Het bewust collectief ontzien

Wat hebben wij, gewone stervelingen, het toch makkelijk. Camera’s volgen ons niet, onze uitspraken worden niet op een weegschaal gelegd en als je een keer een uitglijder maakt, staat de wereldpers niet voor de deur om het vuur aan je schenen te leggen. Je wordt niet door een grote groep mensen afgerekend op je prestaties en er verschijnen geen artikelen – zoals deze – om je verdiensten nog even kritisch te bekijken.

De NBA is, net als elke andere populaire sport, een nest van grote ego’s. Veel spelers willen zogenaamde ‘franchise’ spelers zijn; een basketballer die de kern vormt van het hele team. Het gezicht van de club, een levende legende. Doorschieten is dan makkelijk, kijk maar eens naar het dubieuze gedrag van Wilt Chamberlain of Kevin Garnett. Zonder twijfel was Kobe Bryant de franchise-speler van zijn generatie. En meer dan dat: hij was de manifestatie van een Amerikaans topatleet. Dat er weinig plek is voor twee ego’s in 1 team, bewees de clash met Shaquille O’Neal. Bryant won de strijd, bleef zodoende bij de Lakers en werd een record brekende speler. Hij pochte dat niemand hem zou kunnen verslaan in een 1-op-1, op zijn held Michael Jordan na dan.

In 2003 zou hij een duchtige knauw krijgen, er zaten namelijk consequenties aan het zijn van een icoon. Een ontmoeting met een medewerkster van een resort waar hij verbleef, klaagde hem aan voor verkrachting. Wat volgde was een juridische procedure waarin Bryant alle zittingen bijwoonde en vaak minuten voor de ‘tip-off’ van een wedstrijd op het veld verscheen. Tijdens de zittingen beriep zijn advocate zich op een soort alles-of-niets strategie, waarbij ze op nietsontziende wijze te werk ging. Bryant ontkende eerst alle aantijgingen, daarna stelde hij zijn verklaring bij door te stellen dat de vrijpartij consensueel was – met instemming van beide partijen.

Bryant was ontrouw geweest en had zich opgedrongen aan een ander. Een schikking in de zaak volgde. Ieder hoopte dat de storm ging liggen. Na deze episode noemde Bryant zichzelf ‘Black Mamba’. Hoewel niemand deze bijnaam met overtuiging gebruikte – hij had hem immers zelf bedacht, bracht het Bryant ruimte om zichzelf opnieuw te profileren. Vanaf nu moedigde hij de WNBA aan en deed wat van hem verwacht werd: een wereldster die verantwoordelijkheid neemt, zijn voorbeeldrol inneemt en moreel juist handelt. Vorig jaar sleepte hij zelfs een Oscar binnen.

Vorige week verongelukte dit icoon van basketbal. Het is een groots verlies voor sportliefhebbers. Op The Washington Post dook een 5 jaar oud artikel op over rechtszaak tegen Bryant uit 2003. De media waren woest, mensen witheet van woede. Hoe kon dit artikel nú aandacht krijgen? Het ging hier immers om een sporter van wereldformaat. Bovendien was de beste man nog niet begraven of de schandalen weelden tierig. De journaliste werd geschorst. Dat was tekenend. Voor velen bestaat de vraag niet hoe we Bryant moeten herdenken. Het lijkt voor de hand te liggen dat hij een sporticoon was die de wereld op haar grondvesten deed trillen. Zijn misstap lijken we voor lief te nemen. Gezien de immense druk waar wereldsterren onder moeten leven, is dit niet onlogisch.

‘Verander je mening eens ten opzichte van iets of iemand’ hoorde ik onlangs in een film. Het zette me aan het denken. Eerst was mijn interpretatie: probeer bij iemand die je niet hoog hebt zitten toch positieve punten te zien. Daarna realiseerde ik me dat dit ook geldt voor helden: wees niet blind voor de tragische dwalingen van een ster. Ontneem de door ons gemaakte helden hun menselijkheid niet.