Het belastingplan van Wiebes is een aanslag op de democratie

Staatssecretaris Eric Wiebes is een fixer. Een acrobaat die het onmogelijke binnen bereik brengt. Als er iemand in staat is de bijna onoverbrugbare kloof tussen coalitie en oppositie te dichten zou hij het kunnen zijn. Maar met het belastingplan lijkt hij zijn hand te overspelen. Tenzij er sprake is van politieke schijnbewegingen. Het is zoals Esther Ouwehand in de Tweede Kamer zei: de coalitie is Sinterklaas en de oppositie de Zwarte Piet. In dat geval zouden de onderhandelingen alleen bedoeld kunnen zijn om tijd te rekken.

De poging van Wiebes om het belastingplan voor te koken in de Eerste Kamer via de fractievoorzitters in de Tweede Kamer, is tot mislukken gedoemd.

In het recente verleden werden debatten over studiefinanciering en vrije artsenkeuze zozeer voorgekookt dat de Eerste Kamer nauwelijks nog toekwam aan het toetsen van wetten op rechtmatigheid, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid, maar stemde volgens de lijnen die in de achterkamer van de Tweede Kamer waren uitgezet.

Matchfixing waarbij de uitslag van de wedstrijd al van tevoren vaststaat is strafbaar in het voetbal, maar lijkt in de politiek een geaccepteerde gewoonte te worden. ‘Politieke matchfixing’ zorgt ervoor dat debatten in de Eerste Kamer alleen nog om des keizers baard gevoerd worden, omdat de uitkomst ervan tevoren is vastgesteld.

Marijke Linthorst schreef in april dat de minderheidspositie van het kabinet in de Eerste Kamer tot gevolg heeft dat kandidaat-Eerste Kamerleden het regeerakkoord moeten onderschrijven. Hoe krampachtig de PvdA haar senatoren nu ook in bedwang probeert te houden, een meerderheid voor het belastingplan zit er vooralsnog niet in.

Dus knipt het kabinet het plan in 3 delen. Eerst de meevaller van 5 miljard, die door PvdA en VVD zonder hulp van derden uitgestrooid gaat worden onder de bevolking, en waarvan verwacht wordt dat de Eerste Kamer dat niet zal blokkeren.

Vervolgens de BTW herziening, waarvoor wel steun van andere partijen nodig zal zijn, maar waarvan allerminst vaststaat dat de in de Tweede Kamer gezochte steun er komt, laat staan dat de fracties in de nieuwe Eerste Kamer zich daar blindelings aan zullen conformeren. Het sluiten van deals in achterkamers, waarop het kabinet zich nu lijkt te willen richten, zou bij een goed functionerende Eerste Kamer allerminst vanzelfsprekend moeten zijn.

Tenslotte de mogelijkheid voor gemeenten om eigen belastingen te heffen, waarvan ook niet wordt aangenomen dat daarvoor een gemakkelijke meerderheid gevonden zal kunnen worden in de Eerste Kamer.

Dat roept vragen op over de inspanningen van het kabinet om oppositiepartijen in de Tweede Kamer uit te nodigen voor geheime besprekingen. Ziet het kabinet alsnog mogelijkheden de Eerste Kamer buiten spel te zetten via afspraken in de Tweede Kamer? Is het kabinet naïef ten opzichte van de gewijzigde stemverhouding in de Eerste Kamer? Of voert het kabinet een toneelstuk op? Om tijd te winnen. Op weg naar de verkiezingen, die waarschijnlijk voor 2017 plaats zullen vinden wanneer het kabinet de Eerste Kamer zo opzichtig negeert.

Cc-foto: EU Council Zone