De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
GroenLinks: 10.000 euro startgeld voor iedere 18-jarige
•
879 keer bekeken
• 
© DEN HAAG - Jesse Klaver (GroenLinks) voorafgaand aan de eerste dag van de Algemene Politieke Beschouwingen, het debat na de troonrede op Prinsjesdag. Bij het debat over de hoofdlijnen van de
GroenLinks wil dat iedere 18-jarige 10.000 euro ontvangt om een start met het eigen leven te maken. Het voorstel, dat is opgenomen in het nieuwe verkiezingsprogramma, is gebaseerd op de ideeën van de befaamde econoom Thomas Piketty en een middel om de toenemende ongelijkheid tegen te gaan. Het geld is bedoeld om in te zetten voor het volgen van onderwijs of om bijvoorbeeld een eigen bedrijfje te starten. De gift wordt bekostigd door extra belasting te heffen onder de meest vermogenden. GroenLinks spreekt van een ‘solidariteitsbijdrage’. Het plan kost volgens de partij 2,2 miljard euro.
Kamerlid Lisa Westerveld schrijft op de partijsite :
"De ongelijkheid in ons land is groot en stijgt almaar door. Terwijl een kleine 600.000 Nederlanders in armoede leven, zijn er inmiddels meer dan 200.000 miljonairs in ons land. Ongelijkheid zie je ook terug in de kansen die jongeren hebben. Waar je bent geboren, bepaalt de kansen in je leven. Armoede wordt van generatie op generatie doorgegeven en het opleidingsniveau van ouders is de belangrijkste voorspellende waarde voor de kansen van jongeren. Wie je ouders zijn maakt uit voor je schooladvies. Steeds meer scholieren uit vermogende gezinnen maken gebruik van privé-onderwijs."
Het voorstel is overigens een afgezwakte versie van het oorspronkelijke idee van de Franse topeconoom, verduidelijkt Westerveld:
"In zijn tweede boek, Kapitaal en Ideologie, legt Piketty uit dat dat het niet meer vanzelfsprekend is dat jongeren het beter krijgen dan hun ouders. De sociaaleconomische ongelijkheid in de westerse wereld neemt sinds 1980 weer toe. Ook in Nederland. En veel jongvolwassen behoren tot de kwetsbaarste groepen, de zogenaamde achterblijvers. Om deze ontwikkelingen tegen te gaan, stelt Piketty voor om voortaan iedereen die 25 jaar wordt, een schenking te geven van 60 procent van het gemiddeld vermogen van het land. Een zogenaamde ‘inheritance for all’ of een basisvermogen. In ons land zou het ongeveer om een bedrag gaan van een ton. Dat voorstel is in de Nederlandse politieke context niet haalbaar, maar bood wel de inspiratie voor ons plan voor een startkapitaal voor iedere jongere, als stap op weg naar een rechtvaardige samenleving."
De partij wijst er op dat de wereld en toekomst drastisch veranderd is en de zekerheid die vorige generaties geboden werd, inmiddels is verdampt.
"Flexibilisering van de arbeidsmarkt maakt dat een vast contract lang geen vanzelfsprekendheid is. Jongeren belanden in de huidige economische crisis als eerste op straat. De stijging van de huizenprijzen maakt een koophuis voor veel jongeren onbetaalbaar, terwijl de geëxplodeerde huren enorm drukken op het besteedbaar inkomen. De samenleving is een prestatiemaatschappij geworden, de verzorgingsstaat is langzaam afgebroken. De hoeveelheid burn-outs onder jongeren is schrikbarend. En dan zijn er nog de onzekere, maar heftige gevolgen van de klimaatcrisis waar de nieuwe generatie mee zal moeten dealen."
Op het plan wordt vanuit de te verwachten kringen met ongeloof gereageerd maar in een artikel in Wired dat eerder dit jaar verscheen, wordt uitgelegd dat wat Piketty wil realiseren in de praktijk reeds bewezen is. “Als opvattingen veranderen, dan kan ook de wereld snel veranderen.” zegt Piketty en wijst op Zweden dat in veertig jaar tijd, van 1910 tot 1950, veranderd is van een paradijs voor rijken (die als enigen stemrecht hadden en waarbij de stem van de rijksten het zwaarst telde) naar “een van de meest gelijke” samenlevingen uit de wereldgeschiedenis. “Dat komt niet door de oorlog. De Eerste Wereldoorlog en Tweede Wereldoorlog zijn in Zweden van weinig belang geweest. Het komt door het mobiliseren en veranderen van de opvattingen van gewone mensen en het veranderen van de balans in de wereld.”
In het bewuste artikel wordt gewezen op de standaardargumenten die gebruikt worden tegen de herverdeling van rijkdom en die ook prompt opduiken in de reacties op het plan van GroenLinks.
"Iedere ongelijke samenleving, zegt hij, creëert een ideologie om die ongelijkheid te rechtvaardigen – die toestaat dat de rijken slapen in hun villa’s terwijl de daklozen buiten op straat bevriezen. Hij herhaalt de rechtvaardigingen die door de geschiedenis heen steeds opgevoerd worden: “De rijkdom zal naar beneden druppelen.” “De rijken schenken het terug via liefdadigheid.” “Bezit is vrijheid.” “De armen verdienen het niet.” “Als je eenmaal begint met herverdeling komt er geen einde aan.” “Communisme is mislukt.” “Het geld gaat naar zwarte mensen.” Dat laatste argument zegt Piketty, maakt duidelijk waarom de ongelijkheid juist extreem is in landen met historisch raciaal gescheiden samenlevingen zoals Brazilië, Zuid-Afrika en de Verenigde Staten.”"
In het AD verklaart GroenLinks-leider Jesse Klaver dat de startpositie van jongeren nu uit schulden bestaat en dat dat omgekeerd moet worden:
"De GroenLinks-leider zegt dat elke jongere het geld naar eigen inzicht kan investeren in zijn of haar toekomst. ,,Nu beginnen jongeren met een studieschuld aan hun leven, straks hebben ze een startkapitaal.” Het geld komt wel met een waarschuwing, verzekert Klaver: dat het van belang is dat het wordt gebruikt voor je eigen ontwikkeling en voor je toekomst. ,,Besteed het wijs.”"
In een FAQ gaat de partij in op mogelijke vragen over het voorstel.