Een handelsoorlog met de VS kent alleen maar verliezers

De dreigende woorden over het invoeren van importheffingen door zowel de Amerikaanse president Trump als de voorzitter van de Europese Commissie Juncker vormen een rookgordijn voor de echte problemen die gepaard gaan met vrijhandel. In de afgelopen decennia is er teveel ruimte geboden aan vrijhandels-adepten. Het antwoord daarop moet niet protectionisme zijn, maar het beter reguleren van de wereldhandel, zodat de sociale waarden niet in het geding komen. Trump is daarbij de charlatan, maar laat Juncker dan vooral de koene ridder zijn die wil samenwerken om de vrijhandel socialer te maken.

Shock and awe De Amerikaanse president Donald Trump heeft zijn eigen interpretatie van de shock and awe-methode. Allereerst concludeert hij, via Twitter, dat de Amerikanen onrecht wordt aangedaan. Vervolgens moet dit leed ongedaan gemaakt worden met een extreme maatregel die de tegenstander in verbijstering achterlaat. Zo gaat het ook met handel.

Volgens Trump sluiten Amerikaanse staal- en aluminiumfabrieken hun deuren, verliezen Amerikaanse arbeiders hun banen en wordt de Amerikaanse markt overspoeld met producten die het land eerst zelf produceerde. De oplossing in het kader van de America First-politiek: importheffingen om de Amerikaanse staal- en aluminiumarbeider te beschermen.

Protectionisme De positieve effecten van deze protectionistische maatregelen op de werkgelegenheid in de VS zijn te verwaarlozen. Buitenlandse bedrijven die geconfronteerd worden met de heffingen zijn mogelijk eerder geneigd hun activiteiten te verplaatsen naar de VS. Echter, de president vertelt er niet bij dat veel Amerikaanse bedrijven afhankelijk zijn van de import van buitenlands staal en aluminium. De simpele economische les leert ons dat deze producten duurder worden. Duurdere producten leiden vervolgens tot minder afzet en daarmee tot een verlies aan Amerikaanse werkgelegenheid. Bovendien zwakt de president zijn eigen maatregel af door een uitzonderingspositie te creëren voor de grootste staalexporteurs Canada en Mexico. China, de grootste staalexporteur in de wereld, wordt nauwelijks geraakt door de heffingen. Het maakt Trump tot de charlatan voor Amerikanen die hoop hadden op meer werkgelegenheid in de Verenigde Staten.

Daarentegen neemt de Amerikaanse president een enorm risico op het creëren van een mondiale handelsoorlog. De Europese Unie reageerde bij monde van Jean-Claude Juncker fel door importheffingen aan te kondigen op onder meer producten die symbool staan voor de Amerikaanse natie, zoals Harley Davidson motoren en Levi’s jeans. Dit lokte weer een tegenreactie van Trump uit. Hij kondigde aan dat Europese auto’s voorzien worden van een heffing. De aandacht ligt nu bij het uitbreken van een handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie, waardoor de negatieve consequenties die gepaard gaan met vrijhandel uit het oog worden verloren. Daarom zou Juncker de koene ridder moeten zijn die kalm reageert, een dreigende handelsoorlog met diplomatie afwendt en oog heeft voor de mondiale problemen die ontstaan door vrijhandel.

Standaarden De opbrengsten van de wereldhandel worden namelijk nog steeds niet gelijk verdeeld. Grote multinationals kunnen veel meer winst maken door de productie naar lagelonenlanden te verplaatsten. Arbeidsvoorwaarden en sociale voorzieningen staan overal ter wereld onder druk. In deze tijden is het belangrijk dat Europa het voortouw neemt en ervoor zorgt dat wij onze eigen opgelegde standaarden naleven.

Van een charlatan als Trump hoeven wij dit niet te verwachten. Laat Juncker daarom de kalmte bewaren en hier het voortouw in nemen.