De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Haagse onwil oorzaak Afghaans drama
•
110 keer bekeken
• 
© DEN HAAG - Sigrid Kaag treedt terug als demissionair minister van Buitenlandse Zaken en geeft demissionair premier Mark Rutte een boks, achter hen demissionair minister Ank Bijleveld (Defensi
Terwijl de Taliban naar Kaboel marcheerde en de Afghaanse hoofdstad vervolgens onder de voet liep, deed de Nederlandse overheid er alles aan de evacuatiepogingen en hulpvragen vanuit de Nederlandse ambassade te frustreren. Dat blijkt uit 800 pagina’s aan vrijgegeven stukken die deel uitmaken van correspondentie tussen de betrokken ministeries en de ambassade. Zo bleef de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) tot het laatste moment de komst van Afghanen naar Nederland tegenwerken en vroeg de ambassadeur meermaals om militaire steun, maar kreeg die niet.
Uit een reconstructie door Nu.nl blijkt dat in de laatste dagen voor de uiteindelijke val van Kaboel ‘de frustratie onder Nederlandse diplomaten tot een hoogtepunt gestegen’ is als gevolg van de werkwijze van de IND. Uit de documenten blijkt dat bij de dienst elk gevoel van urgentie ontbrak. Terwijl de Taliban al met een been binnen de stad staan, neemt de IND zijn tijd met het beoordelen van dossiers van ambassademedewerkers en hun familieleden en blijft vervolgvragen stellen. De ambassade levert alle gevraagde informatie aan, maar steeds opnieuw blijkt het niet genoeg voor de IND. Het werkelijke probleem ligt echter niet bij de immigratiedienst zelf, maar hogerop.
Nu.nl schrijft:
"Opvallend is dat een dag later – een dag voor de val van Kaboel – een diplomaat noteert dat de IND “op werkniveau” uitstekend samenwerkt. “Daar ligt geen enkel knelpunt.” Met andere woorden: de ambtenaren kunnen het onderling goed met elkaar vinden, het probleem ligt op politiek niveau. Maar het geduld is in Kaboel wel op. In een ander bericht schrijft een diplomaat dat de IND weliswaar van goede wil is, maar noemt het een “onaanvaardbaar groot risico” dat er aanvullende informatie van lokaal personeel wordt geëist voordat de reispapieren in orde kunnen worden gemaakt. Daarvoor moeten interviews worden afgenomen en dat kan pas op 16 of 17 augustus. Maar op die dag zijn de Taliban in de stad en proberen duizenden mensen in paniek via het vliegveld te vluchten."
Een ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken belooft ambassadeur Caecilia Wijgers nog wel zich maximaal te zullen inspannen voor de evacuatie, maar moet er rekening worden gehouden met ‘een complex krachtenveld in de coalitie’. Dat krachtenveld bestaat uit coalitiepartijen ChristenUnie en D66 die milder tegenover een ruimhartig evacuatiebeleid staan dan partners VVD en CDA die de grens potdicht willen houden.
Dezelfde weigerachtige houding is ook terug te zien bij het ter plaatse beschermen van het ambassadepersoneel, zo blijkt ook uit de vrijgegeven stukken. Daartussen zit ook een bericht van een diplomaat in Kaboel die het ministerie van Buitenlandse Zaken er op 5 september nog eens herinnert aan een urgent verzoek om militaire steun. Later die week zal het kabinet een ‘feitenrelaas Afghanistan’ naar de Kamer sturen, maar daarin is de gevraagde “force protection” weggelaten. De diplomaat schrijft dat het op dat moment al niet meer mogelijk is de taken van de ambassade uit te voeren.
De Volkskrant schrijft:
"De gevraagde militaire steun kwam uiteindelijk pas op woensdag 18 augustus aan, een paar dagen nadat de Taliban Kabul al hadden ingenomen. Dat was al te laat voor het eerste ambassadeteam ter plaatse. De plaatsvervangend ambassadeur had Kabul al op maandag 16 augustus verlaten ‘in het belang van de veiligheid van het gehele team’, aldus het feitenrelaas. ‘De lokale vertegenwoordiging van de VS had het Nederlandse team te kennen gegeven dat het de veiligheid van het team niet langer kon garanderen.’ "
Waarom het verzoek om militaire steun niet werd ingewilligd en ook niet aan de Kamer werd meegedeeld, is niet bekend. Die informatie ontbreekt in de 800 pagina’s aan documenten. Volgens de diplomaat blijkt uit de gang van zaken dat ‘Den Haag geen zicht had op de risico’s die het ambassadepersoneel in Kabul liep, terwijl er frequente rapportages waren’.
Andere landen waren wel in een vroeg stadium bereid extra militaire steun te verlenen, wat er uiteindelijk toe leidde dat deze landen succesvoller waren in hun evacuatieoperatie dan Nederland. De Volkskrant herinnert eraan dat op 14 augustus Duitsland zeshonderd militairen naar Kaboel stuurde. In Nederland gebeurde die dag niets omdat de inmiddels afgetreden minister van Defensie Ank Bijleveld in de bioscoop naar De Slag om de Schelde keek. Waar behalve de Duitsers ook de Britten en Fransen extra troepen in Afghanistan hadden om vanaf het vliegveld door te werken, werd het Nederlandse ambassadeteam ‘slechts bijgestaan door enkele persoonsbeveiligers van de Koninklijke Marechaussee’.
Woensdag debatteert de Kamer de gehele dag over het Afghaanse evacuatiefiasco.