Haat aanwakkeren is geen korfbal

Gisteravond schrok ik van een uitgebreid citaat dat ik op Twitter las, via een screenshot dat iemand deelde. Op een halve pagina is ene Wouter, adviseur ruimtelijke ordening die daarnaast als internet trol actief is, aan het woord. In het citaat staan uitspraken als:

Ik vroeg in een tweet: ‘In welk medium staat dit antisemitische en racistische interview?’ toen ik begreep dat het in Linda Magazine stond vroeg ik: ‘Dit walgelijke ‘interview’ staat kennelijk in Linda, waarom?!’

Mijn afschuw sloeg op de woorden en activiteiten van de hierboven genoemde Wouter. Daarom had ik van een quote of monoloog en niet van een ‘interview’ moeten spreken. Het was niet mijn bedoeling de verantwoordelijken voor het afnemen van de interviews en het selecteren van de teksten en het full-quote-interview (en ook die van 3 andere anoniem aan het woord gelaten internet trollen) persoonlijk aan te spreken.

Verdere reacties via Twitter varieerden van insinuaties dat ik journalisten zou willen censureren, tot dat ik fan van Goebbels zou zijn, een D66-muts, landverraderij of zeikwijf. Soms door anonieme twitteraars, soms door bekende journalisten. Als politicus wil ik nooit journalisten beperken, of de vrijheid van meningsuiting inperken. Zowel in mijn werk als daarbuiten, zet ik me juist in voor die vrijheden.

Ik heb vandaag de Linda gelezen, om de context zelf te zien. Dat had ik voor de volledigheid natuurlijk moeten doen voor ik een reactie op een full-quote van Wouter tweette. Ik beperk me hier tot het item over internet trollen (p. 133-137). Er worden vier online trollen anoniem aan het woord gelaten; twee van hen uiten haat tegen minderheden. Naast Wouter wordt Dimitri geciteerd met:

Tussen de citaten staan geen wedervragen, geen weerwoord of bijvoorbeeld juridische context. Dat is natuurlijk de vrijheid van de journalist, de redactie en van het medium. De enige verdere tekst naast de 4 monologen/citaten door trollen is deze inleiding:

Ook ik haal vaak mijn schouders op als haat of jenners zich tegen mijzelf richten. Maar we kunnen als samenleving niet tot in het oneindige onze schouders ophalen: er is een link tussen online en offline gedrag.

Vrijdagavond werd in de VS een synagoge aangevallen. De dader liet online een manifesto achter op 8chan/pol/board: een online platform waar ook de dader van de Nieuw-Zeelandse aanslag op een moskee radicaliseerde. Het gebruik van humor op dit soort platforms is een inmiddels bekende methode om radicale boodschappen minder direct bedreigend te laten lijken.

In het rapport ‘ Media Manipulation and Disinformation Online ‘ schrijven de auteurs: ‘They (trolls) have often claimed to be apolitical and explained their use of shocking (often racist or sexist) imagery as merely a convenient tool to offend others’.

Deze post van Bellingcat beschrijft onder andere: ‘ The Poway Synagogue shooter’s manifesto was peppered with dumb jokes, but also included lengthy, detailed, deadly serious anti-Semitic raving.’ en ‘Some of it (literal Nazi propaganda) has been updated for the internet age, and dressed in the garb of modern ironic fascism.’

Domme grappen zijn niet altijd onschuldig, en sommige internet trollen hebben een hele duidelijke agenda. Het optrommelen van haat en het aanwakkeren van geweld mag rekenen op tegenspraak. We moeten ervoor waken dat racisme en antisemitisme worden gebagatelliseerd door te doen alsof het grappig is.