwaarschijnlijk), maar er bestaat geen enkele garantie dat er dan minder partijen worden verkozen. In ieder geval zullen het er niet véél minder zijn.

Waar voorlopig ook geen verandering in komt is de naam van de premier. Die zal ook aanstaande jaren, wellicht zelfs tot na de verbouwing, Mark Rutte luiden. Zijn vierde kabinet laat vermoedelijk nog een hele tijd op zich wachten, maar dat het er komt staat wel vast. Een paar maanden geleden was regeren met de onbetrouwbaar geachte Rutte voor veel partijen nog vrijwel taboe. ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers noemde begin april samenwerking van zijn partij met deze leugenaar ‘uitgesloten’. Maar ook PvdA en GroenLinks en zelfs het CDA deden na ‘Omtzigtgate’ heel moeilijk als de naam Rutte viel. Inmiddels lijkt echter alles vergeven en vergeten. Alle bovenstaande partijen vechten om een plaatsje in het nieuwe kabinet. Wie de strijd wint is op dit moment onduidelijk, maar dat Rutte de minister-president zal zijn staat buiten kijf. De komende weken gaat hij samen met D66-leider Sigrid Kaag een opzetje voor het nieuwe regeerakkoord schrijven. (Dat wil zeggen: hun assistenten Sophie Hermans, Mark Harbers, Rob Jetten en Steven van Weyenberg zullen het grootste deel van het werk wel op zich nemen). De andere partijen mogen vervolgens zeggen of ze instemmen met de tekst. Wie te veel op- en aanmerkingen heeft valt af, dus ik verwacht terughoudende reacties.

Met andere woorden: hoe Rutte IV er precies gaat uitzien is  nog een open vraag. Wanneer het aantreedt uiteraard ook, maar het zou mij zeer verbazen als dat vóór Prinsjesdag is. Hoogstwaarschijnlijk ruim daarna. De formatie zal wel een lengterecord vestigen. Dat staat nu nog op naam van de vorige, die 225 dagen in beslag nam.

Welk beleid Rutte IV gaat voeren is deels afhankelijk van welke partijen er meedoen, maar ik voorzie geen revolutionaire koerswijziging. Misschien dat in de inleiding van het regeerakkoord straks die indruk wordt gewekt, maar de geschiedenis leert dat je inleidingen van regeerakkoorden met een korreltje zout moet nemen. Het Binnenhof gaat langdurig op slot, kabinet en parlement opereren vooralsnog op een andere plek, maar verder zal er heel veel bij het oude blijven.