Gezocht en gevonden: engagement

De jeugd is gemakzuchtig en hypocriet. Het zijn zomaar enkele termen die genoemd worden om het engagement van scholieren aan te duiden naar aanleiding van de onlangs gehouden klimaatstaking. Deze benamingen voor een jonge generatie die opkomt voor de klimaatbelangen op de korte en lange termijn komen echter uit de monden van volwassenen. En dat blijkt, ironisch genoeg, niets nieuws te zijn. Want ‘de jeugd van tegenwoordig’ kan al generaties lang weinig goed doen. Dus ook in de tijd toen de mensen met de zure reacties van nu zélf scholier waren, idealistische opvattingen over hun toekomst hadden en rechtvaardigheid nastreefden.

Staking Dat de oudere generatie van nu zich vaak negatief en denigrerend uitlaat over het functioneren van de huidige schoolgaande jeugd, heeft te maken met een gebrek aan kennis en inleving en is gebaseerd op enkele misvattingen. Tuurlijk, er zullen altijd een aantal jongeren zijn die naar Den Haag reisden om een dagje vrij van school te hebben. Maar laten we elkaar niets wijsmaken. Het is namelijk net zo hypocriet om te denken dat er geen enkele volwassen werknemer zou zijn die een staking mede zou aangrijpen om een dag kantoor in te ruilen voor het Malieveld.

Daarnaast staat sinds enige tijd burgerschapsvorming hoog op de prioriteitenlijst van scholen en de politiek. Het is van belang om scholieren in het primair- en voortgezet onderwijs kennis te laten maken met maatschappelijke kwesties en de waarde van democratie. Hierbij staan diverse thema’s die actueel zijn centraal en leren de leerlingen hun mening te beargumenteren, discussies aan te gaan, hun stelling te verdedigen en naar elkaar te luisteren. Het educatieve belang is tweeledig: ze worden geattendeerd op en betrokken bij zaken die spelen in de maatschappij en ze leren dat er ruimte voor discussie mag zijn in een democratie en respect voor elkaars mening hierbij van essentieel belang is. Het zou dan ook tegenstrijdig zijn wanneer er geen aandacht zou worden geschonken aan een urgent maatschappelijk thema als het klimaat. In dit geval in de vorm van het organiseren of bezoeken van een scholierenstaking.

Gelijk Dat er vaak sprake is van een andere beleving en miscommunicatie tussen de verschillende generaties, kwam ook nog eens in dezelfde week tot uiting bij het maken van een zogenaamde documentaireserie over het onderwijs op een school in Veenendaal. Volwassen mensen, werknemers van RTL, hadden met andere volwassen mensen, de schoolleiding van het Christelijk Lyceum, bedacht om undercover-leerlingen in te zetten tijdens de opnames op deze school. Deze nepleerlingen wekten echter argwaan op. Zo zagen ze er veel ouder uit, hadden ze nepprofielen op social media en waren er blijkbaar geen cijfers van hen bekend. Door de alertheid van de ‘echte’ leerlingen werden ze ontmaskerd. Rector-bestuurder Willem de Vos dacht dat het ‘maatschappelijk nuttig kon zijn om mensen te laten zien wat er werkelijk speelt op school’. En ook hier zijn het de scholieren die het gelijk aan hun kant hebben en het meest volwassen redeneren. Want is het niet in eerste instantie van ethisch belang om alle betrokken leerlingen, leraren en ouders te informeren over het inzetten van acteurs/nepleerlingen tijdens het maken van de documentaire?

Een en ander geeft in elk geval aan dat de scholieren van nu nog net zoveel waarde hechten aan rechtvaardigheid en betrokkenheid als de generatie daarvoor. En de generatie daarvoor. Hun zogenaamde engagement beperkt zich dus niet alleen tot het bijhouden van de persoonlijke social media-kanalen en de laatste modetrends. Termen als ‘gemakzuchtig’ en ‘hypocriet’ zijn echter actuele termen die in alle lagen en leeftijden van de bevolking zullen blijven voorkomen. Geef de jongeren van nu op z’n minst het voordeel van de twijfel en het recht om gezien en gehoord te worden. Daar kan blijkbaar iedereen nog iets van leren