Grootste vervuilers zijn meer stikstof gaan uitstoten, vergunningen ontbreken of zijn omstreden

De stikstofuitstoot moet omlaag, maar tientallen bedrijven stoten de laatste jaren juist méér uit en niet minder. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer (KRO-NCRV). Bij de drie snelste stijgers is zelfs sprake van ‘een discutabele situatie’, bijvoorbeeld door het compleet ontbreken van de vereiste vergunningen.

De grootste stijger was in de periode 2018-1019 de energiecentrale Rijnmond Energie. In 2018 stootte het bedrijf 442 ton stikstofoxiden uit, in 2019 was dat 811 ton. Pointer schrijft:

En het discutabele hier is: het bedrijf heeft geen vergunning in het kader van de Wet Natuurbescherming, wat wel verplicht is.Dat blijkt bij navraag bij de Omgevingsdienst Haaglanden die hierover gaat. “We hebben met drie man gezocht, maar we konden niks vinden,” zegt een woordvoerder tegen Pointer. Dit betekent dat nooit in kaart is gebracht wat de impact is van dit bedrijf op de natuur. De centrale is geen kleintje. Hij staat in de top-100 van stikstofoxiden (NOx), een stikstof-verbinding die de natuur verstoort en schadelijk is voor de menselijke gezondheid. De emissies nemen al sinds 2015 toe.

De tweede grote stijger is het meest vervuilende bedrijf van heel Nederland: Tata Steel in IJmuiden. In 2018 stootte Tata 5.732 ton stikstofoxiden uit, dat werd in 2019 verhoogd met nog eens 303 ton. Er loopt een strafrechtelijk onderzoek naar Tata Steel voor het overschrijden van normen voor stoffen die de gezondheid van mensen bedreigen. Toch had het bedrijf ondanks de stijging in 2019 nog ruimte voor 2 miljoen kilo extra uitstoot. Oftewel: ruimte voor nog een derde groei. 

De meest in het oog springende vervuiler is misschien wel de Magnumcentrale in het noordoosten van Groningen. Het bedrijf heeft een vergunning voor 804 ton stikstofoxiden, maar, zo meldt Pointer: ‘Als ze die grens overschrijden, kraait er geen haan naar, want inmiddels geldt Eemshaven als een vergunningsvrije zone voor stikstof. Er zijn geen limieten meer aan de uitstoot van stikstof, omdat er binnen 25 kilometer van het industriegebied geen beschermde Natura 2000-gebieden liggen.’

De Magnumcentrale, heeft in 2019 en 2020 ruim twee keer zoveel ammoniak uitgestoten en bijna twee keer zoveel stikstofoxiden als in 2018. Volgens beheerder Vattenfall is dat omdat de vraag naar elektriciteit is toegenomen.

Dat er vergunningsvrije zones bestaan waardoor de Magnumcentrale onbeperkt mag uitstoten, is een direct gevolg van een beslissing uit 2021, toen het kabinet besloot ‘dat voorbij de 25 kilometer niet meer goed vast te stellen valt van welke bron de stikstof-neerslag in een gebied komt.’ De nieuwe minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal (VVD) heeft inmiddels laten weten opnieuw naar de omstreden vergunningsvrije zones te gaan kijken. ‘De tijd van geitenpaadjes is voorbij,’ aldus de minister tegen Pointer. ‘Rond de zomer’ wil Van Der Wal de Kamer informeren over wat er met de zones gaat gebeuren.